جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مصادیق بارز جرم سیاسی، شورش دربرابر حاکم و حکومت اسلامی، و خروج گروهی از مسلمانان بر امام عادل است، که در فقه، تحت عنوان بغی از آن یاد می شود. تعریف و احکامی را که فقها در کتاب های فقهی برای این جرم ارائه داده اند، محدودتر از آن چیزی است که از آیات و روایات فهمیده می شود و بسیاری هم در کتاب ها و مقاله های خود به ذکر همان احکام و شرایط بسنده می کنند؛ درحالی که این جرم، دایره ای گسترده تر دارد. ازسوی دیگر، به دلیل اینکه نهاد مقدس توبه، در منابع کیفری اسلام در جرایم خاصی پذیرفته شده و یکی از عوامل رفع مسئولیت کیفری در نظر گرفته شده است، مناسبت دارد که با بررسی دیدگاه ها و ادلة آنها به تبیین دقیق بغی، شرایط و احکام آن پرداخته و نقش توبه باغی در تخفیف مجازات یا عفو از مجازات نیز بررسی شود

«جرم سياسى» به آن دسته از اقدامات غير قانونى گفته مى شود كه به وسيله حكومت، به نفع حكومت، يا به ضرر حكومت به منظور دست يابى به اهداف اعتقادى صورت مى گيرد. (هاگان2 1989:2) اگرچه اقدامات بسيارى را به دليل انگيزه سياسى آن ها مى توان «جرم سياسى» ناميد (مانند بمب گذارى در مركز تجارت جهانى و بمب گذارى در اوكلاهاماسيتى)، اما مرتكبان اين جرايم نوعا به اتهام جرايم خيابانى، از قبيل قتل، از سوى حكومت تحت پيگرد قرار مى گيرند. كليه جرايم را ذاتا مى توان سياسى دانست؛ زيرا رفتارها قانونا از طريق يك فرايند سياسى، كه به موجب آن، منافع و ديدگاه هاى گروه خاصى تأمين مى شود، جرم تلقى مى شوند. (ولد3، 1958) اما جرايم سياسى را از ديگر انواع جرم مى توان متمايز دانست؛ زيرا اين نوع جرايم كل نظام ارزشى يك حكومت را مورد حمله قرار مى دهند، نه بخش كوچكى از آن را. به گفته راش (Rush، 262: 1994)، اين گونه اعمال، به سبب آن كه اقدامى مجرمانه از سوى يك نظام متعارض محسوب مى شوند، نمايانگر تهديدى مستقيم براى قدرت سياسى حاكم هستند.

دانشکده حقوق و علوم سیاسیپایان نامه کارشناسی ارشد در رشته ی حقوق -جزا و جرم شناسیبغیبه وسیله یعبدالکریم ایزدی استاد راهنما دکتر محمد هادی صادقی استادان مشاوردکتر فضل الله فروغی دکتر شهرام ابراهیمیبه نام خدااظهارنامهاینجانب عبدالکریم ایزدی دانشجوی رشته ی حقوق گرایش حقوق جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی اظهار می نمایم که این پایان نامه حاصل پژوهش خودم بوده و در جاهایی که از منابع دیگران استفاده کرده‌ام ، نشانی دقیق و مشخصات کامل آن را نوشته ام . همچنین اظهار می کنم که تحقیق و موضوع پایان نامه‌ام تکراری نیست و تعهد می نمایم که بدون مجوز دانشگاه دست‌آوردهای آن را منتشر ننموده و یا در اختیار غیر قرار ندهم . کلیه ی حقوق این اثر مطابق با آیین نامه ی فکری و معنوی متعلق به دانشگاه شیراز است.نام و نام خانوادگی: عبدالکریم ایزدی تاریخ و امضا: تقدیم بهاین تحقیق را که گوشه‌ای ناچیز از تلاش من است ، به بهترین‌های زندگیم تقدیم می‌کنم. بهکسی که واژه‌ها در برابر خدماتش رنگ باخته‌اند و مرکب قلم در برابر عظمت نامش از شرم نداشتن کلمه و عبارت خشکیده استپدر عزیزم کسی که بلندای عشق در برابرش خمیده است وپیوسته در آسمان جانم می‌درخشد مادر مهربانم و همسرعزیزمکه با وجودش زندگی برایم معنا گرفت ، تقدیم به او که با وجود پرمهرش ، متواضعانه در کنارم گام برداشت و سختی‌های راه را بر من هموار کردسپاسگزاریسر بر آستان جلال پروردگار بی‌همتا می‌سایم که دگر بار توفیق اندوختن دانشی هر چند اندک را روزیم فرمود . اینک که در پرتو لطف بیکرانش ، در پایان راه این پایان‌نامه و ابتدای مسیر دانش‌اندوزی قرار گرفته‌ام ، بر خود لازم می‌دانم از تمام عزیزانی که بنده‌ی حقیر را یاری نموده‌اند تشکر و قدردانی نمایم.تقدیر و تشکر از پدر و مادر مهربانم و همسر عزیزم که جرعه‌جرعه هستیم ، قطره‌قطره‌ی حیات آنهاست . سلامتی و توفیق خدمت ایشان را از خداوند متعال خواستارم. مراتب قدردانی و سپاس خود را خدمت استاد عزیز و ارجمندم ، جناب آقای دکتر محمدهادی صادقی تقدیم می‌نمایم که با قبول زحمات فراوان ، راهنمایی‌های ارزنده ایشان در طی کلیه مراحل تحقیق و تدوین این پایان‌نامه بسیار الهام‌ بخش و راهگشا بوده است.همچنین از اساتید بزرگوار جناب آقایان دکتر فضل الله فروغی و دکتر شهرام ابراهیمی به عنوان اساتید مشاور که با قبول زحمات فراوان ، دریای علم و تجربه‌ی خویش را در اختیار من قرار دادند ، کمال سپاسگزاری را دارم .چکیده بغیبه کوششعبدالکریم ایزدی اقدام مقنن در اختصاص عنوان مجرمانه مستقل به بزه بغی در قانون مجازات اسلامی مصوب 1390 ایجاب می نماید ارکان تشکیل دهنده و تدابیر کیفری و غیر کیفری قابل اتخاذ در خصوص این بزه مورد بررسی قرار گیرد و وجوه اشتراک و افتراق آن با عناوین مجرمانه ای چون محاربه، جرم سیاسی و ترور مشخص گردد.عنصر مادی بزه بغی علاوه بر رفتار فیزیکی نیازمند شرایط و اوضاع و احوال خاصی است که آن را از جرایم دیگر متمایز می نماید. در این بزه انگیزه استثنائاً از اجزای رکن روانی است. لیکن علیرغم نیاز به انگیزه و سوء نیت خاص برای تحقق رکن روانی این بزه، بغی جرمی مطلق می باشد .با توجه به عدم مشخص شدن حد شرعی در خصوص بزه بغی می توان گفت قاضی در مقام صدور حکم با توجه به اصول تدرج در واکنش تعزیری و رعایت تناسب مجازات با شخصیت متهم مجازات متناسب را در خصوص باغی اعمال کند. در مواردی که بغات اقدام به قیام مسلحانه علیه حاکم جامعه ی اسلامی می نمایند اعمال تدابیر کیفری در خصوص این بزه ضروری می نماید همچنین در مواردی که بغی منجر به نتیجه خاصی شود تعدد جرم این بزه با جرائمی مانند محاربه، ترور و ... و مجازات قابل اعمال در این خصوص مورد بررسی قرار می گیرد. تدابیر کیفری همیشه عامل مناسبی برای کاهش و حذف جرایم نیست و ایجاد می نماید در مواردی تدابیر غیر کیفری و کنترل اجتماعی توسط نهادهای غیر کیفری صورت پذیرد. واژگان کلیدی: بغی، باغی، محاربه، جرم سیاسی، ترورفهرست مطالب عنوان.

«بغی» واژه ای قرآنی و فقهی است به معنای ظلم، فساد و تجاوز از حد و یا حق. یکی از مسائل مهم اختلاط «بغی» و «محاربه» می باشد که این دو موضوع کاملاً جدا از یکدیگر و بلکه متقابل هستند که در مواردی حکم «محاربه» به «بغی» سرایت کرده و خلط مبحث شده است. معنای اصطلاحی «بغی»، «خروج از اطاعت امام عادل و بر حق است. در «بغی»، عناصری دخیل است تا جرم «بغی» محقق شود که در ضمن این تحقیق آورده شده است. معنای اصطلاحی «محاربه» آن است که کسی برای ترساندن مردم، سلاح بکشد و قصدش فساد در زمین باشد که حکم آن در قرآن آمده است. ولی حکم و مجازات «بغی» در قرآن نیامده و حاکم شرع حکمی برای باغی به تناسب جرمش صادر می کند. پس حکم «محارب» حد و حکم «باغی» تعزیر است.در متون اسلامی «جرم سیاسی» تحت عنوان کلمه «بغی» مطرح گردیده است و منشا انتخاب آن آیه شریفه نهم سوره مبارکه حجرات می باشد. از منظر فقه اسلامی، «جرم سیاسی» عملی را گویند که گروهی مسلمان که تشکیلاتی نیرومند و قوی بدست آورده اند و از فرمان و اطاعت ولی امر مسلمین در اثر شبهاتی بی اساس که برای آنان به وجود آمده خارج گردیده اند، با قصد و اختیار انجام دهند.همچنین در این تحقیق، نظرات مذاهب پنج گانه شرح داده شده و در فصل آخر نیز گفتمان فقهی شیعه و اهل سنت در خصوص جرم علیه امنیت ملت و دولت آورده شده است.