جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در تدوین پژوهش های تاریخی زندگی نامه و شخصیت افراد مثبت تاریخ مورد بررسی و تحقیق قرار می گیرد و کمتر به تحقیق درباره اشخاص منفی تاریخ پرداخته می شود و این علی رغم آن است که شخصیت های منفی در طول تاریخ همواره در امور مختلف ایفاگر نقش های کلیدی بوده اند که نیازمند واکاوی و بررسی لازم است.مقاله حاضر عملکرد عمروعاص را در تاریخ صدر اسلام مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد. با استناد به منابع اصلی، به وسیله تطبیق داده ها، نقش عمروعاص در امور مختلف و صحنه های پیدا و پنهان تاریخ صدر اسلام مورد کنکاش قرار می گیرد. عمروعاص از نیرنگ بازان و داهیان عرب و قریش بوده است که بنابر شخصیت مرموز و زیرک خود در صحنه حوادث گوناگون ایفاگر نقش های متفاوت بوده است. او فقط بر اساس منافع شخصی، گرایش های سیاسی خود را انتخاب کرده و بدون توجه به معیارهای اخلاقی، دینی و انسانی از حیله، نیرنگ، دروغ، کتمان حقیقت، تهمت و خون ریزی، برای رسیدن به مقصود استفاده کرده است و به همین دلیل شکل گیری بخش اعظمی از حوادث تاریخ صدر اسلام براساس نقش منفی وی شکل گرفته است.

فتنه های داخلی و مشکلاتی که فراروی حکومت نوبنیاد امام علی (ع) پدید آمد، ضرورت تشکیل سپاهی کارآمد را دو چندان می کرد. هرچند این سپاه می توانست به مثابهابزاری برای کنترل اوضاع و دفع فتنه ها عمل نماید اما بافت قبیله ای آن از استعداد تعارض و تنش های درونی برخوردار بود. پرسشی که این پژوهش حول محور آن سامان‌یافته این است که بافت قبیله‌ای سپاه امام چه نقشی در کامیابی‌ها و ناکامی‌های ایشان داشت و امام از چه منطقی برای کارآمدی بیشتر این بافت ناهمگون پیروی می‌کرد؟ مدعای این پژوهش که مبتنی بر روش توصیفی – تحلیلی و متکی به داده‌های مندرج در منابع تاریخی است، حکایت از آن دارد که امام می‌کوشید با تکیه‌بر عنصر (ایمان) و (جهاد فی سبیل الله) میان سپاه ناهمگون خود نوعی وحدت ایدئولوژیک پدید آورد و آنان را برای مقابله با دشمن مهیا سازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که سپاه او نیز به همان میزان که از راهبرد امام متابعت می‌کرد، از قدرت فتح میدان برخوردار بود و به همان میزان که از راهبرد ایشان تخطی می‌نمود، میدان را به حریف واگذار می‌کرد.

یرمی هذا المقال إلی الکشف عن دور الأدب الرسالی- شعرا وخطابة- فی التعبیر عن المواقف والأحداث التی جرت فی موقعتی الجمل وصفین واللتان دارتا بین الخط الرسالی المتمثل بالإمام علی بن أبی طالب (ع) خلیفة رسول الله (ص) من جهة والتیارات الفکریة للناکثین أولئک الذین نکثوا البیعة والقاسطین و المارقین ومن خلال هذه الدراسة التی تعتمد علی المنهج التحلیلی النقلی نبین المواقف التی عبر عنها الأدباء إزاء ما وقع فی خضم حرب الجمل و صفین، حتی یتضح لنا بوضوح تام الدور الذی أداه الادباء الرسالیون فی تحریض المؤمنین علی الجهاد فی رکب الإمام علی (ع) فهولاء الکوکبة من الشعراء والخطباء فضلا عن جهادهم بالسنتهم فهم کانوا المجاهدین بسیوفهم یذبون عن الخلافة الشرعیه المتمثلة بالإمام علی (ع). فمن خلال هذا المقال نحصل علی فوائد لغویه جمة وصور لمعان جمیلة و فوائد کثیرة تاریخیة تقع فی صمیم التاریخ الاسلامی.

مردم کوفه مهم ترین یاران امام علی (ع) در دوران پنج سال خلافت ایشان بودند، اما اطاعت آنها از امام همیشگی نبود و بعد از پیکار بزرگ صفین، اطاعت از حضرت علی (ع) در بین کوفیان سستی یافت. این تحول ناشی از تفکرات افراطی و تفریطی بود که در بین گروهی از آنان شیوع یافت و به سرعت، نگرش آنان را در مورد جنگ با شامیان تحتالشعاع قرار داد. مردم عراق قبل از حرکت برای نبرد با شامیان و معاویه تقریبا در جنگ با قاسطان یک دل بوده و بزرگانشان در ضرورت اقدام به جنگ با بازماندگان احزاب مخالف پیامبر (ص) سخنرانی نمودند و مردم هم تقریبا همدل و هماهنگ بودند و مخالفان که تعدادشان کم بود، جرات و جسارت مخالفت نداشتند؛ اما بعد از جنگ صفین، کار به جایی رسید که گروهی از همین مردم دچار تغییر موضع شدند.در نوشتار حاضر در پی پاسخ گویی و علت یابی این مساله هستیم که چه چیز باعث این تغییر نگرش شد؟ به گونه ای که در نهایت تعدادی از یاران امام، ابتدا به پذیرش حکمیت تن دادند و سپس شخصی مثل ابوموسی اشعری را که مخالف این گونه جنگ ها بود، به عنوان حکم بر امام تحمیل کردند؟.