جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

برخی معتقد به وقوع جهش برای تحقق جامعه مهدوی هستند؛ اما عده ای این مهم را حاصل یک فرآیند طبیعی به سمت ظهور می دانند. آنچه در تایید نظر گروه دوم به نظر می رسد، این است که گرچه ممکن است در فرآیند تحقق جامعه مهدوی حرکات معجزه آسایی نیز اتفاق بیفتد، اما جهت گیری کلی این حرکات و همه عوامل آن، یک مسیر طبیعی را طی می کنند. بنابراین، از یک سو تمدن مادی و دستگاه استکبار، باید به نقطه اوج رسیده و بالاترین حد اقتدار را پیدا کرده و به نقطه نهایی ظرفیت خود برسد و از دیگرسو، چون بافت این دستگاه با فطرت انسان سازگار نیست، طبیعتا باید یک نوع ناهماهنگی بین اقتضائات فطری انسان و این تمدن مادی بروز یابد که موجب وقوع یک نارضایتی عمومی از تمدن موجود گردد. این مسیر طبیعی همان چیزی است که الآن در جهان به چشم می خورد، یعنی تمدن استکباری به نقطه اوج خود رسیده، اما در عین حال، یک نارضایتی عمومی از باطن جامعه بشری (و حتی در مهد خود این تمدن) نسبت به وضعیت محتوایی و مدیریت فعلی آن درحال شکل گیری است. به نظر می رسد بیداری اسلامی اخیر در خاورمیانه و شمال آفریقا، که متاثر از الگوی انقلاب اسلامی ایران است، بازتاب این مساله در جهان اسلام و در عین حال بسترساز مسیری طبیعی برای تحقق جامعه جهانی مهدوی باشد. این پژوهش که از نوع کاربردی است، با روش تحلیل داده ها ضمن تحلیل چرایی وقوع انقلاب های اخیر در کشورهای اسلامی، به بررسی بیداری اسلامی و نقش آن در تحقق جامعه جهانی مهدوی پرداخته است.

چکیده زمینه سازی ظهور یعنی ایجاد مقدمات و اسباب و علل ظهور به گونه ای که شرایط خارج شدن امام از پرده غیبت مهیا و هموار باشد تا امام حرکت خود را آغاز و حاکمیت جهانی اش را تحقق بخشد. پژوهش حاضر، پژوهشی با راهبرد کیفی است با هدف کلی "مطالعه نقش معلم در زمینه سازی برای ظهور و تحقق جامعه مهدوی". در این پژوهش 17 نفر از صاحبنظران حوزه تعلیم و تربیت و مهدویت مورد مصاحبه قرار گرفتند. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که: متناسب با هدف منظور در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مبنی بر تحقق جامعه عدل مهدوی بایستی نقش زمینه ساز ظهور برای معلم تعریف شده، در این راستا به انتخاب و بَعد تربیت معلم به عنوان یک معلم زمینه ساز و منتظر بیش از پیش توجه شود. دیگر این که برای تربیت معلمان با ویژگی بالا، آموزشهای کوتاه مدت و دوره های ضمن خدمت به تنهایی نمی تواند کافی باشد؛ به همین منظور لازم است یک سند راهبردی در خصوص تعلیم و تربیت مهدوی تدوین نمود و در آن به تمام فرصت ها، راهکارها، برنامه ها و امکاناتی که می توانددر مسیر زمینه سازی برای ظهور به نظام تعلیم وتربیت کمک کند اشاره کرد.از نتایج دیگر این که: تعریف نقش زمینه ساز ظهور برای معلم می تواند بر تحرک و پویایی اجتماع به سمت زمینه سازی و ظهور حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف موثر واقع شود.درتکمیل این مطالعه و پژوهش، شاخصه های یک معلم زمینه ساز نیز مشخص گردید.معلمی که علاوه بر صلاحیت های معلمی، یک منتظر و زمینه ساز ظهور منجی، تربیت شده و می تواند الگوی تمام معلمان حق جو،عدالت خواه و صلح طلب در سراسر دنیا بشود و با ترویج فرهنگ اسلامی- مهدوی، در آماده سازی و ایجاد تغییر و تحول در اجتماع موثر بوده، ظهور یگانه منجی عالم بشریت را تحقق بخشد؛ چرا که رسالت معلمی معلم، فَرا فردی و جهانی است.

آرمان شهر زمینی که در آن از دغدغه های زندگی طبیعی اثری نباشد، آرزوی دیرین بشر است که اندیشه بزرگترین فلاسفه دنیا را به خود مشغول ساخته است. بزرگانی چون سقراط و افلاطون به این بحث پرداخته و ارسطو به این تفکرات نظم منطقی داده است. در اسلام هم اندیشه ورانی چون فارابی و ملاصدرا در صدد تبیین آن برآمده اند.این مجال از میان تمامی آرمان شهرها در پی مقایسه ای گویا از آرمان شهر یونان باستان و مدینه فاضله مهدوی است و تفاوت آن دو را در نگاه دنیوی صرف یا دنیوی- اخروی دانستن مدینه بیان داشته است. در مدینه مهدوی همه چیز به سمت کمال مطلق در حرکت بوده و خساست و اسراف جائی ندارد؛ تمامی مردم هم مسئولیت پذیر هستند.در این مقاله با ارائه تبیین مدینه فاضله یونانی شباهت های آرمان شهر افلاطون با مدینه فاضله مهدوی را بیان نموده ایم و پس از بیان نواقص آن، مدینه مهدوی را آرمان شهری زمینی تعریف کرده ایم که در عین رفع دغدغه های دنیوی انسان راه به افق بلندی دارد که با نگاه دنیوی صرف قابل تبیین نیست.

برای شناختِ تفاوت های فرهنگی جوامع، دستیابی به مشترکات آنها ضروری است. عالمان اجتماعی کوشیده اند از طریق استدلال نظری، تجربة میدانی، و مطالعات آماری، مسائل مشترک بین جوامع را شناسایی کنند. نتایج این مطالعات به نظریاتی در باب ابعاد فرهنگ انجامیده است. یکی از مهم ترین مطالعات در این زمینه الگوی ابعادی هافستد در شناسایی ابعاد فرهنگ ملی است. وی پنج بُعد مشترک فاصلة قدرت، جمع گرایی فردگرایی، زنیگری ـ مردیگری، اجتناب از ابهام و جهت گیری کوتاه مدت ـ بلندمدت را بین جوامع شناسایی کرده است. نوع نگاه به این مقولات میتواند تفاوت های فرهنگی را مشخص کند. با توجه به اهمیت این موضوع در برنامه ریزیهای فرهنگی و احساس خلأ در مطالعات اسلامی در این زمینه، نویسنده کوشیده است با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، هریک از این زوایا را به جامعة جهانی عصر ظهور، که ظرف تحقق تمام ارز ش های اسلامی است، عرضه کند تا نتایج آن مبنای مطالعات و برنامه ریزیهای فرهنگی قرار گیرد. در این مقاله جمع گرایی ـ فردگرایی (یکی از ابعاد پنج گانة الگوی هافستد) در کانون بررسی قرار گرفته است.

برای شناختِ تفاوت های فرهنگی میان جوامع، دستیابی به مشترکات آنها ضروری است. عالمان اجتماعی کوشیده اند تا از طریق استدلال نظری، تجربه میدانی و مطالعات آماری، مسائل مشترک بین جوامع را شناسایی کنند. نتایج این مطالعات، به نظریاتی در باب ابعاد فرهنگ انجامیده است. یکی از مهم ترین مطالعات در این رمینة، الگوی ابعادی هافستد در شناسایی ابعاد فرهنگ ملی است. وی پنج بُعد مشترکِ فاصله قدرت، جمع گرایی ـ فردگرایی، زنیگری ـ مردیگری، اجتناب از ابهام و جهت گیری کوتاه مدت –بلند مدت را بین جوامع شناسایی کرده است. نوع نگاه به این مقولات، میتواند تفاوت های فرهنگی را مشخص کند. با توجه به اهمیت این موضوع در برنامه ریزیهای فرهنگی و وجود خلأ در مطالعات اسلامی در این زمینه، نویسنده در تلاش است با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، هر یک از این ابعاد را به جامعه جهانی عصر ظهور، که ظرف تحقق تمامی ارز ش های اسلامی است، عرضه کند تا نتایج آن مبنای مطالعات و برنامه ریزیهای فرهنگی قرار گیرد. در این مقاله، «فاصله قدرت» به عنوان یکی از ابعاد پنج گانه الگوی هافستد، در کانون بررسی قرار گرفته است.

هر نظام اجتماعی برای پایداری و پویایی خود نیازمند فضایی آرام و به دور از هر گونه تضاد و تنش است تا بتواند به اهداف خود دست یابد. این مهم نیازمند زمینه هایی است که بدون آن ها پیشرفت غیرممکن است. یکی از این زمینه ها وجود وفاق ملی و همبستگی اجتماعی در سطح جامعه است. از این رو امروزه همه نظام های سیاسی جهان با درک درست از این واقعیت به دنبال تحقق و تثبیت همگرایی در جوامع خود هستند. ما اعتقاد داریم که دولت و جامعه مهدوی در این فضیلت نیز سرآمد جوامع انسانی است و یکی از راهبردهای امام زمان (عج) پس از ظهور، ایجاد همبستگی اجتماعی در بین جوامع بشری است و برای رسیدن به این وفاق، شیوه ها و راهکارهایی را به کار خواهند برد که می تواند الگویی شایسته برای جوامعی باشد که می خواهند از جامعه و ملتی همگرا برخوردار باشند، راهکارهایی چون گسترش دین و جهان بینی واحد، توسعه همه جانبه عدالت اجتماعی، توسعه مهرورزی، ارتقای سطح فکری فرهنگی جامعه و البته این راهکارها با رهبری سیستماتیک و فرهمندانه خویش می تواند برای دولت و جامعه زمینه ساز الگو باشد، هم در تلاش برای تحقق شرایط و زمینه های ظهور منجی و هم در ساماندهی به وضعیت نظام اجتماعی موجود.

بی تردید، دگرگونی، توسعه و رشد در هر جامعه ای بر مبنای الگو، معیار و منبعی مطابق با مبانی اعتقادی آن جامعه رخ می هد. بعد از جنگ جهانی دوم تا به امروز، اندیشمندان غربی در پی آن بودند که الگوی توسعه سیاسی مطابق با مبانی و نظریه های خود را در دنیا ترویج کنند تا راه نفوذشان در مناطق گوناگون هموار شود. با این حال، تحقق جامعه مهدوی طبق وعده الهی، این معادلات را بر هم خواهد زد و الگوی متمایزی از توسعه سیاسی ظهور خواهد کرد.این نوشتار در پی تطبیق الگوی توسعه سیاسی ساموئل هانتینگتون (به عنوان یکی از آخرین الگوهای غربی) با الگوی رشد سیاسی جامعه مهدوی (برگرفته از آیات و روایات) است تا ویژگی های هر یک را به طور مقایسه ای بیان دارد. هر یک از این الگوها، بر پایه سه محور، شامل مبانی انسان شناسی، مؤلفه های توسعه سیاسی و روش تحقق توسعه یافتگی سیاسی استوار است که تمایزهای آنها در متن نوشتار ذکر گردیده است.