جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اسانید روایات تفسیر عیاشی، از تفاسیر مأثور اولیه شیعه، به دست یکی از ناسخان حذف و در نتیجه، امکان نقد اسانید روایات این کتاب از پژوهندگان سلب است. برخی از تفسیرپژوهان بر این باورند که اسانید شمار بسیاری از روایات این تفسیر را در شواهد التنزیل حاکم حسکانی می‌توان یافت. این پژوهش که با مقایسه مندرجات این دو اثر سامان‌یافته، نشان داده است که این نظر از دقت و قوت علمی لازم برخوردار نیست.

از تعمق دانشمندان، سخن پردازان و شارحان بزرگ دنیا، در اقیانوس بیکران نهج البلاغه قرن ها می گذرد، اما هنوز جان کلام مولا امیرالمونین امام علی(ع) به کمال، توصیف و تبیین نشده است، چراکه نهج البلاغه، دانشنامه الهی، درون کلام خالق و والاتر از کلام مخلوق است و دو امتیاز ویژه دارد: یک فصاحت و بلاغت و دیگری چند بعدی بودن آن؛ گنجینه ای بی پایان که از امیر بی بدیل ملک سخن علی بن ابی طالب(ع) سرزده است؛ همو که فرمود: «به راستی ما فرماندهان سپاه سخنیم؛ ریشه درخت سخن در میان ما دویده و جا گرفته و شاخه هایش بر سر ما آویخته است»(خطبه 233). تلاش کرده اند نهج البلاغه را به دقت مورد بررسی و کنکاش قراردهند؛ کنه سخن مولا را به فراخور معرفت خود دریابند و به خواننده منتقل نمایند. ابن ابی الحدید یکی از ده ها شارح بزرگترین شاهکار ادبی بشر میان عرب و عجم می باشد که در تفسیر «اخو القرآن» قلم فرسایی کرده است. این مقاله برآنست ضمن معرفی معروفترین شرح نهج البلاغه (شرح ابن ابی الحدید) و شخصیت خالق آن، روش وی در این اثر را مورد نقد و بررسی قرار دهد و به این سوال پاسخ دهد که: آیا شرح بیست جلدی ابن ابی الحدید، به واقع، تبیین دقیق کلام نورانی و روشنگر امیرالمومنین امام علی – علیه السلام – هست یا نه.

محمد ابراهیم بن محمدعلی سبزواری خراسانی ملقب به (وثوق الحکماء) متوفای حدود1358 ه یکی از شاگردان حاج ملا هادی سبزواری و آقا میرزا محمد امجد سبزواری است و از صاحب جواهر و شیخ نوح نجفی اجازه اجتهاد گرفته است. آثار (وثوق الحکماء) عبارتند از شرح صحیفه سجادیه، شرح دعای کمیل، شرح دعای عدیله و شرح گلشن راز شیخ محمد شبستری. شارح، شرح گلشن راز را به درخواست یکی از دوستان خود نوشته و در آن از مطالب مورد اعتقاد حکما به ویژه استاد خود حاج ملا هادی سبزواری بهره برده است. وی ابیات گلشن راز را با استناد به آیات و احادیث و اقوال عرفا و اشعار مناسب شرح و توضیح داده است.