جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع تحقیق نگارنده، در چهار بُعد خلاصه می شود: گردآوری خصوصیات و ویژگی های قلب سلیم از بررسی آیات مربوط به آن، بررسی دعاهای صحیفه از آن جهت که بازگو کننده حالات و خصوصیات قلب توسّط امام سجّادعلیه السلام است، عرضه حالات و خصوصیّات بیان شده برای قلب توسط امام علیه السلام (که از متن دعاهای آن حضرت برمی آید) آیات قلب سلیم در قرآن کریم، که این ابعاد، در غالب خصوصیات مختلف قلب سلیم، طی چهار فصل، تحقّق پذیرفته است. داوری کردن درباره عصمت امام سجّادعلیه السلام با اقامه دلیلی دیگر در این باب به عنوان ثمره مطلوب این تحقیق، به طور مستدل و در قالب قیاسی منطقی در فصل پنجم تبیین گردیده است. این پایان نامه، در یک مقدّمه و پنج فصل تنظیم شده است. در مقدّمه به معرّفی صحیفه سجادیه، اسناد دعاها، شرح ها و مستدرکات آن پرداخته شده است. نگارنده، در این قسمت، چهارده شرح، هفت مستدرک و سی طبقه را برای اسانید صحیفه نام می برد. بررسی مقصود از «قلب» و «سلامت قلب» و به طور کلّی، معرفت نفس در قرآن و صحیفه سجادیه، اوّلین موضوعی است که از آن بحث شده است. «قلب» در لغت، برگرداندن شی ء به عکس آن است و قلب به دلیل کثرت دگرگونی و زیر و رو شدن ها به این نام نامیده شده است و در اصطلاح باطن، قلب، لطیفه ربّانی و نورانی و عالم و آگاهی است که محلّ فرود آمدن انوار الهی است و انسان، به سبب آن، انسان می شود و مستعدّ امتثال احکام می گردد. صلاح و فساد بدن هم، بسته به آن است که از آن به روح نیز تعبیر می شود. لذا شناخت قلب، آن گونه که هست، بر اهل حقیقت، دشوار است. تولّای قلب سلیم در قرآن و صحیفه سجادیه، از دیگر موضوعاتی است که مورد بررسی قرار گرفته و برای تولّای قلب، اقسامی همچون: محبّت حضرت حق، مراتب حبّ حق، درجات محبّت محبوب، محبّت اولیای الهی، محبّت والدین و احسان نمودن در حقّ ایشان، برشمرده شده و به استناد قول امام سجّادعلیه السلام ، حقیقت تولّا، حبّ حضرت حقّ است. تبرّای قلب سلیم در قرآن و صحیفه سجادیه، مطلب دیگری است که در این پایان نامه بررسی شده و برای تبرّا، دو قسم (تبرّا از دشمنان خدا، و تبرّا از نفس امّاره و جلوه های آن)ذکر شده است. تبرّی مصدر تفعّل از مادّه برائت به معنای دوری، بیزاری، و مقابل تولّی است و در اصطلاح، به معنای بیزاری مؤمنان از همه دشمنان خداست. به بیان برخی، دیگر از خصوصیات قلب سلیم، همچون اطمینان به سبب ذکر خدا، خوف و رجا، تفکّر و تقوا و ایمان، از نکات به جا مانده است که به آن در فصلی پرداخته شده است. در آخرین فصل با استفاده از این نکته که صحیفه سجادیه، ترسیم کننده قلب سلیم امام سجادعلیه السلام است، عصمت ایشان از راه عقل و نقل، اثبات شده است.

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر «آموزش معنویت» بر «سازگاری زناشویی زوجین» مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان بود. روش پژوهش، شبه تجربی بوده بدین منظور 30 زوج مراجعه کننده به مراکز مشاوره به روش داوطلبانه انتخاب شدند و به روش جایگزینی تصادفی در دو گروه قرار داده شدند (یک گروه کنترل و یک گروه آزمایش)، به گروه آزمایش آموزش معنویت توسط محقق داده شد. ابزار پژوهش در این تحقیق «پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپاینر» می باشد. تجزیه تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی صورت گرفت. مقایسه میانگین نمرات پس آزمون سازگاری زناشویی در گروه های مورد مطالعه و تحلیل کو واریانس نمرات آزمون سازگاری زناشویی نشان داد، بین گروه آزمایش و گروه کنترل در تمامی خرده مقیاس ها، تفاوت معنا داری وجود دارد. و معلوم شد که «سازگاری زناشویی» بر اثر «آموزش معنویت» افزایش می یابد.

آرامش، تعادل روحی و نبود تشویش و اضطراب است که برآیند آن برخورد درست با مسائل و گرفتاری هاست. آرامش در اقسام مختلف آن (طبیعی، روانی و اعتقادی) از مولفه های سعادت است که به دو شکل آرامش روحی و امنیت اجتماعی ظهور می یابد.از آن رو که عموم فعالیت های افراد به امید دست یابی به آرامش می باشد، این نوشته در پی ارائه عوامل آرامش به بررسی آموزه های اسلامی پرداخته و برخی از آنها را گزارش نموده است. این عوامل عبارتند از: ایمان، عامل اصلی آرامش که دیگر عوامل را نیز در سایه خویش دارد؛ ذکر، دعا، نماز، روزه و حج، که از مصادیق عبادی دینداری و زمینه ساز آرامش فردی و اجتماعی اند؛ توبه، توکل، امید، صبر و انس با قرآن از مصادیق اخلاقی و روانی ایمان؛ عفت و پاکدامنی، دوستی با نیکان و دلداری دادن که از مصادیق اجتماعی ایمان و بسترساز آرامش روح و روان فرد و جامعه می باشند.

هدف پژوهش، تعیین تأثیر «روان‌درمانی ـ شناختی رفتاری مذهب‌محور» بر «سازگاری زناشویی» و «سلامت‌روان زوجین» بود که از روش تجربی پیش‌آزمون _ پس‌ آزمون و گروه کنترل با پیگیری استفاده شد. 32 زوج از زوجین با مشکلات فوق (مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره) در دو گروه تصادفی انتخاب شدند. گروه آزمایش در 12 جلسه 45 دقیقه‌ای روان‌درمانی شناختی ـ رفتاری مذهب‌محور شرکت کردند، اما گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکردند. ابزار پژوهش پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر و چک لیست تجدید نظر شده علائم روانی (SCL-90-R) بود. داده‌ها، با روش تحلیل واریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل آشکار ساخت که میان گروه‌های آزمایش و کنترل از لحاظ «سازگاری زناشویی» و «سلامت روان» تفاوت معنا‌داری وجود دارد (001/0>P). این نتایج کماکان در دوره پیگیری به‌طور معنا‌داری پایدار بوده است (001/0>p).

خداوند بصير، خود در همه حال شاهد تمام اعمال و افكار مخلوقاتش است؛ اما برای اتمام حجت بر بشر، شاهدان ديگری برايشان قرار داده است. برخی از آن شهود كه دارای علم اند، اجازه شفاعت نيز دارند. از اين رو باور به شهادت آنها در زندگی دنيوی و اخروی انسان ها نقش بيشتری دارد. اين نوشتار در صدد است ضمن معرفی اجمالی شاهدان قيامت، پيامدهای باور به آنها را در حيات بشر و تربيت دينی افراد به روش تحليلی بيان نمايد. از منظر قرآن و با استفاده از زيارت امين الله ارتباطی بين باور به شهود، با كاهش گناه و افزايش اعمال صالح به دست مي آيد. به تبع آن ازدياد اميد به ملاقات خدا با شادی نتيجه گيری می شود. پيامدهای اين افزايش اميد عبارت است از رضايت به سرنوشت، شكرگزاری و صبوری. موارد ياد شده، به بهبود زندگی فردی و اجتماعی كمك می كند؛ اميد به زندگی را بالا برده و تحمل سختی های آن را آسان می نمايد.

این مقاله به بررسی و شناسایی عوامل ضعف خودکنترلی از دیدگاه قرآن کریم می پردازد. روش تحقیق، توصیف و تحلیل آیات قرآن کریم، درباره خودکنترلی است. از یافته‌های این پژوهش تقسیم عوامل ضعف خودکنترلی به مستقیم و غیرمستقیم است. در قرآن بر عواملی مانند پیروی از هوای نفس، غفلت از خود، کبر و غرور، خودستایی، وابستگی به دنیا و وسوسه شیطان، به‌مثابه عوامل مستقیم ضعف خودکنترلی در انسان، تأکید شده است. همچنین ضعف نفس و اراده از عوامل غیرمستقیم‌اند که برای زدودن عوامل غیرمستقیم نیز باید نخست به تقویت نفس و اراده پرداخت. در این مقاله برای هریک از عوامل راهکاری نیز عرضه شده است.

تحقیقی در بیان ذکر و یاد خدا، یاد مرگ، برزخ و قیامت با تکیه بر آیات و روایات است. پژوهش حاضر در دوازده فصل تنظیم شده است. نویسنده ابتدا به بررسی اقسام و مراتب ذکر پرداخته، در این بررسی به چهار دسته بندی از اقسام و مراتب ذکر اشاره کرده است که از آن جمله مراتب چهارگانه ذکر از دیدگاه اهل معرفت، مراتب سه گانه ذکر از بعد تأثیر، اقسام و مراتب سه گانه ذکر از بعد مذکور و اقسام و مراتب کمّی ذکر می باشد. سپس شرایط ذکر را یادآور شده است که شامل به کار گرفتن عقل و اندیشه، برخورداری از معرفت و شناخت کافی درباره ذکر و موضوعات آن، داشتن روحیه تسلیم، استقامت در ادامه راه و انابه است. وی در ادامه علاقه مندی به یاد خدا و بی رغبتی نسبت به دنیا، محاسبه و ارزیابی عملکرد خویش، غافل نبودن از دعا و نهراسیدن بلکه مشتاق بودن به مرگ را از نشانه های ذکر و ذاکران برشمرده است. نویسنده آثار و برکات یاد خدا را بیان کرده و سپس یاد مرگ، برزخ و معاد را که به نوعی یاد خدا محسوب می شود در فصل مستقلی تبیین کرده است. بیان سرگذشت ها و مطالعه آن ها در مورد یاد خدا از دیگر مباحثی است که نویسنده چنین مورد را ذکر کرده است. و در پایان نیز به عوامل، موانع و آفات ذکر اشاره کرده و نمونه ها و الگوهایی عملی از ذاکران و صالحان را معرفی می کند.