جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: این کتاب با استفاده از منابع هنوز استفاده نشده از فلسفه اخلاقی و سیاسی، به دنبال پاسخگویی به این سوال است که آیا خدای همه خوب که فرض می شود همه قدرتمند است، منطقاً با درجه و میزان شر اخلاقی و طبیعی که در جهان ما وجود دارد سازگار است؟ به طور گسترده ای توسط خداباوران و بیخدایان به طور یکسان تصور می شود که ممکن است منطقاً غیرممکن باشد که یک خدای همه خوب و قدرتمند بتواند جهانی با عوامل اخلاقی مانند خودمان ایجاد کند که حداقل شرارت اخلاقی در آن وجود نداشته باشد. جیمز پی استربا بر این سؤال بیشتر تمرکز می کند که آیا خدا از نظر منطقی با درجه و میزان شر اخلاقی و طبیعی که در جهان ما وجود دارد سازگار است؟ پاسخ منفی که او ارائه می کند، مرحله جدیدی را در بحث دیرینه درباره وجود خدا نشان می دهد.

مسئله شر در جهان هستی،همواره به عنوان چالشی جدي براي باورهای دينی مطرح بوده اسـت . يكـی از مهمترين تقريرهای مسئله شر، اشكال منطقی شـر «Logical Problem of Evil» اسـت كـه بـه وسـيله انديشه وران ملحد به عنوان مهمترين دليل عليه وجود خداوند به كار گرفته می شود. پاسخ های متعددی تاكنون از سوی فيلسوفان دين به اين اشكال داده شده است كه در ميان آنها، پاسـخ فيلـسوف معاصـر امريكايی، آلوين پلنتينگا تحت عنوان دفاع مبتنی بـر اختيـار «Free will Defence» از اهميـت خاصی برخوردار است. هدف مقاله حاضر، بررسی و ارزيابی اشكال منطقی شر و پاسخ پلنتينگـا بـه آن و نقدهای وارد بر پاسخ پلنتينگا است و نشان داده خواهد شد كه اشكال منطقی شر و ادعای تناقض و ناسازگاری باورهای خداباوران ونيزنقدهای آنها بر پاسخ پلنتينگـا اسـتحكام كـافی را نـدارد و دفاع مبتنی بر اختيار پلنتينگا توانسته است به خوبی از عهـده ابطـال اشـكال منطقـی شـر بر آمـده و سازگاری منطقی باور به خدا و وجود شر را نشان دهد . از اينرو، می توان آن را دفاعی كامياب و قانع كننده در برابر اشكال منطقی شر دانست.

چکیده فارسی : ورسلی استدلال می کند که باور به واقع گرا و دوستدار خدا در مواجهه با شر، عقلانی است. با شروع نقد آلوین پلانتینگا، او نشان می دهد که آزادی انسان بسیار پیچیده است و بنابراین به ساختارهای پیچیده در طبیعت بستگی دارد. اینها هم برای آزادی لازم هستند، هم برای شر طبیعی کافی هستند. او تحلیل دقیقی از تکامل مغز انسان ارائه می دهد. این کتاب استدلالی موازی ایجاد می کند که شر انسان از تکامل شخصیت نشات می گیرد.

ترجمه ماشینی: به گفته مایکل آلمیدا، تامل در مورد اختیار و امکان می تواند برای نشان دادن سازگاری وجود یک خدای آنسلمی استفاده شود وجود شر این استدلال ها به این فرض بستگی دارد که a عامل تنها در صورتی می تواند در مورد یک عمل آزاد باشد که آن عامل امکان پذیر باشد آن عمل را انجام می دهد. اگرچه این اصل از حمایت شهودی برخوردار است، اما من استدلال می کنم که آنسلمیانیسم با معرفی این شهودها را تضعیف می کند. گزینه های غیر ممکن من استدلال می‌کنم که اگر آنسلمیانیسم درست باشد، خدا و مخلوقات ممکن است در انجام غیرممکن‌ها آزاد باشند. در تعدادی از نشریات، مایکل آلمیدا استدلال کرده است که پیوند خداباوری آنسلمی با امکان اختیار مخلوق مستلزم این است که احتمالاً خداوند جهانی حاوی شر اخلاقی را به فعلیت می رساند. استدلال را می توان به صورت زیر بازسازی کرد: 1.لزوماً هر عالَمی که بالفعل باشد، از سوی خداوند فعلیت یافته است. 2.احتمالاً برخی از موجودات دارای آزادی اخلاقی قابل توجهی هستند. 3.لزوماً اگر برخی از موجودات دارای آزادی اخلاقی قابل توجهی باشند، سپس احتمالاً برخی از موجودات مرتکب خطاهای اخلاقی می شوند. 4.بنابراین، احتمالاً خداوند جهانی را به فعلیت می رساند که در آن برخی از مخلوقات مرتکب اشتباهات اخلاقی می شوند.

خدای من «خدایی قانون‌مدار» است. قانون او «سنن الهی» است و او با این سنن در کار جهان و انسان دائما حاضر و ناظر و فعال است. خدای کدیور در بالاترین حد متصور آزادی و اختیار انسانی را پاس می‌دارد. در زمان رخ دادن «شرورِ قلیلِ طبیعی» متاسف است که چرا انسان در مقابل این پدیده‌های طبیعی خود را مسلح نکرده، و در زمان وقوع شرور انسانی از آدمیان ستمگری که در حق دیگر بندگانش ظلم روا می دارند به شدت ناخشنود است و از اینکه بندگان مظلومش متحمل رنج و درد می‌شوند، عمیقا غمگین است. اما با توجه به «خیر کثیرِ آزادی و اختیار انسانی» کیفر ستمکار و پاداش ستمدیده را به آخرت موکول کرده است. افراد عجول و آنها که افق دیدشان در حد دنیای مادی است (یا می‌گویند آخرت را چه کسی دیده!) می‌خواهند با حذف «شرور قلیل دنیوی» بهشت اخروی به همین دنیا بیاید، فارغ از اینکه آنها با چنین تلقی دنیا را به جهنم تبدیل می کنند. کدیور این خدایِ حافظِ آزادی و اختیار انسان که حکمت و رحمتش را با تمام وجود لمس می کند عاشقانه دوست دارد. در زمان دشواری و بلا یاد او بزرگ‌ترین مایه آرامش، و دعا به درگاه او به روح آدمی چنان قوتی می‌دهد که هر ناملایمی تحمل کردنی است.

البنى الأساسية في العلم الأخلاق اثر عربى دكتر محمد جبر، در موضوع فلسفه اخلاق و مبانى اساسى آن مى‌باشد. كتاب با مقدمه مؤلف آغاز و مطالب بدون تبويب يا تفصيل خاصى، ارائه شده است. در مقدمه، مطالبى پيرامون فلسف اخلاق و مبانى آن مطرح شده است. نویسنده معتقد است كه مشكلات گذشتگان پيرامون شناخت اخلاق، با مشكلات ما بسيار تفاوت دارد و تغييرات و دگرگونى‌ها در تعابير اخلاقى در عصر ما بسيار وسيع‌تر از گذشته مى‌باشد. متن، پيرامون فلسفه اخلاق و مبانى اساسى در علم اخلاق است. نویسنده، سه مطلب اساسى را پيرامون فلسفه اخلاق ذكر نموده و شرح داده است. اين موارد بدين ترتيب است: سياق تاريخى اخلاق؛ اخلاق و علم؛ معيارى واحد برای اخلاق. نویسنده، در ابتدا به توضيح و شرح پيرامون سير تحولات اخلاق پرداخته و بيان نموده است كه علم اخلاق با ساير علوم تفاوت دارد. به نظر وى، ماده اساسى اخلاق مدركات حسى نيست و اساس اخلاق در ذات است. مؤلف بر اين نظر و عقيده است كه اخلاقى كه با دين مرتبط باشد، قائم بر وصاياى دينى و الهى و قوانين اخلاقى مى‌باشد و هم‌چنين قوانين دينى، اخلاقى و مدنى دائماً از طرف خداوند به انسان رسيده است، هر چند انسان اين مطالب را نداند و به آن آگاهى نداشته باشد. وى بيان نموده كه قوانين دينى و الهى كه از خداوند به انسان رسيده، داراى حكمت‌هایى است و ادراكات بشرى قادر بر دريافت تمامى حكمت‌ها نيستند. نویسنده در بخشى ديگر، پيرامون رابطه اخلاق و علم مطالبى را ذكر نموده و شرح و توضيح داده است. وى ذكر كرده كه وقتى كه اخلاق مشروط به رابطه‌هاى اجتماعى است، اين سوال پيش مى‌آيد كه آيا اين روابط اجتماعى مختلف مستدعى راه‌هاى مختلفى از برای اخلاق است يا يك راه واحد برای اين روابط مختلف وجود دارد. نویسنده، برای توضيح اين مطلب چهار راه از روابط اجتماعى را بيان نموده. نظر نهایى مؤلف در اين مورد وجود راه واحد و پابت است. مطلب بعدى در مورد محتويات بنيادى و اساسى اخلاق است. مؤلف، پيرامون مقوله «ضمير» توضيحاتى ذكر نموده و معتقد است ضمير در واقع، ضوابط شخصى مى‌باشد كه برای سير و سلوك انسان، محبوب و مطلوب است. ضمير، عبارت است از معرفت و شناخت خير و شر و چيزى است كه برای انسان، مسؤليت اخلاقى را در پى دارد. نویسنده، نظرات مختلف را در زمينه ضمير اخلاقى ذكر نموده كه بدين ترتيب است: تفسير تجربى؛ تفسير تطورى و تفسير وضعى. از ديگر مطالبى كه نویسنده پيرامون آن توضيح داده، در مورد معتزله و اصول فكرى و اخلاقى آنان است. يكى از نظرات مهم معتزله در زمينه اخلاق، اعتقاد به همراه بودن ايمان با عمل صالح است. نویسنده، عمل صالح را در حقيقت يك فعل انسان دانسته و آن را يك مقوله اجتماعى معرفى نموده است. ايمان داشتن به اين عمل نيز فعل انسان به شمار مى‌آيد. وى پيرامون اين مطالب توضيحات مختصرى را ذكر نموده است. آخرين مطلبى كه بيان شده، در مورد اين است كه آيا امر به معروف و نهى از منكر در نزد معتزله داراى مقياس واحد و ثابتى است يا معيار ثابتى را نمى‌توان برای آن در نظر گرفت. نویسنده نظر معتزله را اين گونه بيان نموده كه امر به معروف تابع مامورٌ به است. اگر مامورٌ به واجب باشد، امر به معروف، واجب است و اگر مستحب باشد، امر به معروف مستحب است. اما نهى از منكر به صورت كلى و در هر صورت، واجب است و علت آن، اين است كه تمام منكرات تركش واجب و لازم است، چون منكرات، همراه با قبح و زشتى است.

ملحدان معاصر، وجود شر در جهان را انتقادی قوی بر اعتقادات دینی دانسته‌اند. ایشان مدعی هستند میان وجود شر و اعتقاد به خدایی با قدرت بی نهایت و خیر محض، تناقض وجود دارد و نمی‌توان هم به خدا و هم به وجود شر اعتقاد داشت. مسأله منطقی شر به شکل ساده چنین است: خدا قادر مطلق است. خدا خیر مطلق است. شر وجود دارد. جی. ال. مکی می‌گوید: این مجموعه با هم ناسازگارند. لذا نباید به چنین خدایی اعتقاد داشت. در نتیجه خدا وجود ندارد. آلوین پلانتینگا در جواب جی. ال. مکی با طرح جهان‌های ممکن و این که قدرت بی نهایت خدا شامل برخی از جهان‌ها نمی‌شود و آن جهان، عالمی است که انسان‌ها در آن مختار باشند، اما جملگی خیر اختیار کنند؛ قصد دارد اثبات کند جمع قضایای مورد باور انسان متأله با وجود شرور نه تنها تناقض صریح ندارد؛ بلکه تناقض ضمنی نیز ندارد.

ابتدا در مقاله حاضر به طور خلاصه به دوتلقی از مفهوم شر پرداخته شده و نگاه فيلـسوفانه بـه شـر از نگاه عرفی متمايز و شبهه ها متوجه هر دو نگاه، دانسته شده اسـت . برخـی پاسـخ هـا، سرچـشمه شرها را اختيار انسان دانسته است . اين نظريه در شرهای اخلاقی به طوركلی ودر شـرهای طبيعـی به شكل جزئی قابل قبول است . پرسش ديگر اينكه آيا ممكن است خداوند متعال انسان مختـار را به گونه ای بيافريند كه در عين مختار بودن، كار شر انجام ندهد؟ برخی فيلـسوفان ديـن، بـا ممكـن ندانستن اين آفرينش از سوق دادن شبهه به سوی خداوند متعال جلوگيری كـرده انـد. امـا نويـسنده ضمن پاسخ مثبت به اين پرسش، متذكر می شود كه چنين اختيـاری از تـوان كمـی بـرای ارتقـای معنوی انسان برخوردار خواهد بود. به عبارت ديگر، اختيار در صـورتی سـكوی پـرش مناسـبتری خواهد بود كه محركهای متضاد دنيوی واخروی از تناسب خوبی برخوردار باشند. البته امكان انسان مختار بدون شر، در صورتی صـحيح اسـت كـه اختيـار را بـه معنـای «غيرقابـل پيشبينی بودن» ندانيم؛ چرا كه دراين صورت نمی توان از امكـان آفريـدن انـسان مختـارِ بـدون شـر پرسيد. ازاينرو ضمن نقل تعريف هايی از اختيار دو احتمال متفاوت درمفهوم آن داده شـده كـه در يكی اختيار انسان ضابطه های معين دارد، به گونه ای كه می تـوان كارهـايش را صد در صـد پـيشبينـی كرد و در احتمال ديگر، اختيار به معنای غير قابل پيش بينی بـودن تعبيـر شـده اسـت . نويـسنده معنـای نخست را ترجيح داده و لوازم هر دو نظريه را در بحث «اختيارو شر» متذكر شده است.