جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب باب حادی عشر در اصل باب یازدهمِ کتاب منهاج الصلاح فی اختصار المصباح است که بطور جداگانه چاپ شده است. کتاب منهاج الصلاح نوشته علامه حلی خلاصه کتاب مصباح المتهجد اثر شیخ طوسی در مورد دعاها، اعمال و عبادات وارد شده از معصومین(ع) در ده باب است. علامه حلی به درخواست محمد بن محمد قوهدی کتاب مصباح المتهجد را با همان چینش خلاصه کرد و باب یازدهم را به آن افزود.به گفته فاضل مقداد در مقدمه کتاب النافع یوم الحشر به جهت اینکه شناخت معبود مقدم بر شناخت دعا و عبادت او است علامه حلی افزون بر تغییر عناوین کتاب مصباح شیخ طوسی از «فصل» به «باب»، بابی در اصول دین و شناخت خداوند به آن (کتاب مصباح المتهجد) افزود و آن را باب یازدهم با عنوان (الباب الحادى عشر فيما يجب على عامّة المكلّفين من معرفة أصول الدّين.) «شناخت اصول دینی که بر تمام مکلفین واجب است» قرار داد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جستاری در مصادر و قواعد فهم حدیث در آثار علامه حلی (ره)

نویسنده:

انسیه ذوقی ، محمدمهدی تقدیسی ، سیده فاطمه حسینی میرصفی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه حلی

چکیده :

پس از تک نگاشته‌های اصحاب امامان شیعه (ع) و دانش‌مندان متقدم پس از ایشان در زمینه فهم حدیث، سه گونه تلاش علمی در این راستا صورت گرفت؛ نخست: نگارش شروح علمی بر جوامع روایی که این شیوه بیش از هزار سال ادامه یافت. دوم: تلاش‌های فقه الحدیثی با رویکرد معناشناسانه در اثنای برخی از دانش‌ها، همچون: اصول الفقه که به منظور شناخت مصادر تشریع و فهم آن‌ها از جمله احادیث مرتبط با احکام شرعی فرعی شکل گرفت و دیگری: روشمند ساختن فهم حدیث و دانشی متمایز کردن آن که در عصر فعلی صورت پذیرفته و به دانش «فقه‌الحدیث» موسوم گشته است. از مقوله دوم که تلاش‌های فقه‌الحدیثی در اثناء دانش‌های مربوطه باشد، ناگزیر باید از علامه حلی یاد کرد که به مناسبت، در آثار اصولی چندی به مباحث فقه‌الحدیثی اهتمام اکید داشته است. مقاله حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی_ تحلیلی درصدد واکاوی چنین آموزه‌هایی در گونه دوم_ یعنی آثار اصولی بخصوص کتاب‌های علامه حلی که سرشار از این گونه آموزه‌هاست_ برآمده و دریافته است که در آثار او به اموری همچون: «قرآن»، «سنت قطعیه»، «اجماع» و «عقل» به عنوان منابع قابل اعتماد، و عناصری همچون: «تجوّز»، «مورد صدور» و «نقل به‌معنی» به عنوان قواعد تأثیرگذار در فهم حدیث نگریسته شده، آن‌سان که «نسخ»، «تقیه» و «تعارض» اموری عارض بر اعتبار دلالت به منظور شناخت حدیث دارای حجیت فعلیه تلقی شده‌اند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 169 تا 187

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقش علامه حلی و خواجه نصیرالدین طوسی در ترویج فرهنگ و تمدن اسلامی

نویسنده:

نویسنده:مهدی فریدونی؛ استاد راهنما:محمدعلی اخویان

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

فهرست منابع فارسی فهرست منابع انگلیسی فهرست نوشته ها

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه اسلامی , تمدن اسلامی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی , علامه حلی

چکیده :

تمدن اسلامی در گذشته فراز و نشیب های بسیاری را سپری کرده و در حال حاضر گرچه کشورهای مسلمان دارای توانائی هایی هستند اما تمدّن یکپارچه اسلامی هنوز فعلیت نیافته است. برای تحلیل قدرت و توانایی اسلام بر تمدّن سازی و مدیریت همه جانبه زندگی‌، بازخوانی ادوار تاریخی تمدّن اسلامی امری ضروری است. یکی از این ادوار حساس قرن هفتم هجری است که با دو حمله از سوی صلیبیان و مغول‌ها مواجه می‌شود. ایران مستقیماٌ مورد حمله مغول ها قرار می‌گیرد و سپس مرکز خلافت اسلامی توسط مغولان تصرف می‌شود و خلافت اسلامی خاتمه می‌یابد. در چنین شرائطی خطر سقوط و انحطاط فرهنگ و تمدّن اسلامی امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد اما حضور آگاهانه، مسئولانه و تاثیرگذار اندیشمندان مسلمان از جمله خواجه نصیرالدین طوسی و علامه حلّی نه تنها سبب تعدیل وضع موجود می‌گردد بلکه با تاثیرگذاری بر تفکر و اندیشه مغولان، آنها را در خدمت حفظ تمدّن اسلامی و ترویج فرهنگ شیعی در می‌آورند. پس از مسلمان شدن حاکم مغول بستر توسعه علم، فلسفه ، اخلاق و سیاست فراهم می شود و خواجه نصیر و علامه حلّی از آنجایی که دانشمندان جامع الاطراف بودند و بر علوم نظری عقلی و نقلی، ریاضیات و نجوم و سیاست و امور اجرائی مسلط بودند، توانستند فرهنگ و تمدن اسلامی را ترویج و توسعه دهند. موضوع قابل تامل در مسلمان شدن مغولان فقدان اعتقاد دینی و عقلانیت مدنی ِآنها و غنای علمی و اعتقادی عالمان مسلمان است که سبب می شود مغولان مجذوب اسلام و اندیشمندان اسلامی شوند. این پژوهش با رویکرد بازخوانی توان تمدن سازی اسلام به بررسی نقش خواجه نصیرالدین طوسی و علامه حلّی در حفظ اسلام و ترویج فرهنگ و تمدّن اسلامی می‌پردازد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تطبیقی اراده الهی ازمنظرعلامه حلی و فیاض لاهیجی

نویسنده:

احمد رحیمی ، مهدی نصرتیان اهور

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه حلی

چکیده :

مسئله «اراده الهی» از جمله مباحث کلامی است که متکلمان اسلامی دیدگاه‌های متفاوتی در مورد آن ارائه نموده‌‌اند. ما در این مقاله با روش کتابخانه‌ای و با مراجعه به آثار کلامی، به بررسی تطبیقی مساله اراده الهی ازدیدگاه دو اندیشمند برجسته مدرسه حلّه و اصفهان، یعنی «علامه حلی» و «فیاض لاهیجی»خواهیم پرداخت. یافته های تحقیق نشان می‌دهد که علی‌رغم شباهت‌های این دو متفکر، آنها در ذاتی یا فعلی بودن اراده اختلاف نظر دارند. از این رو علامه حلی اراده را صفت ذات می‌داند ولی فیاض قائل به حدوث اراده است و اراده اجمالی را همان علم می‌داند که صفت ذات خواهد بودو تحقق اراده به معنای حدوث را اراده تفصیلی و صفت فعل می‌داند. اما علت اختلاف دیدگاه در این دو حوزه فکری تفاوت درنگاه معرفت‌شناسی آن‌هاست؛ زیرا رویکرد متکلمان درمدرسه حلّه درقبال«اراده الهی»رویکردی فلسفی است، اما در مقابل متکلمان مدرسه اصفهان علاوه بر رویکرد فلسفی رویکردی نص‌گرایانه را نیز دنبال می‌کنند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 117 تا 136

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الفین : بر لزوم عصمت امام

نویسنده:

حسن بن یوسف (علامه حلی)؛ مترجم: جعفر وجدانی

نوع منبع :

کتاب , ترجمه اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصل امامت , عصمت امام (ع) , امامت امام علی(ع) , آیات امامت امام علی (ع) , لزوم تعیین امام

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه حلی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

پیگیری برهان تجرد مشاء بر علم الهی در آثار عقلی علامه‌حلی

نویسنده:

محمدرضا لایقی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

براهین خداشناسی , الهیات بالمعنی الاخص

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه حلی

چکیده :

علم الهی یکی از موضوعات مهم الهیاتی از زمان‌های دور است. یکی از دلایل فیلسوفان مشا بر علم خداوند به خود و مخلوقات، تجرد اوست. به‌نظر آنان آنچه مانع پیدایش علم می‌شود ماده است و خداوند به‌دلیل مجرد بودنش، به خود و غیرخود عالم است. حکیمان مسلمان همچون فارابی و بوعلی، این برهان را از آثار فیلسوفان مشایی یونان وام گرفته و در آثار خود نقل کرده‌اند. ازآن‌به‌بعد، دیگر فیلسوفان و متکلمان مسلمان نیز دربارۀ این برهان بحث کرده‌اند. متکلمان بیشتر با نگرش انتقادی به این برهان نگریسته‌اند. خواجۀ طوسی در بیانی کوتاه در کتاب تجریدالاعتقاد به این برهان اشاره کرده و علامه‌حلی در شرحش بر تجرید، گسترده‌تر به آن پرداخته است. در این برهان، با صغرا قرار گرفتن تجرد خداوند، عاقلیت هر موجود مجردی کبرا قرار می‌گیرد و عاقلیت و عالمیت خداوند به‌دست می‌آید. علامه در پایان سخن، بحث بیشتر را به کتاب‌های عقلی خود ارجاع می‌دهد. در این نوشته می‌خواهیم با پیشینه‌یابی این برهان در تاریخ عقل بشری، ردپای آن را در آثار عقلی حلی پی‌بگیریم، تقریرهای فلسفی این برهان را نشان دهیم و تشابه و تفاوت آن‌ها را واکاوی کنیم. همچنین دیدگاه علامه را در هریک از این آثار از نظر می‌گذرانیم و دیدگاه نهایی‌شان را روشن می‌کنیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 107 تا 134

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

منهاج الكرامة في معرفة الإمامة

نویسنده:

الحسن بن يوسف بن المطهر (العلامة الحلي)؛ تحقیق: عبد الرحيم مبارك

نوع منبع :

کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه pdf

وضعیت نشر :

مشهد: تاسوعا,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

11. عقاید dogmas (the distillate of doctrines) , عقاید اسلامی , امامت , عقاید شیعه امامیه , اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology , دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات , تفسیر کشاف : متقن ترین تفسیر اهل سنت، ممتاز به لحاظ نکات ادبی و بلاغی : زمخشری , تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی , کتب کلام شیعه , کتب رد وهابیت , 01- کافی : شیخ کلینی , تاریخ طبری , الکامل فی التاریخ , سیره ابن هشام , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد) , اوائل المقالات: شیخ مفید , اعتقادات: صدوق , منهاج الکرامة: علامه حلی , الغدیر: علامه امینی , الإرشاد (شیخ مفید) , تنزیه الانبیاء (سید مرتضی) , بحار الانوار (علامه مجلسی) , إعلام الوری بأعلام الهدی (فضل بن حسن طبرسی) , أعیان الشیعة (محسن امین) , کشف الغمة (علی بن عیسی اربلی) , عیون أخبار الرضا علیه السلام (شیخ صدوق)

کلیدواژه‌های فرعی :

خداشناسی (کلام) , ادله توحید (کلام) , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , صفات الهی , اسمای صفات الهی(کلام) , تطهیر اهل بیت(ع) , خلافت , عصمت انبیاء (ع ) , احقیت علی به خلافت , انحصار ائمه در اثنی عشر , خلافت بعد از رسول الله (ص) , خلافت بنی هاشم , خلافت رسول , نبوت خاصه , عصمت امام (ع) , احادیث امامت ائمه اثنی عشر(ع) , حب اهل بیت(ع) , عدل الهی , امامت ائمه اثنی عشر ( ع ) , اختصاصات اهل بیت (ع) , امامت امام علی(ع) , قیام عاشورا , آیه تطهیر , آیه مودت , ائمه شیعه (ع) , اهل بیت(ع) , آل محمد(ص) , افضلیت امام علی(ع) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , علامه حلی

چکیده :

«منهاج الکرامة فى معرفة الامامة» تألیف علامه حسن بن یوسف حلى (م، ۷۲۶ ق) از عالمان بزرگ شیعه است. این کتاب جهت سلطان محمد خدابنده (اولجایتو) نوشته شده و تأثیر بسزایى در شیعه شدن او و بسیارى دیگر از مردم داشت. مؤلف در این کتاب با آوردن دلایل عقلى و نقلى فراوان به اثبات حقانیت مذهب شیعه و امامت على بن ابى طالب علیه السلام و فرزندانش پرداخته است. این کتاب از کتاب‌هاى تراث شیعى و مشتمل بر شش بخش است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر