جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در عصر انفجار اطلاعات ، میان تولید علم و زیست مقتدرانه همبستگی مستقیم وجود دارد. آیات متعدد قرآن از جمله پنج آیه نخست سوره علق، آیه 28 فاطر، آیه 269 بقره، آیه 9 زمر، آیه 11 مجادله و... و احادیث متعدد از پیامبر گرامی اسلام و ائمه معصومین(ع) مبیّن و مؤیّد ارزش زاید الوصف مقام دانش، دانشجو و دانشمند (استاد) هستند. از دیدگاه آیات قرآن و احادیث، راه‌های متعددی برای ابراز احترام و محبت نسبت به استاد وجود دارد که اهمّ آن‌ها عبارتند از: 1. ارج نهادن به مقام استاد 2. تواضع و فروتنی در برابر استاد 3. رعایت آداب سخن گفتن و رفتار با استاد 4. چشم پوشی از برخی اشتباهات احتمالی استاد.

این مقاله پیرامون يك مشكل اجتماعی است كه در چارچوب مدل نظام اجتماعی پارسوتر اراده می شود. عدم تعادل مروبط به اين مشكل، عدم تعادل بين خرده نظام فرهنگی و خرده نظام اقتصادی است. به این منظور این موضوعات مورد تحلیل قرار گرفته اند: عرضه و تقاضای آموزش (که در آن پیرامون: هزینه ها، راندمان و سود حاصل از آموزش مدرسه‌ای جديد، راندمان منزلتی، راندمان اقتصادی، معادله تصميم‌گيری برای شخص)، عرضه آموزش مدرسه‌ای جديد، تقاضای كاذب برای آموزش يا آموزش اضافی. دست آخر به مواردی به عنوان راه حل از باب چاره جویی برای حل مشکل اشاره شده است.

علی رغم سیاستگذاری های انجام یافته در زمینه روش های ترویج فرهنگ و معارف قرآنی در جامعه از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی، راهبردها و راهکارهای عملی آن همچنان مغفول مانده است. این مقاله با تمرکز بر جامعه دانشجویی در صدد است تا راهکارهای ایجاد و تقویت انس دانشجویان با قرآن و معارف والای آن را مورد بررسی قرار دهد. فرهنگ سازی در مقاطع تحصیلی پیش از دانشگاه، اتخاذ جذاب ترین روش در تولید و ارائه محتوا، توجه به عوامل انگیزش در مخاطب، استفاده از راهبردهای مبتنی بر «کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم» و لزوم ایجاد تحول در معیارهای گزینش مربیان و مدرسان معارف قرآنی، توجه به نقش و تاثیر رسانه و هنر در تربیت پنهان جوانان و اندیشیدن جهت به کارگیری تدبیر مناسب در پاسخگویی به شبهات مطرح پیرامون قرآن و آموزه های آن، از جمله این راهکارها است.

پژوهش حاضر به دنبال کشف میزان گرایش جوانان به عضویت در عرفان‌های نوظهور بوده و درصدد است تا برخی از عوامل اجتماعی مرتبط با این گرایش را توضیح دهد. با استفاده از روش پيمايش و به‌کارگیری پرسش‌نامه‌هاي خود جهت ایفاء گردآوری داده‌ها، تعداد 400 نفر از جوانان دانشجو از طریق شیوه‌ی نمونه‌گیری تصادفی دو مرحله‌ای به عنوان پاسخگویان تحقیق انتخاب شدند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بیش از 18 درصد از دانشجویان گرایش قوی نسبت به عرفان‌های نوظهور داشته‌اند، درحالی‌که تنها کمتر از 10 درصد از آنها دارای گرایش ضعیف بوده‌اند و مابقی (72 درصد) از گرایش متوسط برخوردار بوده‌اند. تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که بالاترین میزان گرایش به عرفان های نوظهور در بین دانشجویان جوان‌تر، دارای قومیت لر، ترک و متعلق به طبقات اجتماعی بالاتر مشاهده شده است. علاوه بر این، تفاوت جنسیتی در گرایش به عرفان‌های نوظهور نیز گزارش شده است که بر مبنای آن، دختران گرایش شدیدتری به عرفان‌های نوظهور داشته‌اند. در نهایت، مشخص گردید جوانانی که دارای تقید مذهبی بالاتری هستند و از هویت قومی منسجم‌تری برخوردارند، گرایش کمتری به فرقه‌های عرفانی نوظهور از خود داشته‌اند. بر مبنای این یافته‌ها، پیشنهاد می‌شود که در کنار آگاهی‌بخشی مستدل به جوانان از چیستی فرقه‌های عرفانی نوظهور، به تقویت بنیان‌های مذهبی و تحکیم هویت قومی آنها توجه خاصی مبذول گردد.

تحقیق حاضر به منظور «بررسی تاثیر آموزش دروس معارف اسلامی بر نگرش دینی دانشجویان» صورت گرفته است و برای انجام این امر از روش پیمایشی استفاده شده که هم به توصیف و هم به تبیین وضعیت جامعه آماری توجه گردد. جامعه آماری این تحقیق را دانشجویان دوره روزانه دانشگاه های استان تهران تشکیل می دهند که از هر دو جنس (مذکر و مونث) در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در رشته های تحصیلی علوم انسانی و هنر، علوم پایه، علوم پزشکی، فنی و مهندسی، کشاورزی و دامپزشکی در سال تحصیلی 84-85 مشغول به تحصیل بوده اند. از کل جامعه آماری تعداد 1900 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. شایان ذکر است در این تحقیق، از نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. به طور کلی نتایج نشان می دهد که:1. نگرش دینی دانشجویان در حد مطلوب (یعنی قوی و مثبت) است.2. از میان اجزای نگرش دینی بعد عاطفی، بعد آمادگی رفتاری، بعد انگیزشی و بعد شناختی به ترتیب بالاترین نمره ها را به خود اختصاص داده اند.3. دانشجویانی که دروس معارف اسلامی (1) و (2) را گذرانده اند، نسبت به آنان که این دروس را نگذرانده اند، از نگرش دینی مطلوب تری برخوردار می باشند؛ اما گذراندن یا نگذراندن سایر دروس معارف (اخلاق اسلامی، متون اسلامی، تاریخ اسلام، انقلاب اسلامی و ریشه های آن) تحت شرایط فعلی هیچ تاثیری بر افزایش یا کاهش نگرش دینی افراد نمونه ندارند.4. با استفاده از روش «گام به گام» رگرسیون چند متغیری سهم و نقش متغیرهای مستقل در تبیین متغیر وابسته به ترتیب اهمیت عبارتند از: شرایط مذهبی، ویژگی های رفتاری استاد، شرایط سیاسی- اجتماعی حاکم بر جامعه، ارزیابی از نقش خود، نوع دانشگاه، ترم تحصیلی و درس معارف اسلامی (2).