جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در کتاب حاضر سه انديشه مادهياماکا، يوگاچارا و ادوايتاودآنتا پيرامون مقوله وجود، حقيقت، خود، ادراک دوگانه و غيردوگانه آدمي مورد بررسي قرار مي‌گيرد که اين مهم با گذري بر انديشه پيشين آن‌ها، يعني اوپانيشادي و بودايي رقم مي‌خورد. اين سه مکتب فلسفي در پي آن هستند که از يک سو مقوله وجود انسان، جهان و حقيقي بودن آن‌ها را بررسي کنند و از سوي ديگر عامل ادراک اين مهم، يعني ذهن را نيز مورد واکاوي قرار دهند.

وجود، حرکت جوهری و عقل قابل سه مفهوم بنیادین در حکمت متعالیه ملاصدرا به شمار می­روند که با زبان نسبت حقیقی دارند. در این پژوهش با اتخاذ روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و تحلیل متون دست اوّل و دوّم درباره حکمت متعالیه تلاش می­کنیم تا نسبت سه مفهوم محوری وجود، حرکت جوهری و عقل قابل را با پدیده زبان از دیدگاه ملاصدرا مورد قرار دهیم. بررسی منابع موجود نشان می­دهد که، اوّلاً، از نظر ملاصدرا زبان امری صرفاً ماهیتی و اعتباری نیست، بلکه زبان جوهری وجودی نیز دارد که وجه حقیقی زبان محسوب می­شود. به بیان دیگر، وجود و زبان هر دو مشَکَک هستند. دوّم آنکه، زبان مانند وجود دارای حرکت بوده و این حرکت جوهری است نه عَرَضی. حرکت در زبان و در قوس صعودی از وجود لفظی یا کتبی آغاز می­شود و به سوی مخیلات پیش می­رود و سپس وارد قلمرو الهامات ربانی می­شود. سوّم آنکه، زبان هم ساحتی ماهیتی دارد و هم ساحتی وجودی، بدین معنی که میزان استکمال زبان به میزان استکمال عقل قابل بستگی دارد. به عبارت دیگر، هر چه عقل قابل کامل­تر باشد، زبان عقل قابل کامل­تر است، تا حدی که مرز آن به اندازه مرز هستی گسترده شده و این­همان با کلام الهی می­شود.

یکی از حقایقی که ذهن بسیاری از اندیشمندان را به خود مشغول کرده، شعور همگانی موجودات است؛ موضوعی که ظواهر آیات قرآن کریم و روایات فراوان گواه آن است. حکمت متعالیه گام‌های ارزنده‌ای در مقام تبیین سریان ادراک در همه موجودات برداشته است. اما ادله تجرد علم همواره به‌عنوان مانعی جدی برای اثبات این ادعا مطرح بوده است. نگارنده در این مقاله می‌کوشد با به‌کارگیری روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکردی انتقادی، عدم مانعیت ادله مزبور برای اثبات سریان ادراک در هستی را نشان دهد و این حقیقت را در مقام اثبات یک گام جلو ببرد. براساس نتایج به‌دست آمده، هیچ‌یک از ادله تجرد علم بر اشتراط تجرد در مطلق علم دلالت ندارد و نمی‌تواند مانعی حقیقی برای پذیرش شعور همگانی موجودات باشد. با از میان برداشتن موانع عقلیِ پذیرش ادعای مزبور می‌توان حتی در صورت ناکافی بودن ادله عقلیِ اثبات شعور همگانی موجودات به آن‌دسته از ادله نقلی استناد کرد که بر سریان ادراک در موجودات دلالت دارند.

ترجمه ماشینی: آغازی در آثار تاریخی خود به صراحت به بررسی برخی دیدگاه های روش شناختی می پردازد. در واقع، به گفته وی، تاریخ علم برای روشن شدن مطالب خود نیازمند دیدگاه های روش شناختی است. به همین ترتیب، معرفت شناسی به تاریخ علم نیاز دارد تا خود را واقع بینانه بیابد. اینها به ترتیب جنبه ای از بالا به پایین و پایین به بالا از رابطه تاریخ و معرفت شناسی هستند. بنابراین، تاریخ علم را می‌توان نه به‌عنوان یک تمرین علم آموزی صرف، و معرفت‌شناسی می‌تواند به طور ملموس هر گونه استدلال درباره علم را بهبود بخشد. در نتیجه این ملاحظات آگازی، حداقل دو روش متفاوت برای تمرین تاریخ علم تعیین می شود. از یک سو، تاریخ تاریخی علم. از سوی دیگر، تاریخ معرفتی علم. اما همان‌طور که می‌دانیم، روش‌شناسی تاریخ سؤال ظریفی است: رویدادهای تاریخی ممکن و اغلب منحصربه‌فرد هستند. آنها عللی دارند که امکان مطالعه علمی آنها را فراهم می کند، اما نمی توان آنها را نه از نظر قطعی و نه آماری پیش بینی کرد، زیرا علل آنها بسیار زیاد و پیچیده است. بسیاری از پرسش‌های فلسفی باز می‌شوند: برای مثال، آیا تاریخ علم فقط گالری از تصاویر در مورد علم و واقعیت را گزارش می‌دهد، یا اطلاعاتی درباره هستی‌شناسی اشیاء علمی گزارش می‌کند. این مقاله با بررسی این که از چه نظر حتی تاریخ را دارای فضای اونتیکی می‌داند، دیدگاه اخیر را پشتیبانی می‌کند.

ترجمه ماشینی: ما هستی‌شناسی رویدادی جدیدی از جهان را پیشنهاد می‌کنیم که بخشی از یک رویکرد کلی به فلسفه است که مبتنی بر ترکیب ایده‌هایی از علم، هستی‌شناسی و فلسفه طبیعت است. در حالی که موضع مورد حمایت در اینجا مبتنی بر علم و فلسفه است، اما تلاش می‌کند با ابداع و کاوش یک سری مفاهیم هستی‌شناختی فنی (طبیعی‌شده یا طبیعت‌گرایانه) مانند پیوستگی، کل، جهانی، آشوب، مجموعه رویداد، فراتر از هر یک از آنها حرکت کند. و Nonspace. یک موضوع اصلی در هستی شناسی رویداد ما، ترسیم یک نقد اساسی از نظریه ارگانیسم و ​​سازمان است، به ویژه زمانی که دو مورد اخیر به عنوان فرآیندهایی در فضا-زمان در نظر گرفته شوند. به طور خاص، و به دنبال سرنخ‌های قبلی، ما دکترین فضازمان را با این استدلال که از نظر هستی‌شناختی بنیادی نیست، مورد انتقاد قرار می‌دهیم، جایی که پیشنهاد می‌کنیم که جایگزین آن با مفاهیم هستی‌شناختی طبیعی‌تر اولیه‌تر از فضا مانند فضا و غیرفضا شود. هستی‌شناسی رویداد طبیعت را می‌توان یک نگرش جایگزین رادیکال نسبت به رابطه انسان و طبیعت در نظر گرفت، نگرشی که در واقع بارها، هر چند تحت عناوین بسیار متفاوت، توسط متفکران پراکنده متعدد در طول تاریخ ایده‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. ما برخی از متفکران گذشته را بررسی می کنیم که به این مجموعه فکری کلی اما هنوز هم نامنسجم کمک کرده اند، از جمله لایب نیتس، هایدگر، سیموندون، رویر، دلوز، وایتهد و گاتاری. هدف این مقاله ارائه دیدگاهی فشرده در سطح بالا در مورد این موضوع بسیار پیچیده و هنوز در حال تحول است که برای مخاطبان زیادی، نه لزوماً فقط فیلسوفان، بلکه دانشمندان، ریاضیدانان، فن‌آوران، الهی‌دانان، جامعه‌شناسان، هنرمندان و روانشناسان در نظر گرفته شده است.

ترجمه ماشینی: بحث راسل- ماینونگ بحثی است که در آغاز قرن گذشته صورت گرفت. محورهای بحث اساساً در مورد چگونگی درک وجود، آنچه گفته می شود وجود دارد، شرایط شیء بودن و در این زمینه، رابطه هستی شناسی و منطق است. این دو متفکر در برخی مسائل با یکدیگر اتفاق نظر دارند، اما در برخی موارد با یکدیگر اختلاف دارند. راسل استدلال می‌کند که گزاره‌هایی که شامل ابژه‌های ناموجود هستند، اصول عدم تناقض را نقض می‌کنند و میانه را حذف می‌کنند، و این اشیا باید از هستی‌شناسی حذف شوند. نظریه ابژه ماینونگ، شیوه های هستی را متمایز می کند و تعیین اصول منطق را محدود می کند. جست‌وجوی او برای یافتن پاسخ‌هایی برای این ایده‌ها، راسل را بر آن داشت تا نظریه توصیفات خود را معرفی کند. راه‌حل‌های ارائه‌شده توسط نظریه توصیف‌ها و سادگی آن باعث شده است که در طول این سال‌ها این تصور به وجود آید که راسل در این بحث حق داشته است. با این حال، با تحولات مختلف در متافیزیک و منطق، این بحث مورد بازنگری قرار گرفته است. به لطف این بازنگری، امکان طرح تفاسیر جدید از بحث آشکار شده است. در نتیجه، نظریه های متافیزیکی معاصر مختلفی پدید آمده اند. در این پژوهش ابتدا انتقادات راسل علیه ماینونگ مطرح خواهد شد. سپس نظریه اشیاء ماینونگ به صورت جامع ارائه خواهد شد. بنابراین، شباهت ها و تفاوت های بین درک آنها ارزیابی خواهد شد. در این چارچوب دلایل بازنگری در بحث و تفاسیر گوناگونی که از آن ارائه شده و بازتاب های بحث در متافیزیک معاصر بیان می شود.

فلسفه‌ی ملاصدرا تنها فلسفه‌ی پویشی در فلسفه‌ی اسلامی است و به همین دلیل می‌توان او را فیلسوف دگرگونی‌ها و حرکت‌های جوهری نامید. مبانی فلسفه‌ی پویشی ملاصدرا را می‌توان به اجمال چنین گفت: اصالت وجود (عینی و واقعی)؛ وحدت وجود (سنخی و شخصی)؛ تشکیک در مراتب وجود؛ قاعده‌ی بسیط الحقیقه کل الاشیاء؛ حرکت اشتدادی و حرکت جوهری؛ و نظریه‌ی زمان ـ مکان. "وایتهد"، فیلسوف و ریاضی‌دان و منطق‌دان بریتانیایی است که تلاش‌های برجسته‌ای برای فراهم ساختن نظام فیزیکی مبتنی بر جهان‌شناسی علمی به انجام رسانده است. چهار موضوع فلسفی وایتهد عبارت‌اند از: نظریه‌ی پویش خلاق؛ تئوری موجودات واقعی، تئوری دریافت‌ها؛ و تلفیق دوگانگی سوژه و ابژه. در بررسی کلی وجوه مشترک نظریه‌های شناخت وایتهد و ملاصدرا به نتایجی از این دست می‌توان دست یافت: از نظر ملاصدرا ادراک و علم به معنای واحدند و ادراکات به ادراکات ـــ تخیلی و احساسی اطلاق می‌گردد. وایتهد نیز علم و ادراک را یکی دانسته؛ بنابر پویشی بودن و سیلانی بودن پدیده‌های مادی، معلوم واقعی نمی‌تواند عین پدیده‌های مادی باشد. بنابراین هر دو فیلسوف در مساله شناخت، وحدت را شرط هر نوع ادراک می‌دانند و بر اساس ساختارهای فلسفی خویش به شیوه‌های مختلف به خلاقیت ذهن در تولید کثرات و تکثیر وحدات تاکید دارند؛ هیچ پدیده‌ی واقعی در مقایسه با پدیده‌های دیگر از تجربیات یکسان و همانند برخوردار نیست (وایتهد) و افاضه‌ی فیض از جانب حق نیز تکراری نیست و در هر لحظه شانی و فیضی خاص در جهان متجلی می‌گردد (ملاصدرا) و... نویسنده در این کتاب کوشیده تا فلسفه‌ی پویشی ملاصدرا و وایتهد را تنها در دو مقوله‌ی هستی‌شناسی و شناخت‌شناسی بررسی کند، تشابهات و تفاوت‌های آن‌‌ها را نشان دهد و به گونه‌ای تطبیقی موضوعات فلسفه‌ی آن دو را تحلیل نماید.