جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تعهد مسأله‏ ای اساسی در حوزه‌ی کاربردشناسی ادبیات شمرده می‏شود، بگونه‌ای که کارکرد ادبیات، وامدار آن است، هر چند که برخی تعهد را محدود کردن ادبیات می‌دانند. تعهد به عهد و وفاداری اطلاق شده و تعهد در ادبیات وفاداری به مسائل انسانی، دینی، اجتماعی و ... است. شاعر و ادیب متعهد و بر اساس درک رسالت خویش به تولید اثر ادبی می‌پردازد و هیچ نظری به پاداش و تشویق‌های دنیوی ندارد. تاریخ آکنده از مظلومیت شیعه، پر است از شاعرانی که مسئولیت خویش در برابر جامعه و مردم را درک کرده و بدان متعهد بوده‌اند، ادیب شیعه چون پیوسته در اختناق می‌زیسته، ادبیاتش ندای «اعتراض» به انحراف‌هایی است که در جامعه و محیطش مشاهده می‌کرده، این انحراف‌ها می‌توانسته زمینه‌های مختلف اخلاقی، تربیتی، سیاسی، اجتماعی، دینی، فکری و... را شامل ‌شود. در این پایان‌نامه، محقق به شیوه‌ی تحلیل و توصیف تلاش نموده با بررسی اشعار مهدوی شاعر نام‌آشنای قرن 19 عراق، شاعر اهل‌بیت، سید حیدر حلی به واکاوی خصائص معنایی (عقاید) و لفظی (تخیل) این اشعار پرداخته و از این رهگذر، خواننده را با ادب و اندیشه‌ی مهدوی این شاعر شیعی آشنا سازد.دنیای شاعر در این اشعار دو رنگ بیش تر ندارد. رنگ سیاه و رنگ سپید. رنگ سیاه نماد گفتمان غالب و حاکم جامعه و رنگ سپید نماد گفتمان همکیشان مظلوم به حاشیه رانده شده ی شاعر است. سپیدی امید به آینده، در سیاهی وضع موجود، در قالب تصاویر کنایی، همان شمشیر درخشان شاعری با گفتمان بظاهر مغلوب در میدان غبار آلود جامعه ای بظاهر غالب است.محور عمودی خیال، که همان طرح کلی هر اثر هنری است، واگویه های تنهایی مذهبی است که به حاشیه رانده شده، و با امام، تنها ملجأ خویش، درد دل می‌کند. مدح وستایش، شکایت از وضع موجود جامعه، و به قهقرا افتادن دین، مضامینی است که حول محور مرکزی، امام عصر(عج)، در گردشند و شاعر عمدتاً در این محور به دام تکرار افتاده است. سه فن بیانی تشبیه، استعاره وکنایه در محور افقی خیال یعنی تصاویر شعری در تک تک ابیات، غالب است. همچنین کاربرد عناصر متضاد و فعل های بسیار، تصاویر شعری را در این اشعار پویا و متحرک ساخته است.