جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در تحقیق حاضر ما ضمن بررسی افکار یکی از مصلحان و دردمندان جامعه اسلامی یعنی سید قطب و ذکر نقاط قوت و ضعف وی، دلایل تفاوت بین اهل سنت و شیعه را بیان کرده‌ایم و گفته‌ایم که اگر در اجتماع شیعه انقلابی موفق می‌شود از چه روستو چرا چنین اتفاقی تا حال حاضر در اجتماع اهل سنت به وقوع نپیوسته است . به هر حال ما در این رساله ضمن ذکر یک مقدمه، در فصل دوم خود زندگانی سیدقطب را قبل و بعد از عضویت وی در اخوان المسلمین بیان کردیم و ضمن ذکر تالیفات وی، گفتیم که وی از عباس محمود عقاد و ابوالاعلی مودودی متاثر بوده است . در پایان فصل دوم، نقش سیدقطبرا در تشکیل گروههای متشکل بعد از خود وی را بیان داشتیم. فصل سوم، به بررسی آیین اسلامی از دیدگاه سیدقطب ، اختصاص داشت در این فصل ما ویژگیهای آئین اسلامی یعنی ربانی بودن، ثابت بودن، مثبت بودن، عملگرا بودن، جهان شمول بودن، یکتاگرابودن و واقعگرا بودن را از دیدگاه سیدقطب بیان داشتیم و نمود این ویژگیها را در زندگانی انسانها توضیح دادیم. آنگاه دیدگاه سید پیرامون کلیسا و کمونیسم بیان شد چرا که در زمان سید افکار کمونیستی و اشاعه آنها به اوج خود رسیده بود. در نهایت این فصل اشاره‌ای گذرا به نظر سید پیرامون فلسفه و جدابودن آن از روح تعالیم اسلامی شد. در فصل چهارم، عدالت اجتماعی از دیدگاه سید بیان شد و بعد از ذکر یک مقدمه، طبیعت عدالت اجتماعی در اسلام، وسایل عدالت اجتماعی در اسلام و پایه‌های عدالت اجتماعی در اسلام مورد تحقیق قرار گرفت . آنگاه اصول توازن اجتماعی در جامعه اسلامی بیان شد و گفته شد که اگر این اصول بنیادین مانند زکات و قانون مصالح مرسله و سد ذرایع در جامعه اسلامی پیاده شود آن روز است که اقتصاد اسلام و توازن در اجتماع محقق می‌گردد. فصل پنجم به دیدگاههای سیاسی سید اختصاص داشت ، در این فصل بعد از طرح ضرورت حکومت اسلامی از دیدگاه سیدقطب ، سیر تاریخی حکومت در ایلام در زمان پیامبر و خلفای راشدین و بنی امیه و بنی عباس توضیح داده شد و گفته شد که چرا و چگونه اسلام و حکومت اسلامی از مسیر راستین خود منحرف شد. البته در این قسمت دیدگاههای سید دچار ایرادات اساسی بود که با توجه به منابع اهل سنت و تشییع بدان پاسخ داده شد. سپس پایه‌های حکومت در اسلام بیان شد و در آن از 3 پایه: عدالت فرمانروایان، فرمانبرداری افراد و مشاوره بین فرمانروایان و مردم سخن به میان آمد آنگاه تحت عنوان بودجه اقتصادی حکومت اسلامی، مالکیت فردی و دولتی را توضیح دادیم و گفتیم که تنها مالکیتی در اسلام مشروع است که حاصل کار و عمل باشد و دولت اسلامی برای اداره حکومت علاوه بر گرفتن مقداری از سود مردم می‌تواند از اصل سرمایه آنها نیز استفاده نماید و گفتیم که حتی سید به جایی می‌رسد که می‌گوید:"دولت اسلامی می‌تواند تمام املاک و اموال را ضبط کند و مجددا براساس جدیدی تقسیم کند اگرچه مالکیت‌های اولیه بر پایه‌های صحیح و وسایل صحیحی که مورد تصدیق اسلام است بوده باشد. در نهایت بحث تحت عنوان جنگ و صلح در حکومت اسلامی به مجوزات جنگ در اسلام، اهداف جنگ در اسلام، جنگهای مشروع و غیرمشروع در اسلام و صلح و جایگاه آن در اندیشه سیدقطب اشاره کردیم. بدیهی است که با تمام تلاش‌هایی که در کامل بودن این تحقیق شده است ، این تحقیق دارای کاستی‌های بسیاری است ، امید است که تحقیق‌های مشابه دیگر بتواند این نقص‌ها را جبران کند و این تحقیق بتواند پاره‌ای از مشکلات تئوریکی جامعه‌اسلامی را برطرف کند.

با عنایت به اینکه اخوان المسلمین به عنوان جنبشی تأثیرگذار و پرطرفدار، در بیش از هفتاد کشور فعالیت فکری، فرهنگی و سیاسی داشته و دارد، شناخت مبانی فکری و از جمله مبانی انسان شناختی آنها اهمیت فراوانی دارد. انسان در تفکر اخوان المسلمین آفریده خداوند، موجودی دوبعدیِ مرکب از جسم و روح، دارای توانمندی های عظیم و برخوردار از کرامت ذاتی است. از این رو متفکران اخوانی به برخورداری انسان ها از حقوقی همچون تساوی و برابری، آزادی و احترام متقابل باور دارند. به تبع این باور، پیشگامی در تقریب مذاهب و اجتناب از تکفیر سایر فرق اسلامی از دستاوردهای اخوان المسلمین است که پایه گذار این جریان، حسن البنا، از مؤسسان «دارالتقریب بین المذاهب» بود. نوشتار حاضر با بررسی منابع کتابخانه ای و گردآوری داده های مرتبط با موضوع و تحلیل آنها به روش توصیفی تحلیلی مبانی انسان شناختی این جنبش و نقش آن در دستاورد مسئله «تقریب» را بررسی کرده است.