جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سلسلة الغدير الموضوعية؛ بحث مستل من موسوعة الغدير للعلامة الأميني رحمة‌الله‌عليه تحقيق، تلخيص و طبقه‌بندى موضوعى مجموعه يازده جلدى كتاب «الغدير» علامه عبدالحسين امينى مى‌باشد كه توسط محمدحسن شفيعى شاهرودى، تأليف و گردآورى شده است. كتاب به زبان عربى و مقدمه آن، در سال 1385ش، نوشته شده است. كتاب به انگيزه معرفى «الغدير» بين مردم و به‌ويژه جوانان نوشته شده است. آنچه باعث اهميت اين كتاب مى‌شود، آن است كه تا پيش از اين، محققان و پژوهشگران براى تحقيق در يك موضوع، بايد يازده جلد كتاب «الغدير» را ورق مى‌زدند، اما اثر حاضر، فرصت مطالعه سريع و دريافت مطالب در يك موضوع را براى مخاطبانش فراهم كرده است. مطالب این جلد از کتاب: غلو و فضائل: در اين جلد، نويسنده سخنان غلوآميز و دور از حقيقتى را كه برخى منابع در باب ابوبكر و ديگران نقل كرده‌اند، گردآورى و گزارش كرده است. مؤلف در صفحات نخست، خوانندگان را با واژه غلو در مباحث اعتقادى و كلامى آشنا ساخته و اين نكته را متذكر مى‌گردد كه غلو از گرايش‌هاى احساسى و نفسانى انسان سرچشمه گرفته و پشتوانه آن جهل و تعصب است. نگارنده سپس راجع به گفتگوهايى ميان مهاجر و انصار در شوراى سقيفه بنى ساعده و فضايلى كه به ابوبكر نسبت داده‌اند، سخن گفته است. وى در ادامه با ذكر پاره‌اى دلايل نقلى و بررسى شخصيت ابوبكر در دروه جاهليت، وى را از لحاظ اخلاقى مورد بررسى و نقد قرار داده و معتقد است كه وى در آشنايى با كتاب و سنت، استنباط احكام، علم تفسير و شناخت احاديث، از مقام و مرتبت والايى برخوردار نبوده است. نويسنده در صفحات بعد، به موارد اشتباهات و اشكالات سياسى و اجتماعى، علمى و دينى و مديريتى خلفاى بعدى با ذكر مصاديق اشاره كرده و در پايان باز هم از طرق مختلف، راجع به غلو در فضايل برخى صحابه و خلفا بحث كرده و بر اين مطلب تأكيد مى‌كند كه بسيارى از فضايل اخلاقى كه براى خلفا ذكر كرده‌اند، پايه و اساس محكمى ندارد.

کتاب «الغلو و الموقف الاسلامی» نوشته سعد متعب منصوری، به زبان عربی مي باشد. نويسنده با بهره‌ گیری از آیات و احادیث به تجزیه و تحلیل مسئله غلو در اسلام و جایگاه «غلات» پرداخته و به این مطالب اشاره نموده است: معنی غلو، غلو در تاریخ انسان، دیدگاه غلات درباره‌ برخی مسائل اعتقادی و غیره، تاریخ‌ نگاران و ارتباط نامبارك، خاستگاه و اهداف غلو، غلو در نظر مسلمانان غیر شیعه، زمان فعالیت غلات، راه‌ و روش قرآنی در رویارویی با غلو، اهل بیت در رویارویی با غلو، و جایگاه علمای شیعه درباره‌ غلو و غلات.

«غالیان؛ کاوشى در جریان‌ها و برآیندها تا پایان سده سوم» اثر نعمت الله صفرى فروشانى، کتابى است در موضوع غلات و تأثیر آنان در افکار و عقاید و تاریخ شیعه که به زبان فارسى نوشته شده است. کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در چهار فصل تنظیم شده که هر فصل مشتمل بر عناوین متعددى است. نویسنده در پى آن است تا تأثیر غلات در افکار، عقاید و تاریخ شیعه را بررسى نماید. در این تحقیق، منظور از کلمه تأثیر، اعم از تأثیرهاى مستقیم و غیر مستقیم است. فصل اول کتاب به کلیاتى چون: غلو، غلو در قرآن و روایات، غلو در ادیان پیشین، فرقه‌ شناسى غالیان، غلو در کلام و رجال شیعه و اهل سنت، تفاوت غلو در ذات و غلو در صفات اختصاص یافته است. عنوان فصل دوم، «بررسى غلات در تاریخ» است که در آن، کاوشى تاریخى درباره فرقه‌ هاى غلات و شناسایى یکایک آنها و نیز بحث از فرقه‌ هایى که هرگز وجود خارجى نداشته‌ اند، فراهم آمده است. بخش پایانى این فصل، شرح رفتار امامان شیعه با غلات و فهرست مصنفات علماى شیعه در رد غالیان است. در فصل سوم، مؤلف به تحلیل عقاید غالیان، محورهاى اعتقادى آنان، نقاط مشترک عقاید شیعه و غلات و... اهتمام ورزیده است. این فصل به دو بخش اصلى تقسیم مى‌ شود: الف- غلات در آینه عقیده (عقاید غلات) ب- غلات در آینه عمل. فصل پایانى کتاب، عهده‌ دار بررسى تأثیر منفى غلات بر تاریخ شیعه، اوصاف غالیان در منابع رجال شیعه، غلو در فقه و کلام شیعه و... است. در این فصل، تلاش مى‌ شود در حد امکان، آثار غلات در تاریخ و افکار و عقاید شیعه بررسى گردد.

«غلو؛ درآمدى بر افکار و عقاید غالیان در دین» اثر نعمت الله صالحى نجف آبادى کتابى است که به زبان فارسى، غلو در دین و عوامل پیدایش آن را مورد بررسى قرار داده است. کتاب مشتمل بر یک مقدمه و دو فصل بدین‌ ترتیب است: در فصل اول به تعریف غلو و نمونه‌ هایى از غلو درباره شخصیت‌ ها و کتب مى‌ پردازد؛ در فصل دوم عوامل پیدایش غلو درباره ائمه (ع) را مورد بررسى قرار مى‌ دهد. نویسنده در فصل اول تعریفى از غلو کرده و مى‌ گوید: «خط غلو یک جریان فکرى انحرافى است که در تاریخ طولانى بشر همیشه وجود داشته است و معناى غلو این است که انسان چیزى یا کسى را از آن حدى که هست بالاتر بداند». سپس براى غلو چند مثال ذکر مى‌ کند. نویسنده در فصل دوم سه عامل را باعث پیدایش غلو درباره ائمه (ع) دانسته است: 1. دشمنان ائمه (ع) براى منزوى کردن آنان و لکه‌ دار نمودن پیروانشان اخبارى را که مشتمل بر غلو درباره ائمه (ع) بود جعل کردند. 2. گروه عشرت‌ طلبى که مى‌ خواستند هر گونه کامجویى و هرزگى را با توجیه دینى انجام دهند یک پیغمبر جعلى مثل ابوالخطاب مى‌ ساختند که مى‌ گفت: من پیغمبر خدا هستم و امام جعفر صادق (ع) خداست و مرا مبعوث کرده تا همه گناهان را مباح کنم و بار واجبات را از دوش مردم بردارم. 3. بعضى از دوستان دلباخته ائمه (ع) اخبارى مشتمل بر غلو در فضیلت ائمه (ع) جعل کردند تا بدینوسیله افکار غلو آمیز خود را رواج دهند. این سه عامل مجموعا مثلثى تشکیل مى‌ دهند که مؤلف آن را مثلث شوم مى‌ نامد زیرا آثار زیان‌ آور و ضد اسلام آن براى جهان اسلام شکننده و تلخ بوده است.