جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جهان همچون اراده و تصور (به آلمانی: Die Welt als Wille und Vorstellung) مهم‌ترین اثر آرتور شوپنهاور فیلسوف آلمانی است. این کتاب اولین بار در سال ۱۸۱۸ در یک جلد به چاپ رسید. در ۱۸۴۴ ویراست دومی از این اثر در دو جلد منتشر شد که جلد اول آن در واقع چاپ مجدد ویراست نخست و جلد دوم حاوی پنجاه فصل مباحث تکمیلی دربارهٔ جلد اول بود. آرتور شوپنهاور در تابستان ۱۸۱۳ رساله دکترای خود را تحت عنوان «ریشه چهارگان اصل دلیل کافی» به ثبت رساند و مدرک دکترای خود را از دانشگاه ینا دریافت کرد. او سپس رساله دیگری با نام «در باب بینایی و رنگ‌ها» در ۱۸۱۶ منتشر کرد. پس از آن بود که شوپنهاور مشغول نوشتن اثر برجسته خود، جهان همچون اراده و تصور، شد. او معتقد بود که در این اثر تنها «یک اندیشه واحد» را از چشم‌اندازهای گوناگون مورد بررسی قرار می‌دهد. وی فلسفه‌اش را در چهار کتاب (محتویات جلد اول) در باب‌های معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی، زیبایی‌شناسی و اخلاق پرورش داده و ضمیمه جلد اول را به نقد فلسفه کانتی اختصاص می‌دهد. فلسفه شوپنهاور، به عقیده شخصی خود او، «تداوم و مکمل طبیعی» فلسفه کانت است، چرا که وی ایدئالیتهٔ مکان و زمان و شی فی نفسه کانتی را به‌عنوان بنیان نظام فلسفی خود اتخاذ کرده و می‌گوید جهانی که انسان‌ها تجربه می‌کنند (جهان اشیا در فضا و زمان که از طریق علیت مرتبط می‌شوند) تنها یک تصویر ذهنی، یک «re-presentation» یا تصور، از داده‌هایی‌ست که حواس انسان جمع‌آوری کرده‌اند. این تصور در عین حال که با پندار صرف تخیل کلا متفاوت است، وابسته به سوژه شناسا بوده و نمی‌تواند به عنوان جهانی که فی نفسه وجود دارد شناخته شود. بر این اساس، دانش انسان از اشیا در واقع دانش او از پدیدههای صرف است، و نه اشیا فی نفسه. شوپنهاور شی فی نفسه (ماهیت درونی همه‌چیز) را به عنوان «اراده» می‌شناسد و می‌نویسد: «نزد من ارادهٔ بی‌شناختْ بنیان واقعیت امور است.» او اراده را «یک میل مفرط کور مقاومت‌ناپذیر» می‌خواند که هنگامی که در خودش بررسی شود عاری از شناخت بوده و به حیات و اندام‌یابی نیز گره نخورده‌است؛ «از این رو امر غیرآلی نیز دارای اراده‌ای است که مظاهرش تمام کیفیات اساسی آن‌اند.» به این ترتیب، جهان همچون تصور در حقیقت عینیت‌یابی اراده است. آرتور شوپنهاور پس از انتشار «جهان همچون اراده و تصور» در ۱۸۱۸، باقی‌مانده عمر خود را صرف پالایش و تفسیر اندیشه‌های منتشر شده در ویراست نخست همین کتاب کرد، اما هیچ‌گاه تغییری اساسی در فلسفه‌اش ایجاد نکرد. اثر برجسته شوپنهاور تا سال ۱۸۵۱ و تا زمان انتشار «متعلقات و ملحقات» مورد بی‌توجهی کامل قرار گرفته بود.

مسئلة «نومن و فنومن» که در فارسی معادل هایی همچون «بود و نمود»، «شیء فی نفسه و پدیدار» و «ذات معقول و پدیدار» بر آن نهاده اند، یکی از مهم ترین مسائلی است که ایمانوئل کانت در نظام فلسفی خود مطرح کرده است. پیامدهایی که این مسئله دارد می تواند اهمیت آن را بیش از پیش آشکار سازد. برخی از مهم ترین پیامدهای این مسئله عبارتند از: 1) تأثیر آن در اتخاذ موضع دربارة اصل شناسایی و معرفت به جهان خارج؛ 2) تأثیر آن در بحث اثبات ناپذیری خدا از طریق ادلة رایج در فلسفه و نیز در نحوة تلقی کانت از خدا؛ 3) تأثیر آن در فلسفة اخلاق کانت؛ 4) تأثیر آن در دور ساختن نظام فلسفی وی از اشکالات مطرح بر ایده آلیسم بارکلی، از یک سو و پدیدارگرایی هگلی، از سوی دیگر.مقالة حاضر برخی از ابعاد این مسئله را در چهار محور بررسی کرده ایم و پس از تبیین نظر کانت در تفکیک دو قلمرو نومن و فنومن از یک دیگر، ضمن اشاره به دو تفسیر از این تفکیک، به پیامدهای این نظریه و در نهایت نیز به برخی از نقدهای واردشده بر آن اشاره کرده ایم.

بصیرت، بینشی برآمده از شناخت صحیح و دقیق، همراه با ایمان و باور یقینی است؛ به شرط آنکه هیجان ها، غرایز حیوانی و وسوسه های نفسانی و شیطانی در آن اثری نداشته باشند و مصداق حق را درست تشخیص دهد.اهمیت و ضرورت بصیرت را در گذر از فتنه ها باید جست وجو کرد و هدف از بصیرت، عمق بخشیدن به شناخت ها، راسخ کردن ایمان ها، مهار کردن خواهش های نفسانی و تشخیص مصداق حق، برای تحقق بخشیدن به آرمان همة انسان ها؛ یعنی برپایی حکومت عدل گستر است. بر اساس تعریف ارائه شده مؤلفه های بصیرت عبارتند از: شناخت یقینی، ایمان و باور قلبی، مهار گرایش های منفی و تشخیص مصداق حق.

تعریف حقیقی از منظر جمهور فلاسفه، ارائة ذاتیات ماهوی شیء است. ارائة ذاتیات، متوقف بر شناخت فاعل شناسا نسبت به آن شیء است. لذا در هر شناختی لازم است که متعلَق شناخت و فاعل شناسا تبیین شوند. براساس مبانی نهایی ملاصدرا، متعلَق شناخت، یک وجود ظلی منبسط است که واجد سه مرتبة مادی، مثالی و عقلی می باشد به گونه ای که مرتبة مادی و مثالی از اعراض و شئون مرتبة عقلی هستند. فاعل شناسا نیز به تناظر با عالم عینی، یک وجود بسیط و مجرد است که در عین بساطت، می تواند با حرکت اشتدادی دارای سه مرتبة حس، خیال و عقل گردد. فاعل شناسا در هر مرتبه از ظهور که قرار دارد، متعلَق همان مرتبه از ظهور را درک می کند. از سوی دیگر، ارائة تعریف حقیقی، متوقف بر شناخت ذاتیات شیء است و ذاتیات شیء همان مرتبة عقلی شیء است. لذا محال است که فاعل شناسا در مرتبة حس یا خیال باشد و بتواند ذاتیات شیء را ادراک کند. همچنین، تعریف حقیقی در علم حصولی و ماهیات مطرح است، در حالی که علم حصولی در مرتبه عقل ممتنع است. بنابراین، بر اساس مبانی نهایی ملاصدرا، فاعل شناسا چه در مرتبه حس، خیال یا عقل باشد نمی تواند تعریف حقیقی یک شیء را که همان مقومات ماهوی آن است، درک نماید. ادراک حقیقت شیء صرفاً براساس علم حضوری و به میزان مرتبة ادراکی فاعل شناسا که در تناظر با مرتبة وجودی اوست میسر است.

کتاب حاضر کتابی است منطقی که به بررسی مسائل منطقی از قبیل کلیات ، عقل ، ادراک حسی ، قیاس منطقی ، اشکال اربعه و... می پردازد و در کنار آن نظرات صاحبنظران شرقی و غربی را هم ذکر می کند.

در این پایان نامه رابطه میان معرفت و حب و قرب الهی با تکیه بر قرآن و حدیث بررسی شده است. نویسنده، نخست معانی لغوی و اصطلاحی معرفت، حب و قرب و نیز معرفت خدا را در آیات و روایات بیان کرده، در ادامه محبت و قرب و معرفت را در قرآن و روایات بررسی کرده و، رابطه آن سه واژه را به دست داده است. وی چنین نتیجه می گیرد که هر سه واژه معرفت و حب و قرب، در آیات و روایات از اهمیت خاصی برخوردار بوده، هرکدام بر دیگری تأثیر دارند. خداوند معرفت و محبت فطری را در ذات هر انسانی به ودیعت نهاده است تا او با تکیه بر آنها به قرب الهی نایل آید

فیلسوفان، متکلمان، منطقیان و اصولیان مسلمان شناخت را باور صادق جزمی ثابت تعریف کرد ه اند، ظنون را ملحق به جهل دانسته و قلمرو شناخت یقینی را حقایق ضروری و شناخت غیر یقینی را حقایق امکانی بحساب آورده اند. بر اساس تعاریف و اصول موضوعه آنان، می توان بدست آورد که معیار شناخت این است که باور از منشا مناسب پدید آمده باشد. بر همین اساس، قیدهای «جزمی» و «ثابت» در تعریف شناخت زایداند و ذکر آنها به سبب تفکیک نشدن تعریف از معیار شناخت و احکام غیرشناختی باور از احکام شناختی آن است. رویکرد آنان در معرفت شناسی برون گرایانه است.