جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بحث از مشاوره در اسلام به منزلۀ اعتراف به وجود یک مکتب روان شناسی در کنار و یا در مقابل دیگر مکاتب روان شناسی است. اصول، اهداف، مبانی، فروض و روش های شناخت شناسی این مکتب است که آن را از دیگر نظریه ها متمایز می کند و بدان هویت مستقل می دهد. از سوی دیگر هرگونه تعریق و توصیفی از مشاوره و راهنمایی با موضع گیری های فلسفی و یا تئوریکی مکتبی که از آن نشات گرفته، متناسب و هماهنگ می باشد.

تحقیق حاضر با هدف نقد و بررسی دیدگاه ویکتور فرانکل، یکی از روان شناسان کمال در موضوع شخصیت سالم به رشته تحریر درآمده است. فرانکل در معرفی انسان سالم ابتدا از دو ظرفیت روحانی و متعالی انسان، یعنی «توانایی از خود فاصله گرفتن» و «از خود فرارفتن» سخن گفته، سپس شاخصه های سلامت را به میزان فعلیت بخشیدن به این ظرفیت ها تبیین کرده است. ویژگیهای انسان سالم از این دیدگاه، عبارت اند از: آزادی و اختیار، خودآگاهی و مسئولیت پذیری، ارزش مداری (خلاقیت، عشق، رنج)، معناجویی، یکتایی و بیهمتایی و پاسخ گویی به ندای وجدان. نگارنده با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی ضمن بررسی و نقد دیدگاه فوق، به مقایسه آن با دیدگاه قرآن پرداخته و به این نتایج دست یافته که دو دیدگاه در تعریف، گستره و هدف گذاری «سلامت» و ساختار انسان سالم، تفاوت داشته و مواردی چون عدم توجه کافی به مبدأ و مقصد و ناتوانی در ارائه تعریفی جامع از مفاهیمی، چون خدا، جاودانگی، عمل و وجدان، از کاستیهای نظریه فرانکل است.

تندرستی از نعمتهای بزرگ در زندگی انسان است و سلامت روان بالاترین نعمت هاست. آرامش زندگی مستلزم آن است که به بهداشت روانی افراد توجه زیاد مبذول گردد و یکی از عناصر تضمن کننده سلامت روان داشتن معنا و هدفی در زندگی است، از طرفی توجه به جنبه های درمانی دین و مذهب و تاثیر آن در ایجاد هدفمندی در زندگی ما را برآن داشت، تا در پژوهش حاضر به بررسی رابطه و نقش نگرش مذهبی و احساس معنادار بودن زندگی و تاثیر آن در سلامت روانی افراد بپردازیم. بدین منظور نمونه ای متشکل از 300 دانشجو (150 زن و 150 مرد) در دوره کارشناسی رشته های مختلف تحصیلی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و از طیق سه ابزار، پرسشنامه سلامت عمومی (28 ‏‎GHQ‎‏)، پرسشنامه معناجویی و نگرش مذهبی مورد ارزیابی قرار گرفتند جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از روش ضریب همبستگی تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون ‏‎t‎‏ مستقل استفاده شد. نتایج این تحلیل نشان داد که بین احساس معنابخش بودن زندگی و سلامت روان همبستگی ‏‎(P<0.001)‎‏ معنی داری دیده می شود و بین نگرش مذهبی و سلامت روان هم همبستگی ‏‎(P<0.001)‎‏ معنی داری دیده شد، همچنین دو متغیر نگرش مذهبی و احساس معنابخش بودن زندگی همبستگی ‏‎(P<0.05)‎‏ معنی داری را نشان دادند، ضمن اینکه بر اساس آزمون ‏‎t‎‏ مستقل بین جنسیت و نگرش مذهبی رابطه معنی داری ‏‎(P<0.001)‎‏ مشاهده می شود و زنان نگرش مذهبی قوی تری را نشان می دهند. بطور کلی پژوهش حاضر نشان می دهد با افزایش میزان احساس معنابخشی زندگی و نگرش مذهبی، سلامت روان نیز افزایش می یابد که این موضوع نشانگر میزان اهمیت معناجویی و اعتقادات مذهبی در ایجاد و حفظ بهداشت روانی افراد جامعه می باشد.