جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف این مقاله، بررسی روشهای مورد نیاز برای آموزش توانمندی دین پژوهشی به اساتید از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان معرفی بوده است. این نوع پژوهش با ظرفیت خود می تواند روند پژوهش را متحول ساخته و در نهادینه سازی تحول و نوآوری در عرصه دین پژوهی نقشی اساسی ایفا نماید. این تحقیق از نوع کاربردی بوده و برای اجرای آن از روش توصیفی پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری شامل 503 عضو هیأت علمی در دانشگاه اصفهان بود که 106 عضو هیأت علمی در دانشگاه اصفهان از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته شامل سوالات بسته پاسخ با سبک لیکرت و سوالات چند گزینه‌ای استفاده شده است. به منظور برآورد روایی سوالات پرسشنامه از روایی محتوا استفاده شده است. اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ( 98/0) محاسبه گردیده است. نتایج نشان داد، میانگین نمره روشهای آموزش توانمندی‌های دین پژوهشی اساتید در حیطه های تشخیص مسئله، تغییر مسئله، ارزیابی مسئله، برنامه ریزی تدریس، فعالیت های آگاهانه، بیشتر از میانگین فرضی (3) است. بنابراین راهکارهای مطرح شده دراین حیطه ها از لحاظ مؤثر بودن در آموزش توانمندی های دین پژوهشی به اساتید بالاتر از سطح متوسط می باشد. همچنین بین نظرات پاسخ دهندگان در خصوص روشهای اموزش توانمندی ها دین پژوهشی در حیطه‌های مذکور تفاوت وجود داشته است(001/0 = p) . در میان حیطه های فوق حیطه تشخیص مسئله بالاترین میانگین نمره را داشته است (87/3 ). همچنین بین نظرات پاسخ دهندگان در خصوص روشهای اموزش توانمندی ها دین پژوهشی اساتید بر حسب جنسیت تفاوت مشاهده شده است(05/0 &ge p ). اما بین نظرات پاسخ دهندگان در خصوص روشهای اموزش توانمندی ها دین پژوهشی اساتیدبر حسب سابقه خدمت ومرتبه علمی تفاوت معناداری مشاهده نشده است.

طبق «رویکرد مکاتب» هر عملی که در تعلیم و تربیت انجام می شود، بر فلسفه ای مبتنی است و از اصول آن استنتاج می شود. اقدام پژوهی، رویکردی در پژوهش های کیفی است که به معلّمان و کارگزاران آموزشی کمک می کند تا به گونه ای پژوهش را با موقعیت تربیتی تلفیق کنند تا بتوانند نقش مستقیم و فوری در موقعیت تربیتی و بهبود فرایند آموزش ایفا کنند و آموزش وپرورش را به نقطة مطلوب مورد نظر برسانند. هدف از این تحقیق، مطالعة ریشه های نظری و فلسفی اقدام پژوهی با استفاده از روش اسنادی- تحلیلی است. لذا با توجه به ویژگی ها و اهداف و نتایج متعدد اقدام پژوهی(معلم پژوهنده) سه ویژگی و هدف مشترک توصیف و انتقاد از وضع موجود، تأکید بر عمل و تلفیق آن با نظر، و تغییر در جهت مطلوب در نظر گرفته شده و با توجه به آنها، ریشه و پایگاه فلسفی اقدام پژوهی(معلم پژوهنده) در پراگماتیسم، مارکسیسم و نظریه انتقادی استنتاج ، استدلال و تطبیق داده شده است.

اقدام پژوهی از رویکردهای مهم در پژوهش های کیفی به شمار می رود. در این رویکرد، پژوهشگر یا مرجع تغییر و تحول، مساله یا مشکل را شناسایی می کند و برای حل مشکل یا ایجاد تغییر، به طور دقیق اطلاعاتی را جمع آوری می کند و سپس به اقدام مناسب مبادرت می ورزد و از نتایج اقدام ارزیابی به عمل می آورد. به همین دلیل، اقدام پژوهی به عنوان روشی برای رشد کارکنان در حین خدمت شناخته شده است. در مقاله حاضر، اقدام پژوهی تعریف می شود و سپس سیر تکامل آن، ویژگی ها و محاسن آن بررسی و بیان می گردد. آنگاه به کاربرد آن در علوم رفتاری پرداخته می شود.