جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در طول تاریخ شخصیت‌های بزرگ و انسان ساز- مخصوصاً پیامبران- همواره از سوی مخالفان کینه‌توز در معرض اتهامات و نسبت‌های ناروا قرار داشته‌اند و به پیامبر (ص)که برگزیده‌ی خلق عالم است از همان صدر اسلام اتهامات زیادی نسبت داده شد و این موضوع در دوره‌ی معاصر توسط مستشرقان شدت بیشتری گرفت و ملحدان هم با اسوه‌گیری از راه و روش آنها این تهمت‌ها را بازگو کردند تا در میان مسلمانان ایجاد شبهه بکنند. یکی از روش‌های آنها استفاده از فضای مجازی یا همان اینترنت بوده است. این تحقیق نیز با عنوان تحلیل و نقد شبهات توهین‌آمیز به پیامبر اکرم (ص) در فضای مجازی درصدد است تا با مراجعه به سایت‌های مخالفان و دشمنان اسلام به استخراج شبهات وارده پیرامون پیامبر (ص) بپردازد و پس از دسته‌بندی شبهات در حوزه‌های مختلف و مراجعه به قرآن و احادیث و کتاب‌های مختلف و متقن و دلایل عقلی به پاسخ این شبهه‌ها مبادرت ورزد.این پژوهش در گردآوری اطلاعات، از شیوه کتابخانه‌ای و در تحلیل بر اساس روش تحقیق توصیفی- تحلیلی عمل کرده است. و روش کار به این صورت بوده است که ابتدا به سایت‌های مخالف و معاند اسلام مراجعه شده و پس از استخراج شبهات با استفاده از منابع متقن به پاسخ این شبهات پرداخته شده است.این تحقیق به این نتیجه رسید: شبهاتی که در فضای مجازی مطرح شده بود بیشتر از طرف ملحدین بود و بیشتر آن‌ها قبلاً توسط مستشرقان ایراد شده و برخی از شبهه‌ها مانند دلایلی که منکران در رد معجزه‌های معراج و شق‌القمر آورده بودند؛ به‌روز بود. برخی از این شبهات از کتاب‌های تاریخی و یا حدیثی منشأ گرفته بود که مخالفان بدون بررسی سند روایت، مطرح کرده بودند از این جمله، می‌توان افسانه غرانیق را ذکر کرد که در کتاب تاریخ طبری آمده است. برخی دیگر از شبهات مطرح شده توسط مخالفان اسلام به علت تفسیر نادرست از آیات قرآن بود چرا که کورکورانه به قرآن مراجعه کرده و آیات صریح قرآن را طبق باب میل خود، تفسیر کرده‌اند، مانند آیه ختم نبوت که در متن پایان‌نامه به طور مفصل به آن پرداخته شده است.

هنگامی‌که در تعریف منطقی انسان گفته می‌شود حیوان ناطق، منظور آنست که روح بشر گستره‌ی وسیعی دارد که اگر جهت پست و نازل آن را در نظر بگیریم، به طوری‌که مدام مشغول پرداختن به هواهای جسمانی و لذائذ نفسانی خود باشد، مقام و منزلتی جز مرتبه‌ی حیوانی نصیب او نخواهد شد. اما اگر دیگر قوا و توانایی‌های انسان شناخته نمی‌شد، اگر انسان‌هایی با شخصیت‌های برجسته و با کمالات در طول تاریخ ظهور نمی‌کردند، شاید به دنبال دیگر ابعاد وجودی‌اش که او را خلیفة‌الله می‌کند، نمی‌گشتیم و اگر طبع آدمی همیشه به‌دنبال بهترین چیزها در نوع خود میل نمی‌کرد از او انتظار نمی‌رفت که خود را با ممارست و ریاضت به مرتبه‌ی اعلی علیین برساند.ایمان، یکی از مراتب معرفتی بشر است که برای رسیدن به آن علاوه بر نیاز به تقویت پاره‌ای عوامل جهت تحقق‌ بخشیبه آن، مستلزم شناخت و جلوگیری از برخی موانع بر راه حصول آن است. برای این کار آدمی باید ابتدا به شناختی از خود دست یابد تا بداند چه قوا و استعدادهای پسندیده و یا مذمومی دارد. هر گامی که آدمی در جهت خودشناسی‌اش بردارد بی‌تأثیر در دیگر معارف او نمی‌باشد. مثلاً گفته می‌شود هر کس خود را بشناسد خدای خویش را خواهد شناخت. برای شناخت، انسان باید احساس نزدیکی با متعلق خویش داشته باشد. شناختی که غیر مستقیم و از طریق وسایط باشد آنطور که باید متعلق را به انسان نمی‌شناساند. ایمان از جمله معارفی است که فرد برای اظهار آن باید باوری قلبی به آن داشته باشد که این از طریق استدلال و براهین عقلی حاصل نمی‌شود. آن‌که دلش در برابرزرق و برق دنیوی سست شود، گامی فراتر از جایی که در آن قرار دارد بر نخواهد داشت. برای رهایی از آنچه در آن است تنها عشق و شور و سرسپردگی است که او را راه‌ گشاست. عشق رمز نجات آدمی است، هرچند او را اسیر می‌کند ولی این اسارت به مذاق او خوش می‌آید و آن عشقی است که در بطن ایمان نهفته است. عشق، او را تسلیم خواست و اراده‌ی الهی می‌کند که با این عشق زبانش بسته می‌شود و تن به هر قضای الهی می‌دهد و از آن چه برای او مقدر می‌شود راضی و خشنود است.

این تحقیق به معنا شناسی مفهوم ایمان در قران می پردازد.هدف ما اینست که بدانیم مفهوم ایمان در قرآن کریم ،با توجه به کاربردهای مختلف چگونه است و به عبارت دیگر در چند معنا به کار رفته است؟برای این کار از منابع مختلف ،مخصوصاتفاسیر گوناگون و کتب لغت استفاده شده و پایان نامهدر چهار فصل تنظیم یافته است. فصل نخست به معناشناسی این واژه پرداخته و ایمان را از نظر لغت ، وجوه ، مفاهیم مشابه و مقابلش بررسی می کند. فصل دوم به بیان رابطه ایمان و عمل صالح پرداخته و جایگاه عمل در ایمان را بیان می کند.در فصول بعد، آثار ایمان در دو قسمت آثار دنیوی شامل هدایت الهی ، برکت مادی ، آزادی از تسلط شیطان ، آمرزش گناه و.. و آثار اخروی شامل درک بهشت ، دریافت پاداش الهی ، بهره مندی از لذائذ همیشگی و.. آمده است.همچنین اوصاف و ویژگی های مومنین ومتعلقات ایمان از جمله( غیب ، رسالت ، امامت ، کتابهای آسمانی و ملائکه) بیان شده است.

ما در این پژوهش آثار منفی رفاه را به سه بخش تقسیم نمودیم: آثار منفی بینشی و اعتقادی رفاه، آثار منفی اخلاقی و رفتاری رفاه در بُعد فردی، آثار منفی اخلاقی و رفتاری رفاه در بُعد اجتماعی. آثار منفی بینشی و اعتقادی رفاه از دیدگاه قرآن کریم عبارتند از: اعتقاد مصونیت از عذاب، اعراض از اسلام، اعراض از حق، انکار معاد، تحلیل نادرست از حوادث هشدار دهنده، تزیین زشتی‌ها، شرک، کفر و کفران نعمت. آثار منفی اخلاقی و رفتاری رفاه در بُعد فردی عبارتند از: اعراض از ذکر خدا، امتحان و ابتلاء، شادمانی غرورآمیز، طغیان، ظلم به نفس، عُجب، غفلت، فراموشی خدا، فسق. و آثار منفی اخلاقی و رفتاری رفاه در بُعد اجتماعی عبارتند از: استکبار، اضلال، افزایش جمعیت کافران، تجاوزگری، تحقیر دیگران، ترک جهاد، تفاخر، فساد. و هدف این تحقیق شناخت آسیب‌ها و آثار منفی رفاه جهت اجتناب از آنها می‌باشد.

«کفر و ایمان»، از مفاهیم مورد بحث میان متکلمان، فلاسفه و عرفا بوده است. هریک از مشارب فکری- فلسفی با ملاحظه بخشی از معانی «کفر و ایمان» به تعریف آن دست یازیده‌اند. این رساله کوشیده است با تبیین نظرات قرآن و حدیث به تعاریف متکلمان، فلاسفه و عرفای گوناگون بپردازد. مولانا با نگاهی عرفانی به مقوله «کفر و ایمان» می‌‌‌نگرد.بررسی مصادیق کفر و ایمان از نگاه عرفانی مولانا در مثنوی، به نتایج خوبی انجامیده است. مولانا با نگاهی عارفانه-عاشقانه به «کفر و ایمان» می‌پردازد. این شاعر بزرگ زبان فارسی، به دو گونه کفر معتقد است:‌ کفر مذموم و کفر محمود. کفر مذموم، پوششی است که به‌واسطه آن خدای را نمی‌بینند و کفر محمود، به‌سبب پوشیده شدن غیر خدای به‌واسطه عشق،‌ راهی برای وصول به حضرت حق است. مولانا به سه نوع ایمان باور دارد: تقلیدی، تحقیقی (فلسفی) و شهودی (عاشقانه- عارفانه). ایمان تقلیدی مخصوص عوام، ایمان تحقیقی نگرش فلاسفه و ایمان شهودی ویژه عرفاست. تفاوت نگاه مولف مثنوی معنوی نسبت به دیگر عرفا، عاشقانه بودن آن است.مولانا در مثنوی معنوی با نگاه ترکیبی عارفانه- عاشقانه به «کفر و ایمان» می‌پردازد.

چکیده: مساله حقوق ادیان و از جمله حفظ حرمتو عدم اهانت به آنها، از مسائل مهم در دین مبین اسلام و سایر ادیان و قوانین موضوعه است. توهین و هتک حرمت هر چند به عنوان یک بزه عمومی در مورد همه اشخاص قابل تحقق است، اما در خصوص برخی افراد و اشخاص و نمادها، که به علت مقدس و مورد احترام بودن از شرایط ویژه ای برخوردارند می تواند مخاطرات جدی در سطح ملی و بین المللی ایجاد کند و چه بسا برخی از نزاع ها و جنگ ها در سطح بین المللی ریشه در این موارد داشته باشد. جرم انگاری به مفهوم تعیین کیفر برای نقض ارزش های اساسی، در هر جامعه ای با هر ایدئولوژی و سیاست جنایی، مستلزم محدود کردن آزادی افراد و تابعان نظم سیاسی است.برای شناختن مبانی جرم انگاری باید بنیان هایی را بشناسیم که هر حکومت و جامعهبر اساس آن، خود را مجاز به تحدید آزادی های تابعان خود میداند. پژوهش حاضر در صدد پاسخگویی به این سوالات است، مبانی جرم انگاری اهانت به مقدسات دینی از منظر حقوقی چیست؟، آیا نظریه دولت و نوع نظام سیاسی در جرم انگاری اهانت به مقدسات تأثیر گذار است؟ و آیا جرم انگاری اهانت به مقدسات دینی مخالف آزادی بیان و حقوق اساسی بشر است؟ نگارنده در پایان نامه خود سه نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، انگلستان و ایالات متحده آمریکا را برای مطالعه ی تطبیقی انتخاب نموده است. فرض این است جرم انگاری اهانت به مقدسات مبتنی بر اصل ضرر، اخلاق گرایی و مصلحت عمومی است، فلسفه جرم انگاری اهانت به مقدسات در همه نظامها و کشورها واحد است وجرم انگاری اهانت به مقدسات با آزادی بیان و حقوق بشر منافاتی ندارد. با پژوهش حاضر خواهیم دید حمایت کیفری از مقدسات دینی، سابقه تاریخی طولانی دارد و ادیان الهی وقوانین موضوعه بشری هرگونه تعرض به ادیان یا اعتقادات دینی افراد رابا عنوان های کم و بیش مشابهی جرمو قابل تعقیب کیفری دانسته اند. امروزه علاوه بر آموزه های دینی و قوانین ملی، اسناد حقوق بشر بین المللی و منطقه ای هم مانند اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاقین و ... نیز از آزادی های اساسی و بنیادین بشری از جمله حق برخورداری از عقیده دینی حمایت و دولت ها را به وضع ضمانت اجرای مناسب در راستای تضمین این حقوق ترغیب و تشویق نموده اند .واژگان کلیدی : مبانی جرم انگاری، اهانت به مقدسات، مقدسات دینی

سلفی گری، جریان نوظهور اصلاح طلبی است، برخاسته از دل اصحاب حدیث که در سراسر جهان در حال رشد و نمو است. آنان با استناد به حدیث «لایصلح آخرهذه الامه الا بما صلح اوّلها»، بر این باورند که در طول قرون، پیام اصیل و کامل الهی، خلوص خود را از دست داده و بدعت ها فزونی گرفته، از این رو باید به راه و روش گذشتگان پاک کردار بازگشت. علاوه بر آن، فهم متون دینی هم باید به همان روشی - نقلی - برگردد که در سلف (قرون ثلاثه) مرسوم بود.رجوع به سلف، کفایت نقل و ظاهرگرایی و انکار تأویل، بر نگرش و اصول فکری جریان سلفی گری حاکم است. عقل، تنها شاهد است و هیچ سلطه و اختیاری ندارد.این تحقیق، ضمن اشاره به مفهوم شناسی سلفی گری، مبانی فکری و روش برخورد سلفی ها با مسائل دینی، تبیین،و به علتِ آگاهی با میزان اثر پذیری سلفیان معاصر از متقدمین، اختصاراً به تبیین افکار ابن حنبل و ابن تیمیه... پرداخته شد. ابن حنبل (164-241)، آخرین فرد از نسل سلف، که سلفی ها به او تأسی می جویند. تقدم متن وحیانی برعقل و مخالفت با هر گونه تأویل، مهمترین محورهای اندیشه ای او بود. عقیده او به شکل افراطی توسط ابن تیمیه (728ق) بنیانگذار نهضت سلفیه، احیاء شد. ظاهرگرایی و سلف گرایی از مهم ترین مبانی فکری او بود و با عقیده به تشبیه و تجسیم و حرمت دانستن توسل، شدّ رحال برای زیارت، عقاید همه مسلمانان را به چالش کشید. در قرن دوازدهم «جنبش وهابیه» به رهبری عبدالوهاب ظهور کرد. اندیشه های او برگرفته از ابن تیمیه و آثار او حول دو محور توحید و شرک و کفر بود. او انحراف مشرکین و مسلمانان غیر وهابی را، تنها در توحید عبادی می دانست. رساله مدعی است سلفیان قدیم و معاصر در بسیاری از مواضع نظری مشترکند و وجه تمایز آنان؛ روش مبارزه، جزمیت و اعتقاد راسخ به اندیشه تکفیری است و در اشاعه تفکرات خود قائل به تحمیل و جنگ افروزی است.نتایج زیان بار نقل گرایی منطوق محور از سوی سلفیان؛ تصویر نادرستی از توحید وشرک به ویژه در صفات خبری، ایمان و کفر، بدعت، تکفیر، حیات برزخی، توسل و زیارت است. آنان با تغییر وتصرف درمفهوم توحید بسیاری از آموزه ها را نادرست می شمارند و با حمل صفات خبری بر معنای ظاهری، گرفتار تشبیه و تجسیم شدند و با توحید عبادی نیز همه مسلمانان غیر از خود را مشرک قلمداد می کنند. توحید عبادی نقش برجسته ای در اندیشه سلفیان دارد. تلقی سلفیان از عبادت به معنی خضوع و تذلل، موجب شده تا تعظیم پیامبران و اولیای الهی، توسل، زیارت...را عبادت خلق بی انگارند. با استناد به آیات و روایات دایره کفررا به قدری توسعه دادند که بسیاری از مسلمانان را در خود جای می دهد و هر دیدگاهی که با عقاید آن‏ها نسازد محکوم به کفر و ارتداد است. رساله می کوشد علاوه بر بررسی تأثیر نقل گرایی بر سلفی گری معاصر، به اختصار نقد آن را نیز، در دستور کار خود دارد.

چکیده

دین به عنوان یک مجموعه‌ای نظامند تمام ابعاد زندگی انسان را دربرگرفته و با حرکات و سکنات و افکار و اعمال انسان ارتباطی تنگاتنگ دارد به‌گونه‌ای که بیشتر اعمال و اندیشه‌های انسانی مرتبط با دین می‌شود. انسان نیز از نظر فطری گرایش به دین و دینداری دارد و گریزان بودن از دین جریانی برخلاف فطرت و طبیعت است. دین‌گریزی یا کنار گذاشتن اصول و فروع دین اغلب به دو دلیل به وجود می‌آید: عوامل درونی و عوامل بیرونی.عوامل درونی، انگیزه‌هایی هستند که ممکن است برای بی‌دینی و گرایش به الحاد به صورت ناخودآگاه در فرد وجود داشته‌باشد، هرچند خودش از تأثیر آن‌ها آگاه نباشد؛ مانند جهل و ناآگاهی، کبر و غرور و... .عوامل بیرونی، انگیزه‌هایی هستند که در بیرون و اجتماع وجود دارد؛ یعنی اوضاع و احوال اجتماعی نامطلوبی که در پاره‌ای جوامع پدید می‌آید و ممکن است متصدیان امور دینی نقشی در پیدایش یا گسترش آن‌ها داشته‌باشند؛ مانند رفتار نادرست برخی از متولیان دین. این رساله، این دو دسته از عوامل را بررسی می‌کند.نتایج بررسی‌ها نشان داد که علاوه بر خصلت‌های ناپسند درونی (تکبّر و غرور، تعصّب، لجاجت و...) که مانع روی‌آوردن انسان به دین و امور معنوی می‌گردد و آدمی را از متدیّن شدن به دین الهی بازمی‌دارد، رفتار و کردار ناپسند متولیان دین، ممکن است موجب تضعیف، تردید و دل‌زدگی انسان به باورها و ارزش‌های معنوی شوند و انسان‌هایی را که پایبند به دین و امور معنوی هستند، سست‌عقیده و بی‌ایمان سازند. به علاوه دین‌گریزی آثار و تبعاتی دارد که هم در دنیا و هم در آخرت گریبان‌گیر فرد می‌شود. این آثار و تبعات عبارتند از: کفر، احساس پوچی و سرگردانی، از دست دادن سلامت جسمی و روحی، از دست دادن پشتوانه‌ی اخلاقی و انسانیّت، یأس و ناامیدی و... .بنابراین برای جلوگیری از این آثار و تبعات، راهکارهایی جهت مقابله با عوامل و اسباب دین‌گریزی ارائه گردید و از آنجا که هرکدام از عوامل با عامل دیگر فرق دارد لذا راهکارهای مخصوص به خود را می‌طلبد. بنابراین سعی شده حتی‌المقدور برای همه‌ی عوامل راهکار ارائه گردد.

بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد که توهین به مقدسات و مجازات مرتکبین آن، مسأله‌ای نیست که مخصوص به دین، آیین یا جامعه‌ی خاصی باشد؛ اما مبنای مقدسات و مجازات آن متفاوت است. محور اصلی این تحقیق، بررسی مجازات توهین به مقدسات در فقه و بررسی شرایط و چگونگی آن در قانون مجازات اسلامی ایران است. سوال اصلی آن است که فقه اسلامی بر اساس چه مبنایی حکم توهین به مقدسات را تعیین کرده و سایر شرایط آن چیست؟ قانون مجازات اسلامی ایران، چه مجازات و با چه کیفیتی برای این جرم تعیین کرده و چه مسیری را طی کرده است؟ برای رسیدن به این مهم، پژوهش را با روش تحلیلی و تطبیقی انجام داده‌ایم. در قرآن، سنت، اجماع و عقل، به‌طور ضمنی و صریح دلایلی می‌توان یافت که مبنای جرم‌انگاری توهین به مقدسات قرار می‌گیرند. نتیجه‌ی حاصل از این پژوهش این است که جرم‌انگاری توهین به مقدسات و مذموم بودن آن، در اسلام از منظر عقل و قرآن تأیید می‌شود. اما کیفیت و میزان آن در این دو منبع نیامده، بلکه در روایات بسیاری بدان پرداخته شده که مجازات برخی از آن‌ها تعزیری و برخی دیگر، حدّی هستند. بسیاری از فقها، بر این حکم ادعای اجماع نیز کرده‌اند. در این میان، ضروری به نظر می‌رسد که هر دو جنبه-ی رحمت و شدت عمل دین، مورد تحلیل و موشکافی بیش‌تری قرار گیرد و میدان‌های عمل به آن مشخص شود، تا احکام دقیق‌تر و بر مبنای سیره‌ی واقعی معصومین و سایر منابع دینی داشته باشیم و هم‌چنین از بروز مشکلات و حواشی جلوگیری کرده و مانع ورود اتهامات به دین شویم. قانون مجازات اسلامی نیز با وجود ابهامات و کلی‌گویی در این‌باره، در مواد قانونی 262 و 263 کتاب حدود، مجازات سب‌النبی و در ماده 513 کتاب تعزیرات، ملحقات و تعزیری بودن اهانت به سایر مقدسات را بیان می‌دارد. هر چند با وجود چند دوره اصلاحات، قانون مجازات هنوز از نواقص و ابهاماتی برخوردار است. ابهامات مهم در این میان، عدم ذکر مقدسات و عدم تعیین میزان مجازات دقیق آن‌ها، عدم تعیین معیاری برای تشخیص توهین، عدم مرزبندی میان انتقاد و توهین، ورود سلیقه‌ها در ابراز نظر در خصوص حکم با توجه به نواقص و سکوت قانون در برخی موارد، می‌باشد که عدم تحلیل صحیح این نکات، مشکلات و حساسیتهای ویژه‌ای ایجاد می‌کند. در این راستا پیشنهاد می‌شود کارشناسان حقوقی جهت تعیین معیارهای دقیق تشخیص مصادیق توهین و مقدسات و مرز‌بندی‌ها، تلاش شایسته ای انجام دهند و از کج‌روی‌ها و دخالت سلیقه‌ها در این مسأله‌ی حساس، جلوگیری کنند.