جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نویسنده‌ی کتاب، بندیکت کُهلر، که تحصیلات اقتصادی ـ تاریخی و همچنین تجربه‌ی بانکداری دارد در آخرین اثر خود ثابت می‌کند عناصر اصلی سرمایه‌داری مدرن که ابتدا در ونیز ظاهر شد درواقع از نهادها و رویّه‌های کسب‌وکار اسلامی اقتباس شده‌اند. ازجمله نوآوری‌های مهم مسلمانان: ایجاد نهادهای شرکت و وقف، ابداع فنون مدیریت تجاری، ریاضیات بازرگانی و اصلاحات پولی است. به ادعای نویسنده، اسلام تنها دینی است که بنیان‌گذارش کارآفرین بود و احترام به قراردادها در این دین یک واجب دینی و وظیفه‌ی مدنی شمرده می‌شد. مکه نه‌فقط مکانی مقدس، بلکه مرکزی بسیار مهم برای تجارت بود و تجربه‌ی پیامبر در تجارت، نقشی مهم در اداره‌ی موفق شهر مدینه و مذاکره و جنگ با دشمنان داشت. نویسنده با اتکا به منابع گسترده و با بیانی جذاب، خواننده را از مکه به مدینه، دمشق، بیت‌المقدس، بغداد، قاهره و سایر شهرهای اسلامی می‌بَرد و با شیوه‌های مدیریتی حاکمان آن بلاد آشنا می‌کند و سیر تحول نهادهای اسلامی و علل پیشرفت و سپس افول تمدن اسلامی را با توجه به انگیزه‌های اقتصادی تحلیل می‌کند.

کتاب «اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه» اثر استاد حائری است. نهج البلاغه حاوی مطالبی در زمینه های مختلف زندگی است، اقتصاد نیز بخشی از زندگی است، پس می توان انتظار داشت که این کتاب به موضوع اقتصاد نیز پرداخته است. نویسندۀ کتاب با مقدماتی چنین، مطالب خود را آغاز می کند: این کتاب در دو مرحله صورت پذیرفته است: 1- استخراج گفتارهای اقتصادی 2- دسته بندی این گفتارها در چهار محور که عبارتند از: الف – نگاهی کلی به اقتصاد اسلامی ب – سیاست های اقتصادی ج – علل پیدایش فقر و راه های فقرزدایی د – توسعه همه جانبه کار نویسنده، منحصر به نهج البلاغه نیست بلکه تمام گفتار علی (علیه السلام) مورد نظر بوده است. نویسنده اظهار دارد که در این کتاب منظور از واژۀ نهج البلاغه، همه گفتارهای حضرت است خواه در کتاب سید رضی آمده یا نیامده باشد. نویسندۀ محترم، شیوۀ بحث خود را از این جا آغاز می کند که در علم دو روش وجود دارد: روش اول، تنظیم متون اسلامی با استفاده از پژوهشهایی است که دانش جدید بدان رسیده است. اما در این حالت فقط می توان با استفاده از متون اسلامی و حجت آوری از طریق آن ها، دستآوردهای جدید را توجیه کرد. لذا این روش به شناخت که هدف اسلام است منتهی نمی شود. روش دوم، ورود به زندگی از چشم انداز متون اسلامی است و سپس تنظیم و تبویب این متون براساس حیات و پویایی آن و نه براساس دستآوردهای دانش روز. این روش از استحکام بیشتر برخوردار است و تزلزل ناپذیر خواهد بود. اما نقش دانش های جدید در این میان عبارت از گشودن افق های تازه در برابر منابع اسلامی است تا راه ورود آن ها را در میان مردم باز کند. روش اخیر، شیوۀ ما در این کتاب خواهد بود.