جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از جمله موضوع‌های مهمی که همواره در کانون توجّه شاعران کلاسیک عربی و فارسی قرار داشته، سیمای پیامبر(ص) و اهل بیت (ع) بوده‌است تا جایی که این مهم در اشعار بسیاری از آن‌ها، بسامد بالایی داشته و همواره زینت‌بخش دیوان شاعران و کتب فرزانگان بوده‌است، به طوری که کمتر دیوان شعری را می‌توان یافت که قطعه شعری در مدح پیامبر اکرم(ص) و اهل‌بیت(ع) مکرم ایشان در آن ثبت نشده باشد. «دعبل خزاعی» و «قوامی رازی» از جمله‌ی این شاعران هستند. این دو شاعر نه تنها در بلاد خود، بلکه در سایر بلاد نیز به مدح و رثای اهل بیت(ع) نامور شدند. در شعر آن دو مانندگی‌ها و همسان‌اندیشی‌ها و درون مایه‌های یکسانی در مورد پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) دیده می‌شود. از این رو، این نوشتار بر آن است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به مقایسه‌ی این سروده‌ها در دیوان دو شاعر و بیان شباهت‌ها و بعضاً تفاوت دیدگاه‌ها در این اشعار بپردازد. مهم‌ترین یافته‌های این نوشتار نشان می‌دهد که هر دو شاعر با بهره‌گیری از آیات و احادیث و پرهیز از هرگونه اغراق در سخن، محبّت و تعلق‌خاطر خود را به پیروی از پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) ابراز داشته و سعی کرده‌اند خصال والا و مناقب آنان را ترسیم کنند. مدح پیامبر اکرم(ص)، امام علی(ع)، امام حسین(ع)، امام رضا(ع) و حضرت مهدی(عج) از مهم‌ترین درونمایه‌های اشعار شاعران مورد نظر به شمار می‌رود.کلمات کلیدی: دعبل خزاعی، قوامی رازی، پیامبر اکرم (ص)، اهل بیت(ع)، شعر مذهبی، ادبیّات تطبیقی.

به رغم غلبه شاعران اهل سنت در قرن ششم، شعر شیعی و مدح و منقبت امامان شیعه مورد توجه برخی شاعران بوده؛ و قوامی رازی با وجود گرم بودن بازار مدح و ستایش پادشاهان بخش اعظم کار خود را به ستایش پیامبر اسلام، حضرت علی (ع) و مدح و منقبت خاندان رسالت اختصاص داده است . او با رعایت توازن و حفظ زیبایی شعر، هم به ذکر معارف اسلامی پرداخته و هم در این حیطه از عناصر هنری شعر یعنی صور خیال و تصاویر شاعرانه دور نمانده است. اشعار او از نظر فکری، از لحاظ ادبی در حیطه بیان و بدیع معنوی و از لحاظ زبانی در سهسطح آوایی، لغوی و نحوی بررسی شده است.