جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب سنن النبی صلی الله علیه و آله تالیف علامه بزرگوار، حضرت آیت الله طباطبایی قدس سره، تنها کتابی است که پیرامون آداب و سنن و روش رفتاری رسول خدا صلی الله علیه و آله تدوین گردیده است و برای شیفتگان دین و طالبین معارف حقه، این کتاب گنجینه ای بس عظیم از معارف می باشد. کتاب سنن النبی صلی الله علیه و آله، دارای 21 باب و ملحقات می باشد که به زبان عربی تالیف شده است

این بحث شامل مجموعه ای از دیدگاه، تئوری ها و نمونه های عملی در حرکت سیاسی اسلام بوده، که زمان پیامبر(ص) و دوره های نخستین حکومت اسلامی را در بر می گیرد و تلاش می کند به منظور یافتن روش واقعی عملکرد سیاسی در اسلام. ما گوشه ای از وضع سیاسی و اجتماعی جامعه عرب قبل از اسلام را در این بحث ارائه داده ایم و در آن روشن ساختیم که چگونه پیامبر اسلام(ص) برخورد سیاسی گونه را شروع نمود و چگون توانست با ایجاد پایه های فکری و اعتقادی، کم کم واقعیت های بی ارزش را به جریانی از اصلاحات سیاسی و اجتماعی کامل و همه سویه مبدل سازد، پیامبر اسلام(ص) کارش را با پی ریزی و مؤسسات دولتی و وضع قوانین و مقررات آغاز نمود و بدین ترتیب نشانه های رشد و بالندگی جامعه سیاسی را در سایه سلطه ای سیاسی و حکومت اسلامی نوین آشکار گردانید، ما هدف کلی را در واقع نقش حکومت در بسط حاکمیت قانون و اقامه عدل دانسته ایم، و لازم دیده ایم که مشخصات رهبری سیاسی در اسلام را نیز توضیح دهیم، چرا که رسیدن به این هدف، بر پایه ای رهبری استوار است. امت که به عنوان رکن دوم پیکره ای جامعه اسلامی به شمار می رود، هدف پی ریزی این پیکره بر اساس دید الهی است می بایست نقش متمایز و منحصر به فرد در انتخاب رهبر و برقراری نظام سیاسی، که با آزادی انسان از بند غیر و زنجیر آغاز می گردد و سرانجام به حصول آگاهی سیاسی و فرهنگی او، که همان تحقق مفهوم خلافت در زمین است ختم می گردد می بایست نکات برجسته نظام سیاسی را با تکیه بر تکلیف شرعی مستند بر قاعده اخلاق است، بیان کرده این قاعده درون روش جای می گیرد که تصمیم گیری گاهی به صورت انتخاب دیدگاهی مبدأی و سر نوشت ساز و گاهی به اتخاذ دیدگاهی به پا خاسته از آن، رابطه مثبت میان دولت های اسلامی و گروهای مخالف موجود در آن به منظور ایجاد تکامل در عملکردهای سیاسی و یافتن اشکالات و بر طرف ساخت خطاها و اشتباهات، مشارکت مخالفات در تحقق وحدت امت و پیوند میان اقشار مختلف جامعه اسلامی به منظور حفظ نظم عمومی و جلوگیری از آشوب و فتنه انگیزی، همچنان که اسلام بر عدم تحت فشار قرار دادن مخالفان با توجه به نقش مثبت و مشروع آنان در عملکرد سیاسی تأکید دارد ... بعد از آن میان مبدأ جداسازی قدرت ها در اسلام که از تفکر سیاسی وضعی پیشی گرفته است، و نیز میان آزادی ها وحقوق اجتماعی شهروندان مقایسه ای صورت گرفته است. سرانجام بحث را با ارائه ای مشکلاتی که دانشمندان مسلمانان در پاسخ گویی به بسیاری از مسائل جدید و نوگرایانه با آن روبرو هستند، به پایان رسانیدیم که روش به کار رفته در این بحث از طریق توضیح ثابت ها و متغیر ها در دین، فکر و سیاست، همچنین معتبر شمردن اسلام به عنان دین واقعی و موضوعی که در تطبیق روش عملکرد سیاسی بر واقعیتی جدید است شکل می گیرد، واقعیتی که با شتاب در خط تغییرات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، و امنیتی پیش می رود، نمونه بارز آن را می توان در وضع کنونی حرمت اسلامی عراق و واقعیت جدید آن مشاهده کرد.

پایان نامه حاضر در یک مقدمه و شش بخش سیمای حکومت پیامبراسلام(ع) را از لحاظ رفتار با مخالفان بررسی کرده است. در مقدمه از مشروعیت و مقبولیت، آزادی، قانونمداری، تسامح و تساهل، اقتدا به پیامبر(ص)، سیمای یثرب مرکز خلافت حکومت پیامبراسلام(ص)، منابع مورد استفاده (قرآن، سیره) و اقسام مخالفین پیامبر(ص) سخن رفته و موضوعات بخش های ششگانه آن به این شرح است: بخش اول، حکومت پیامبر(ص) در مدینه: تعریف حکومت، عناصر سازنده حکومت، ضرورت تشکیل حکومت در اسلام، دلایل تشکیل حکومت در اسلام، مشروعیت حکومت پیامبر(ص)، مخالفان تشکیل حکومت توسط پیامبر(ص)، دلایل تشکیل حکومت توسط پیامبر(ص)؛ بخش دوم، عدالت با مخالفان؛ بخش سوم، گفتگو با مخالفان: قرآن مکتب گفتگو، گفتگوی پیامبران با مخالفانشان، گفتگو با مخالفان در قاموس پیامبر(ص)، ابزارهای گفتگوی پیامبر(ص) با مخالفان، شیوه های گفتگو (حکمت استدلال، جدال به شیوه برتر، موعظه حسنه)؛ بخش چهارم، تساهل و تسامح؛ بخش پنجم، قانون مداری در رفتار با مخالفان؛ بخش ششم، آزادی عقیده: مفهوم عقیده و آزادی عقیده، بررسی آرای مخالفین و موافقین آزادی عقیده، دفاعی بودن جنگهای پیامبر، پذیرش جزیه غیرمسلمانان دلیل دیگری بر آزادی عقیده، ارتداد، بررسی آیات ارتداد در قرآن، بررسی موارد ارتداد در عصر پیامبر(ص).

خداوند متعال از زمان استقرار بشر در زمین، پیامبران را برای تکامل و تربیت انسان فرستاد تا با راهنمایی آن ها، بشر راه درست خود را پیدا کند و دچار ضلالت نگردد. اگر انسان تزکیه نفس نداشته باشد، خیلی زود به دام شیطان و شیطان صفت ها گرفتار می شود. خاتم رسولان حضرت محمّد| علاوه بر معجزه اش (قرآن)، خود نیز تربیت شدة درگاه خداوند متعال بود و خداوند متعال در همین کتاب مقدّس، آن حضرت را به عنوان یک انسان کامل و نمونه به بشر معرّفی کرده است. در این پژوهش، چگونگی تربیت، سیره زندگی و الگو بودن رسول خدا| از منظر قرآن بررسی شده است.

موضوع این پایان نامه بواقع اوصاف پیامبر اسلام(ص) در آیات و روایات است. مباحث این پژوهش عبارتند از: اوصاف مختص به رسول اکرم (ص)،اوصاف مشترک خداوند متعال و پیامبرش، اوصاف مشترک قرآن و پیامبران اکرم (ص) و اوصاف مشترک پیامبر (ص) و سایر انبیاء الهی (ع).

تحقیق حاضر مشتمل بر هفت فصل با این عنوان هاست: فصل اول، از ولادت تا بعثت؛ فصل دوم، اساس دعوت انبیا، روش دعوت پیامبر(ص)؛ فصل سوم، کارشکنی و مخالفت مشرکان؛ فصل چهارم، معجزه های رسول خدا(ص)، فصل پنجم: اوصاف رسول خدا(ص) و اخلاق کریمانه و رفتار متعالی حضرتش با مردم، فصل ششم، حوادث مهم زندگی رسول خدا(ص)، فصل هفتم: غزوه های رسول خدا(ص)

موضوع این پژوهش «سیره ورفتار پیامبر (ص) دربرخورد با مخالفین » است واین تحقیق برآن است که با توجه به آیات قرآن کریم ودیگر منابع اسلامی به بررسی تحلیلی مسئلۀ «سیره ورفتار پیامبر (ص) دربرخورد با مخالفین » بپردازد. ضمن بیان تحلیلی وروشن از ابعاد مختلف درمورد «سیره ورفتارپیامبر (ص) دربرخورد با مخالفین » بااستفاده از آیات وروایات ،اهمیت این تحقیق مشخص می شود.این پژوهش برآن است تابا استفاده از آیات وروایات به بحث تحلیلی درموارد ذیل بپردازد: 1- بررسی معنای سیره وروش 2-بررسی برخورد پیامبر (ص) با مشرکان 3- بررسی برخورد پیامبر(ص)با مستهزئان 4- بررسی برخورد پیامبر(ص) بامنافقان 5- چگونگی برخورد پیامبر با یهود6- بررسی برخورد پیامبر (ص) با مسیحیان 7- تحلیل وبررسی برخورد پیامبر (ص) با مرتدان 8- چگونگی رفتار وبرخورد پیامبر (ص) بامجوسان . باتوجه به ماهیت موضوع اهداف تحقیق وامکانات موجود ،ازمیان روشهای پژوهش از روش توصیفی تحلیلی ،برای انجام تحقیق استفاده گردیده است .پس از مطالعه ، سابقه موضوع درکتب مرتبط با آن از جمله قرآن کریم ،کتب تفسیری وکتب معتبر حدیثی وتاریخی وجمع آوری اطلاعات ازطریق فیش برداری وتجزیه وتحلیل آنها با استفاده از دیدگاه صاحبنظران ،مفسران واسلام شناسان نتایج زیر حاصل گردید: 1-سیره : ازماده سَیر به معنای حرکت ورفتار وسیره به معنای نوع راه رفتن است ، همانند جَلسه که برنشستن به صورت عام وجِلسه به سبک ونوع نشستن دلالت دارد.ازسیره می توان به منطق عملی نیز تعبیر کرد ،منظور ازآن منطق مشخص ومعیار معین دررفتار است که درشرایط مختلف ازآن جدا نمی شود وبراساس آن عمل می کند. 2- پیامبر (ص) دربرخورد با مشرکین درروز فتح مکه رفتاری نجیبانه ودرخور یک پیامبر از خود نشان داد به گونه ای که همۀ آنها را بخشید وحتی تعدادی از آنهایی را که مهدور الدم اعلام کرده بود مورد عفو قراردادوحتی بعدازفتح مکه وغزوۀ حنین به آنها غنائم بخشید. 3- سیرۀ پیامبر (ص) بامستهزئان وحرمت شکنان مانند مرتدان قابل توجه است زیرا ایشان با آن همه آزارواذیتی که ازمردم مکه دیده بودند در روزفتح مکه همۀ آنها را عفو کردبجز مسخره کنندگان ومستهزئان که آنها رابانام مشخص نمود وفرمود هرکجا که آنها را یافتید آنها رابه هلاکت برسانید که آنها از قاعدۀ رحمت به دورند. 4-شیوه های برخورد پیامبر (ص) بامنافقان به چند گونه بوده است که این موارد شامل : الف:مدارابامنافقان ب:بی اعتنایی به منافقان ج: برخورد احتیاط آمیز با منافقان د: جلوگیری از فتنه انگیزی منافقان ر:شدت عمل وگوشمالی منافقان بوده است. 5- پیامبر (ص) پس از هجرت به مدینه سعی برمصالحه وهم پیمان بودن با یهودیان راداشتند وحتی دربعضی از کارشکنی ها وپیمان شکنی های آنها با آنها به مدارارفتار می نمود ولی بعداز پیمان شکنی های مجدد،تحریک قریش برعلیه اسلام ،حرمت شکنی ها وحرکتهای ضداسلامی به شدت با آنها برخورد کرده وطی عملیاتهای نظامی تمام قلعه هاودژهای آنها را فتح کرده وبعضی از آنها را تبعید کرده وبعضی رابه هلاکت رسانید. 6- شدت برخورد پیامبر (ص) با مسیحیان نسبت به یهودیان کمتر بودزیرا که مسیحیان نسبت به یهودیان حق پرست تربوده اند وحتی بعضی از پادشاهان آنها بنابر گواهی تاریخ دین اسلام راپذیرفتند ولی به لحاظ شرایط آن را مخفی نگه داشته اند وآنها پیامبر (ص) را به عنوان فرستادۀ الهی قبول داشته اند وباآنها پیمانهایی منعقد نمود. 7- سیره وبرخورد پیامبر (ص) با مرتدان قابل توجه است ،رفتار پیامبر (ص) با اهل مکه شهری که درآن بیست سال ایشان رابه انواع گوناگون آزاروتحقیر کرده بودند ، نجیبانه ودرخوریک پیامبر رحمت بود وبسیاری از بدخواهان ودشمنان راعفو کردند، اماتعدادی راازاین قاعده مستثنی کردند ودستور دادند هرکجا که اینها رایافتید به قتل برسانید تا نشان دهد که درنقض اصول دین هیچ عفو وگذشتی وجود ندارد وبا شدت با متخلفین برخورد می شود ودراین مورد هیچ گونه نرمش وتساهلی ازخود نشان نمی داد. 8- پیغمبر(ص) درزمان حیات خودشان پس از چند سالی که از هجرت آن حضرت به مدینه گذشت وبعد ازصلح حدیبیه زمانی که پیامبر (ص) از جانب مکه مطمئن شد که خطری مسلمانان را تهدید نمی کند رسالت جهانی خود را با نوشتن نامه هایی به سران وپادشاهان کشورهای مختلف اعلام کرد ،که یکی از این نامه ها رابه پادشاه ایران نوشت که مردم ایران درآن زمان مجوس بودند ، دراین راستا دراثر تبلیغات اسلامی عدۀ زیادی ازمجوسان مسلمان شدند

پژوهشی است در بیان چگونگی رفتار پیامبر(ص) با مخالفان اعم از مسلمان و غیر مسلمان. پژوهش حاضر در سه فصل تنظیم شده است. نویسنده ابتدا به بحث از رفتار پیامبر(ص) با کافران توجه نموده و در همین زمینه آمده است که پیامبر(ص) با مشرکان، نخست به تقویت رابطه خود با خدا و همزمان به هدایت مشرکان روی آورد و سپس از جدال و مناظره همراه با تحمل آزارها، بی اعتنایی، تهدید، سخت گیری قطع پیوندها و تحریم دوستی ها استفاده نمود و هنگامی که دشمن مانع مبلغان شدند و جان آن ها را به خطر می افکندند، به دفاع بر می خاست. نویسنده در ادامه «رفتار پیامبر(ص) با مخالفان داخلی» را مورد توجه قرار داده و از منافقان، بیماردلان، شایعه سازان و طرفداران اهل کتاب سخن گفته است. در این زمینه آمده است که پیامبر(ص) در برخورد با منافقان از افشاگری، تهدید، اعراض و ردّ پیشنهادهای آنان استفاده می کرد و در رویارویی با بیماردلان که با ایجاد مزاحمت برای مردم و نوامیس آنان و سلب امنیت عمومی به آزار مسلمانان می پرداختند، از افشاگری و تهدید بهره می برند.