جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 47
وظایف و کاربرد خیال در مشاهدات صوری از نظر ابن سینا
نویسنده:
علیرضا اژدر، محمدصادق جمشیدی راد، علی علم الهدی{ودیگران}
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز, تابستان/ 1393
چکیده :
بخش زیادی از بحث‌های کشفی، علمی و فلسفی را با محوریت خیال می‌توان تبیین کرد. کاربرد خیال در مباحث هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی عرفان، همواره مورد توجه اهل نظر در علوم فلسفی و شهودی بوده است؛ در این میان، خیال نقشی اساسی را در تحقق و تبیین بخش عظیمی از مکاشفات پیش روی عارف ایفا می‌کند. از نظر ابن‌سینا، خیال به دو روش در شهودات عرفانی تأثیر گذار است: اول) خیال سالک با ادراک صور کمالی و حقیقی و لذت از آن، او را به سوی اتصال به حقایق هستی سوق می‌دهد؛ دوم) آن‌گاه که عارف پا به عرصه‌ی سلوک عملی می‌گذارد تا به حقیقت راه یابد، با انواع مشاهدات و مکاشفات، مانند مکاشفه‌ی معنوی و مکاشفه‌ی صوری مواجه می‌شود. در مکاشفه‌ی صوری، صورت‌هایی که در ابتدا موجودات عقلی و مجرد هستند توسط قوه‌ی خیال به صور جسمانی تنزل یافته، در رؤیا و بیداری ادراک می‌شوند.
صفحات :
از صفحه 111 تا 130
معرفت شناسی حکمت نبوی در فلسفه سینایی
نویسنده:
انشااله رحمتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی, بهار و تابستان/ 1395
صفحات :
از صفحه 67 تا 94
مراتب کمال وجودی انسان در حضرت محمد (ص)
نویسنده:
مریم صانع پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء, زمستان/1389
کلیدواژه‌های اصلی :
اسماء , نبوت , معراج , جبروت , ملکوت , ناسوت , الولایه , عین ثابت نفس , حقیقت محمدی (ص) , خلافت الهی , عالم غیب , ولایت الله , تجلی خدا در انسان کامل , کمال نهایی نفس , وحی , صفات خدا , پیامبر , معرفت نفس(خودآگاهی) , وجوه کمالی نفس , مکاشفات نبوی , قوس نازل , قوس ساعد , ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , صفات الهی , خلافت الهی , عالم ملکوت , علم نفس , نبوت , معراج پیامبر(ص) , مقام رسالت , وحی الهی , انسان کامل (کلام) , علامه مجلسی , امام خمینی (روح الله الموسوی الخمینی) , اسماء واجب(حکمت نظری) , عقل(منطق) , امام خمینی , سید جلال آشتیانی , ابن بابویه، محمدبن علی(شیخ صدوق) , خواجه صائن الدین ابن تُرکه اصفهانی , سید حیدر آملی , ابن عربی , نفس رحمانی(عرفان نظری) , الف. حضرت رسول اکرم(ص) , ب. امام اول(حضرت امام علی ع) , اسماء الهی((اخص)، مقابل اسماء ربوبی خاص) , ظهور حقیقت محمدیه , عالَم جبروت((عالَم ارواح)، قسیم عالم لاهوت و ملک و ملکوت) , مقام نبوت(قسیم مقام رسالت و ولایت و خلافت) , مقام رسالت(قسیم مقام نبوت و ولایت و خلافت) , مقام ولایت(قسیم مقام نبوت و رسالت و خلافت , سید حسین نصر , ملاصدرا شیرازی , ملا محسن فیض کاشانی
چکیده :
حضرت محمد (ص) به‌عنوان انسان کامل و مظهر تام اسما و صفات حضرت حق، در سه مرتبهٴ جبروتی، ملکوتی و ناسوتی، واجد سه مقام ولایت، نبوت و رسالت است و هر مقامی متناسب با مرتبه‌ای است. مقام خلافت‌اللهی ایشان در زمین، تحقق و تعین مراتب عالی در مرتبهٴ دانی است. مقاله حاضر مسئلهٴ مزبور را از چشم‌انداز عقل و نقل برمی‌رسد.
صفحات :
از صفحه 123 تا 146
عرفان و عقلانیت
نویسنده:
اسدالله شکریان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء, تابستان/1390
چکیده :
عرفان اصیل اسلامی با درون‌مایه‌های معرفتی عمیق و برتر از دیگر روش‌ها، راهی استوار برای بار یافتن به ساحت حقیقت عالم است. تبیین و تحلیل این نظام، بر اساس نظام عقلانی و ارائه تصویری عقل‌پذیر، از مسائل عرفانی، دغدغهٴ نوشتار پیش رو است.
صفحات :
از صفحه 137 تا 156
ذات‌‌‌گرایی در عرفان اسلامی
نویسنده:
یدالله یزدان‌پناه، محمدعیسی جعفری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء, بهار/1392
کلیدواژه‌های اصلی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , خواجه نصیرالدین طوسی , ملا عبدالرزاق لاهیجی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , اعیان ثابته , الله , شهود عرفانی , اسماء الهی , صفات الهی , وحدت وجود , واحدیت , آموزه های عرفانی , کثرات , طبیعت وجود , صفات خدا , عرفان اسلامی , وحدت ‌وجود , حیثیت تقییدی شانی , علامه مجلسی , امام خمینی (روح الله الموسوی الخمینی) , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی , حیث اطلاقی , حیث تعلیلی , اعیان ثابته , وجود حق تعالی (اسماء ذات) , امام خمینی , عرفان اسلامى , شهاب الدین سهروردی(شیخ اشراق) , خواجه صائن الدین ابن تُرکه اصفهانی , سید حیدر آملی , اسماء الهی((اخص)، مقابل اسماء ربوبی خاص) , توشی‌هیکو ایزوتسو , تعین ثانی , حیثیت تقییدی اندماجی , ذات گرایی عرفان اسلامی , حیثیت تقییدی نفاذی , حیثیات وجودی اسماء , انتشار اسماء , حقیقت اعیان , صفات اندماجی , سید یدالله یزدان پناه , میرداماد , فیاض لاهیجی , ملاصدرا شیرازی , حاج ملاهادی سبزواری (موسس مکتب سبزوار)
چکیده :
پیوند بین وحدت (وجودی) و کثرت (اعیانی)، از مهم‌‌‌ترین مشکلاتی است که فراروی عارفان قرار دارد. طرح وجود یگانه و نفی وجود از دیگر موجودات، این پندار را به وجود می‌‌‌آورد که در عرفان، وجودات خارجی، چیزی جز هیچ و پوچ بودن، به دست نمی‌‌‌دهند.<br /> با توجه به مبانی مسلم عارفان در هستی‌‌‌شناسی عارفانه و با تکیه بر منابع اصیل عرفانی، به دست می‌‌‌آید که پندار یادشده، با واقعیت همگونی ندارد. در اثبات این مدعا، پس از نگاه اجمالی به دیدگاه‌‌‌های ذات‌‌‌گرایانۀ برخی مکاتب دیگر، در آغاز، تبیین وجود محض (حق تعالی) مطابق دیدگاه هستی‌‌‌شناسی عرفانی، ضروری می‌‌‌نماید. سپس در مرتبۀ نازل‌‌‌تر، حیثیات و شؤون آن وجود، یعنی اسماء الاهی، حلقۀ واسطه میان وجود صرف و ذوات و ماهیات (اعیان ثابته) معرفی می‌‌‌شوند؛ و در نهایت، پیوند و رابطۀ ذوات و ماهیات با وجود مطلق، تبیین می‌‌‌گردد.<br /> در نتیجه، به دست می‌‌‌آید که عارفان مسلمان با مبانی خاص خود، ذات‌‌‌گرایی را در تفسیر منحصربه‌‌‌فرد می‌‌‌پذیرند؛ که این ذات‌‌‌گرایی، هم با وجود محض بودن حق تعالی (وحدت شخصی وجود) سازگار و هم با لوازم دیدگاه عرفانی، همسو است. عارفان با تبیین دقیق هستی، برای ذوات، نفس‌‌‌الأمر قائل می‌‌‌شوند و آن‌‌‌ها را هیچ و پوچ نمی‌‌‌دانند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
بررسی تطبیقی تعین اول در عرفان اسلامی و اسم مستأثر در متون شریعت
نویسنده:
اصغر نوروزی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم, زمستان/1391
کلیدواژه‌های اصلی :
محمد بن یعقوب کلینی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , الله , خلافت الهی , اسماء الهی , جهان بینی عرفانی , اسم مکنون , مرتبه ذات حق , اسمای الهی , جهان بینی عرفانی , حدوث اسماء الله , خلافت الهی , نظام هستی , اهل بیت(ع) , انسان کامل (کلام) , اسم مستاثر , واحدیت , تعین اول , حدوث اسماء , اسم اعظم الهی , نظام عالم وجود , صفات خدا , انسان کامل , عالم شهادت , قطب راوندی , علامه مجلسی , امام خمینی (روح الله الموسوی الخمینی) , علامه طباطبایی , تعینات خلقی , محمد بن یعقوب کلینی , مرتبه احدیت , اسم اعظم , اسماء مستأثره الهی , اسم مکنون , امام خمینی , خواجه صائن الدین ابن تُرکه اصفهانی , عرفان تطبیقی , اصطلاحنامه عرفان , حضرت سلیمان(ع) , الف. حضرت رسول اکرم(ص) , اسماء مستاثر(مقابل اسماء غیر مستاثر) , اسماء الهی((اخص)، مقابل اسماء ربوبی خاص) , تعین اول , تعین ثانی , حقائق اسمائی الهی(در تعین ثانی) , عالَم شهادت((عام)، قسیم عالم غیب و انسانی) , درجات ظهور(خارج از صقع ربوبی) , امامان معصوم علیهم السلام , ماسِوی الله , استیثار , تنزل ماسوی الله , صدور ماسوی الله , علم انسان کامل , معنای غیب , مرتبه الوهیت
چکیده :
مباحث عرفان و شریعت از مباحث مهم، ضروری و زنده در مطالعات عرفانی است. دیرینة این مباحث مقایسه‌ای و تطبیقی در دو حوزة عرفان اسلامی و الهیات اسلامی دست‌کم به زمان بروز نحله‌ای عرفانی در قرن دوم هجری می‌رسد.<br /> مسئله این نوشتار که از مقوله مباحث عرفان و شریعت است بررسی تطبیقی اسم مستأثر در نصوص شریعت و تعین اول در متون عرفانی است. بحث چینش نظام هستی و نحوة تعین و تنزل و صدور ماسوی‌الله، به‌ویژه در تعینات و تنزلات آغازین آن، را باید در متون شریعت، در مباحث اسماء، جستجو کرد. فرضیه‌ای که در این نوشتار درصدد اثبات آن هستیم این است که اسم مستأثر اولین تعین حق تعالی و حلقة واسطه میان ذات حق تعالی و سایر اسماء اوست. با این هدف، ابتدا به جایگاه اسم مستأثر و مفاد آن در روایات و رابطة آن با ذات حقّ و تعین اول و ثانی می‌پردازیم. با بررسی اسم مستأثر در متون روایی و بررسی تعین اول در متون عرفانی، بر این فرضیه پای می‌فشاریم که اسم مستأثر در روایات همان تعین اول در عرفان است و نیز به این دیدگاه گردن می‌نهیم که اسماء مستأثره در معنای دومی و به اشتراکات لفظی به دسته‌ای از اسماء در تعین ثانی قابل تطبیق است. و البته، نظریة برخی اهل معرفت که اسم مستأثر را عنوان مشیری به مقام ذات می‌دانند ـ ضمن کرنش و احترام به این بزرگان ـ دارای ابهام و خدشه می‌دانیم. علم انسان کامل به اسم مستأثر و مظهر این اسم در هستی، به عنوان دو مبحث کاربردی و شیرین، نکات پایانی این نوشتار خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 171 تا 194
گستره عقل نظری و عقل شهودی در عرفان از دیدگاه ابن‌عربی
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، خدیجه هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم, تابستان/1391
کلیدواژه‌های اصلی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , محمد بن یعقوب کلینی , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , عرفان و عقل , ابن سینا: ابوعلی سینا , نفس ناطقه , عقل شهودی , عقل شهودی , فتوحات مکیه , عقل نظری , ملکوت , عین الیقین , حق الیقین , عقل کل , عقل جزئی , شهود و برهان , قلب , معرفت عقلانی , تجرد نفس ناطقه , وحدت وجود , ابن عربی , عقل ابن عربی , وحدت ‌وجود , علم عرفان , علامه مجلسی , علامه طباطبایی , ابن سینا , محمد بن یعقوب کلینی , عقل ( جوهر ) , صنعت قلب , عین الیقین , سید جلال آشتیانی , شهاب الدین سهروردی(شیخ اشراق) , خواجه صائن الدین ابن تُرکه اصفهانی , عرفان عملی , اصطلاحنامه عرفان , ابن عربی , عرفان نظری , الف. حضرت رسول اکرم(ص) , ح. امام ششم(حضرت امام صادق ع) , عالَم ملکوت(قسیم عالَم لاهوت و جبروت و ملک) , مقام حق الیقین(قسیم مقام علم الیقین و عین الیقین) , علم عقل(اصطلاح وابسته) , علم احوال(اصطلاح وابسته) , علم اسرار(اصطلاح وابسته) , عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) , ابزار معرفتی , تناقض نمایی عرفانی , بیان ناپذیری شهود عرفانی , محمدمهدی گرجیان عربی , سید حسین نصر , ملاصدرا شیرازی , ملا محسن فیض کاشانی
چکیده :
آنچه در این نوشتار مورد بحث است تعیین برتری یا تقدم عقل بر قلب یا عقلانیت بر عشق نیست بلکه یافتن پاسخ این مسئله است که به راستی سهم عقل و معرفت عقلانی در دریافت شهودات عرفانی تا چه اندازه است؟ و از نظرگاه ابن‌عربی افق شناسایی معرفت عقلانی تا کجاست؟ آیا از آنجایی که عرفان ساحت مقدس کشف و شهود باطنی است دیگر مجالی برای جولان کمیت عقل هم باقی می‌ماند؟ و، مهم‌تر از همه، اینکه نقاط اشتراک یا افتراق متعلق و معنای عقل و معرفت عقلانی در نزد موافقان و مخالفان آن چگونه تعریف شده است؟<br /> لازم به ذکر است در نوشتار حاضر، ضمن التفات به این نکته که معرفت عقلانی متفاوت از عقل است، آنجا که از عقل سخن به میان آمده، معرفت حاصل از آن مورد نظر است و، از این‌رو، معرفت عقلانی بدین معنا لحاظ گردیده است.
صفحات :
از صفحه 193 تا 225
حیثیت تقییدی در حکمت متعالیه
نویسنده:
علی افضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم, پاییز/1388
کلیدواژه‌های اصلی :
حکمت متعالیه , جوهر (منطق) , معقولات , معقول ثانی , واسطه در ثبوت , معقولات ثانی منطقی , اطلاق ذات , وجود فی نفسه , واسطه در عروض , وجود لنفسه , حیثیت تقییدی شانی , حیثیت تقییدی نفادی , معقولات اولى , محمول بالضمیمه , معقول ثانیة فلسفی , محمول بالصمیمه , حیثیت تقییدی , حیثیت تقییدی مجازی , حیثیت تقییدی انضمامی , حیثیت تقییدی حقیقی , حیثیت تقییدی اندماجی , بما هو جسم , وجود اصیل , موجود بالعرض , ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه طباطبایی , حکمت متعالیه , ماهیت , جوهر , محمول بالضمیمه , تشخص , خواجه صائن الدین ابن تُرکه اصفهانی , معقولات اولی((مفاهیم ماهوی)، مقابل معقولات ثانیه) , معقولات ثانیه((ما لیس باول)، مقابل معقولات اولی) , معقولات ثانیه منطقی(مقابل معقولات ثانیه فلسفی) , معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) , معقولات ثانیه((خاص)، مقابل معقولات ثالثه) , محمول من صمیمه(مقابل محمول بالضمیمه) , علی افضلی , میرداماد , ملاصدرا شیرازی , حاج ملاهادی سبزواری (موسس مکتب سبزوار)
چکیده :
از اصطلاحات دقیق که در حل برخی مسایل اساسی در فلسفه صدرایی نقش بس مهمی دارد، حیثیت تقییدی است و طرح و بررسی اقسام آن رابطة جواهر و اعراض، صفات وجوبی با ذات واجب، معقولات ثانیه فلسفی با متن وجود، ماهیات با متن وجود و بالاخره شؤون متکثره هستی با متن وجود واحد را به روشنی تبیین می­کند. این نوشته در صدد تبیین حیقیت تقییدی و اقسام چندگانه آن است.
صفحات :
از صفحه 31 تا 52
عقل گریزی عرفان؟!
نویسنده:
سید یدالله یزدان پناه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی, تابستان/ ۱۳۸۴
کلیدواژه‌های اصلی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , وحدت و کثرت , ابن سینا: ابوعلی سینا , میزان بودن عقل , اوپانیشاد , جهان بینی عرفانی , برهان عدم تناهی واجب الوجود , وحدت شخصی وجود , تلطیف سر , دائوده جینگ , دوگانه انگاری , آموزه های عرفانی , رابطه وجودی نفس و قوا , خلأ و ملأ , وحدت سریانی , نظریه تمایز احاطی , مابه الامتیاز - مابه الاشتراک , عرفان اسلامی , شرایط تناقض , معرفت شناسی تجربه عرفانی , عرفان و منطق , ابن سینا , وحدت عددی , وحدت تشکیکی وجود , اصطلاحنامه منطق , مغالطه سوء تألیف (منطق) , احکام مراتب وجود , وحدت اطلاقی , ساحت نامتناهی , احکام اطلاقی , تجربه سخن گفتن با خدا , نظریه تعدد معانی , ایمانوئل کانت , شهاب الدین سهروردی(شیخ اشراق) , ابوحامد غزالی طوسی , خواجه صائن الدین ابن تُرکه اصفهانی , عارفان (مسلمان) , شطحیات , اصطلاحنامه عرفان , عرفان و اصل تناقض , رودولف اتو , فریدریش هگل , ابن عربی , باروخ اسپینوزا , ربط کثیر به واحد , وحدت عددی(مقابل وحدت حقیقی عام) , عقل منور , ظهور((خاص)، مقابل بطون)) , بطون(مقابل ظهور خاص) , اصل هوهویت , اصل امتناع اجتماع نقیضین , اطلاق مقسمی , اشتراک‌ لفظی , وحدت خدا و نفس , تباین نفس و الوهیت , جمع اضداد , تناقض نمایی عرفانی , رابطه نفس و خدا , دوگانه های عرفانی , ارتباط متناهی و نامتناهی , عقل عادی , انحلال فردیت , وحدت جهت , راهههای توجیه تناقض گویی عرفا , نسبت نظریات کانت و نظریات عرفا , یکسانی در نایکسانی , تمایز تقابلی , نسبت شأن و ذی شأن , جمع اضداد در عرفان , حیرت معرفت شناختی , حیرت متافیزیکی , حیرت روان شناختی , عینیت در حال غیریت , طور ولایت , معانی عینیت , سید یدالله یزدان پناه , ملاصدرا شیرازی
قاعده "بسیط الحقیقه" و کاربردهای آن در اندیشه صدرایی
نویسنده:
محمد علی خورسندیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز, تابستان/ 1386
چکیده :
مسأله و هدف اصلی این تحقیق تبیین قاعده "بسیط الحقیقه کل الأشیاء" از دیدگاه صدرالمتألهین است. هم‌چنین در این مقاله این سؤال پاسخ داده می‌شود که چه برهانی بر این قاعده اقامه شده است و چه استفاده‌هایی از آن در ابواب مختلف حکمت متعالیه صورت می‌گیرد؟ بیشتر داده‌های مورد نیاز این پژوهش، از آثار ملاصدرا گردآوری شده و تلاش بر این بوده است که پس از درک درست عبارات ایشان و مقایسه‌شان با یک‌دیگر و با تحلیل و استنتاج مبتنی بر اصول کلی فلسفه اسلامی و منطق ارسطویی، به تبیین موضوع پرداخته شود. در این مقاله، استدلال ملاصدرا بر این که حقیقت بسیط محض، کل اشیا است و در عین حال، هیچ کدام از آن‌ها نیست، به کمک نوعی برهان خلف به اثبات می‌رسد و در مقایسة این استدلال با قاعدة اعطاء (معطی الشئ لایکون فاقدا له) که عرفا بدان استناد کرده‌اند، برتری این برهان اثبات می‌گردد. در نهایت، به پی‌آمدهای مهم پذیرش این قاعده در اثبات توحید و وحدت حقیقی ذات واجب الوجود، شناخت صفات خداوند، رابطة وحدت و کثرت، مفهوم حیات در جهان هستی، اتحاد نفس ناطقه با قوای خود و هم‌چنین تأثیر این قاعده در فهم برخی عبارات متون مقدس دینی پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 41 تا 64
  • تعداد رکورد ها : 47