جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مسئله قبض روح و فشار قبر از مسائل مهم فلسفی مرتبط با ساحت معاد شناسی است که در این پایان نامه از دیدگاه دو نفر از شارحینِ معاصر حکمت متعالیه علامه حسینی طهرانی و علامه جوادی آملی، ( به جهت شاخص بودن نظرات ایشان در این زمینه) با روش توصیفی_ تحلیلی، استنباطی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نخست ماهیت عالم احتضار و شاخصه های آن را به عنوان دروازه ورود به برزخ و آستانه حادثه قبض روح، با اشاره ای به برخی از مبانی فلسفی و کلامی تبیین گردیده و آن گاه برای تحلیل مسئله قبض روح از دیدگاه این دو اندیشمند به صورت مفصل و به ترتیب، به این سه سؤال پاسخ داده شده است که؛ روح (مقبوض) چیست، و کیفیت و مراحل قبض روح چیست، و قابضین ارواح چه کسانی هستند؟ لذا با تبیین حقیقت نفس و روح و بیان مراتبِ نفوس مقبوضه پرداخته و آن گاه بر اساس مبانی ای فلسفی نظیر نحوه رابطه نفس و بدن، حرکت جوهری، استکمال جوهری نفس، دو ساحتی بودن انسان و ... قبض روح را نوعی مفارق نمودن روح از بدن معرفی نموده و مراتب قابضین ارواح را نیز بر اساس مراتب وجودی مقبوضین تشریح نموده است. و سپس ماهیتِ فشارقبر به مثابه نوعی عذاب روحی_ برزخی که در اوایل مفارقت روح از بدن بر اساس مسئله تجسم اعمال محقق می شود و آثار وضعی ای را که بر جسم باقی می گذارد تبیین و تحلیل نموده است.

بهره مندی هرچه بهتروبیشترازکتب تفسیری درابتدانیازمندشناخت انواع روش های مختلف تفسیری موجود ومطالعه آنها می باشد.گرچه درگذشته به«روش شناسی»کمترتوجه شده است، اماامروزه یکی ازمسائل مهم وضروری علوم است. اهمیت آن درارتباط باعلم تفسیر،که باکلام وسخن خداوندسروکاردارد، بیشترنمایان می شود؛ چراکه دستیابی به روش درست تفسیر،جزباجدی گرفتن روش شناسی تفسیرممکن نخواهدبود.ضرورت روش درست تفسیرزمانی آشکارمی شودکه بدانیم پیامبراکرم(ص)تفسیربه رأی راباوجوددستیابی به حق، باطل اعلام کرده است، یعنی مهم روش درست تفسیرسخن خداونداست. هدف رساله حاضرشناخت چارچوب وروش علامه طهرانی درکتاب معادشناسی می باشدکه درراستای نمایان شدن کیفیت ومحتوای فکری ونوع نگرش مفسربه آیات قرآن وکیفیت بهره گیری ایشان ازمنابع است.با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی (توصیف کلمات مرتبط با روش، سبک، گرایش و مبانی و تحلیل متنی و پردازش اطلاعات) در کتاب معاد شناسی علامه سید محمدحسین حسینی طهرانی و بررسی شیوه‌ها، روش‌ها و سبک‌های تفسیری ایشان درمی‌یابیم که از روش‌های تفسیری قرآن به قرآن، تفسیر روایی، عقلی ، اجتهادی واز گرایش‌های تفسیری فلسفی، عرفانی، ذوقی و تربیتی استفاده نموده و از ذکر نکات اخلاقی نیز غفلت ننموده‌اند.مبانی تفسیری ایشان که بیشترازنوع مبانی صدوری می باشندعبارتنداز:الهی بودن الفاظ ومحتوای قرآن، حجیت سنت ائمه (ع)، قرآن باعبارات والفاظش به تواترثابت است، صیانت قرآن ازتحریف،اعتقادبه ظهروبطن قرآن، حجیت خبرواحدو...زبان بیان تفسیر به دو زبان فارسی و عربی می‌باشد؛ شکل و قالب بیان تفسیر به صورت نثر علمی که با استفاده از مطالب دقیق فلسفی، عرفانی، روایی و قرآنی نگاشته شده است و موضوعی بودن تفسیر که در رابطه با معاد و مسائل مرتبط به آن است ازمولفه های سبک تفسیری ایشان می باشد.

علم عرفان نظری یکی از مورد نیاز ترین علوم روز است، زیرا این علم یک جهان بینی کامل ارائه می هد. در این جهان بینی قلب و معنویت در کنار عقل و دین قرار دارند. سید محمد حسین تهرانی - رضوان الله تعالی علیه - یکی از عرفایی است که دارای جهان بینی معرفتی کامل بر اساس عرفان نظری است. وی در مسئله وجود شخصی از مفسران به شمار می رود و بر اساس آن تمام منظومه فکری وی بنا شده است. در این بحث سعی شده است تا به مسئله عرفان نظری از منظر این شخصیت پرداخته شود. وی اهمیت خاصی به بحث های عقلانی، عرفانی و قرآنی می هد. از دیدگاه وی سه زاویه قرآن، عرفان و عقل اعضای یک مثلث هستند که یکی بدون دیگری ناقص است. به نظر وی معیار عرفان نظری چیزی جز مجموعه ای از این اعضای مثلث نیست. در این پایان نامه نظریه وحدت شخصی وجود از منظر سید محمد حسین تهرانی تبیین شده است. از منظر او وحدت شخصی وجود یعنی توحید صرف و چیزی غیر از آن وجود ندارد. توحید امری یقینی است و سر منشا آن عقل، قرآن و عرفان است. ذات خداوند متعال سرچشمه تمام کثرت ها است و به همه چیز احاطه دارد. سایر عوالم چیزی جز آینه ای نیست که تجلی جمال و جلال خداوند است. عوالم خلقیه مرحله دیگری از عالم خلقت است که پس از عالم اسماء و صفات است. یکی دیگر از موارد بحث شده در این تحقیق بحث انسان کامل است که به نظر تهرانی این بحث قلب عالم بوده و اگر انسان کامل در این عالم نباشد، دیگر اثری از این جهان نیز نخواهد بود.

یکی از اساسی‌ترین مسائل مرتبط با روش تفسیری قرآن به قرآن، بررسی جایگاه روایات تفسیری در این روش تفسیری است. علامه طباطبایی و استاد صادقی تهرانی از مفسران شیعی و مشهور در این روش تفسیری هستند. برخی از پژوهشگران بر این باورند که این دو اندیشمند با تکیه بر روش تفسیر قرآن به قرآن، منکر رجوع به سنت در تفسیر قرآن هستند. اگر چه ظاهر ابتدایی برخی عبارات این دو تفسیر موهم چنین مطلبی است ولی توجه به قرائن موجود در کلام ایشان و توجه به مشی عملی آنان در تفسیر قرآن، خلاف این مطلب را ثابت می‌کند. از منظر علامه، قرآن کریم در دلالت لفظی و در بیان مرادات واقعی مستقل است و نقش سنت پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) تنها نقش تعلیمی و هدایتی است در فهم آنچه قرآن بنفسه و مستقلاً دلالت بر آن دارد. استاد صادقی تهرانی نیز قرآن کریم را در بیان مرادات واقعی خود مستقل می‌داند به طوری که معصوم می‌تواند آیات قرآن را با تکیه بر خود قرآن تفسیر کند. اما قاصرین با توجه به درجه قصورشان در رسیدن به مقاصد قرآن کریم، نیازمند بیان معصوم بوده به طوری که در پناه بیان معصوم به همان چیزی می‌رسند که قرآن بنفسه و مستقلاً دلالت بر آن داشت. این نوشتار با روش تطبیقی به جایگاه سنت در تفسیر قرآن به قرآن از منظر دو تفسیر المیزان و الفرقان اشاره کرده است و پس از آن به بررسی تطبیقی نمونه‌هایی از آیات قرآن در این دو تفسیر پرداخته است

كتاب لمعات الحسین تالیف علامه محمدحسین حسینی طهرانی، حاوي برخي از خطبه‌ها و موعظه‌هاي امام حسين عليه‌السلام است كه با ذكر مدارك معتبر نقل شده است و فقط به ترجمه آنها اكتفا شده تا بواسطه ايجاز و اختصار قابل آن باشد كه در محافل و مجالس نوشته شده، در منظر مردم قرار گيرد و اذهان را از لمعات انوار حسيني روشن كند و اين ميراث پر مايه را به نسل بعد انتقال دهد. مرحوم علامه طهرانی در پاسخ به اینکه کدام یک از کتب ایشان در نظرشان بهتر است می فرمایند: بهترین کتاب من لمعات الحسین است؛ کتابی که عین عبارات سیدالشهداء را آورده و آن را ترجمه کردم و علت اینکه به رفقا می گویم که کلمات آن را قاب کنید این است که شما کلمات یک امام معصوم را همیشه در جلوی چشمتان داشته باشید. برخی عناوین منتخب کتاب چنین اند: «خلقت بشر براي رسيدن به شهود خداوند است و راه رسيدن به آن همرنگي و همراهي با معصوم است»، «اندرزهاي‌حضرت‌امام‌حسين‌(عليه‌السلام) درباره: علم، تجربه، شرافت، قناعت، دوستي، تدبير و مظلوم»، «موعظه حضرت به مرد گناهكار»، «علت قيام امام حسین علیه السلام از زبان خود»، «نامه حضرت درباره خير دنيا و آخرت» «خطبه حضرت در صبح عاشورا و اتمام حجّت بر كوفيان»، «مناجات امام حسين عليه‌السلام با خداوند در لحظات آخر و حالات حضرت در هنگام شهادت».

«معرفة المعاد»، یکی از آثار ارزشمند علامه طهرانی بشمار می‌ رود. معاد یکی از اصول عقاید پنج گانه شیعه است و در این زمینه سخنان زیادی گفته شده و کتب فراوانی نگارش یافته است. ایشان با استفاده از آیات قرآنی و اخبار معصومین علیه‌ السّلام و ادله عقلی و مطالب ذوقی کیفیت سیر و حرکت انسان در دنیا و نحوه تبدل و نشأت غرور به عالم حقائق و ارتحال او به سوی خدا را به نحو وافی وافر مطرح کرده‌ اند. مولف همچنین درباره عالم برزخ، نحوه خلقت فرشتگان، نفخ صور، حشر و نشر مردم در صحرای قیامت، حساب و کتاب، میزان، صراط، شفاعت، بهشت و دوزخ بحث مستوفایی به عمل و در خلال مباحث به داستان‌ های جذاب و شیرینی اشاره می‌ کند. این مباحث در حدود ده مجلد خواهد شد که قسمت معاد شناسی از دوره علوم و معارف اسلام را تشکیل می دهد. اهم عناوين و مباحث جلد چهارم عبارتند از: المجلس لعشرون: علامات ظهور القیامة، المجلس الحادی و لعشرون: علامات القیامة، المجلس الثانی و لعشرون: نفخ الصور و اخیاء الموتی، المجلس الثالث و لعشرون: المراد بالمبعوثین بنفخ الصور، و الافراد المستثنون، المجلس الرابع و لعشرون: المخلصون هم الذین لا یموتون بنفخ الصور، المجلس الخامس و لعشرون: الانبیاء و الائمة متحققون باسماء الله الحسنی، المجلس السادس و لعشرون: فی معنی وجه الله و وجه المخلوقات

«معرفة المعاد»، یکی از آثار ارزشمند علامه طهرانی بشمار می‌ رود. معاد یکی از اصول عقاید پنج گانه شیعه است و در این زمینه سخنان زیادی گفته شده و کتب فراوانی نگارش یافته است. ایشان با استفاده از آیات قرآنی و اخبار معصومین علیه‌ السّلام و ادله عقلی و مطالب ذوقی کیفیت سیر و حرکت انسان در دنیا و نحوه تبدل و نشأت غرور به عالم حقائق و ارتحال او به سوی خدا را به نحو وافی وافر مطرح کرده‌ اند. مولف همچنین درباره عالم برزخ، نحوه خلقت فرشتگان، نفخ صور، حشر و نشر مردم در صحرای قیامت، حساب و کتاب، میزان، صراط، شفاعت، بهشت و دوزخ بحث مستوفایی به عمل و در خلال مباحث به داستان‌ های جذاب و شیرینی اشاره می‌ کند. این مباحث در حدود ده مجلد خواهد شد که قسمت معاد شناسی از دوره علوم و معارف اسلام را تشکیل می دهد. اهم عناوين و مباحث جلد هفتم عبارتند از: المجلس الثانی الاربعون: صحیفة الاعمال، و معنی وصولها من جهة الیمین او من جهة الشمال، المجلس الثالث و الاربعون: الامام المبین. و کتاب التکوین. و نسخة صحیفة الاعمال المجلس الرابع و الاربعون: الشهادة علی الاعمال؛ و مواصفات الشهود، المجلس الخامس و الاربعون: شرط الشهادة: الاحاطة العلمیة بالمخفیات، المجلس السادس و الاربعون: شهادة الملائکة علی الانسان فی یوم القیامة، المجلس السابع و الاربعون: شهادة الاعضاء و الجوارح یوم القیامة، المجلس الثامن و الاربعون: شهادة الزمان و المکان یوم القیامة، المجلس التاسع و الاربعون: شهادة القرآن و الاعمال یوم القیامة، المجلس الخامسون: معنی شهادة القرآن و الاعمال یوم القیامة

«معرفة المعاد»، یکی از آثار ارزشمند علامه طهرانی بشمار می‌ رود. معاد یکی از اصول عقاید پنج گانه شیعه است و در این زمینه سخنان زیادی گفته شده و کتب فراوانی نگارش یافته است. ایشان با استفاده از آیات قرآنی و اخبار معصومین علیه‌ السّلام و ادله عقلی و مطالب ذوقی کیفیت سیر و حرکت انسان در دنیا و نحوه تبدل و نشأت غرور به عالم حقائق و ارتحال او به سوی خدا را به نحو وافی وافر مطرح کرده‌ اند. مولف همچنین درباره عالم برزخ، نحوه خلقت فرشتگان، نفخ صور، حشر و نشر مردم در صحرای قیامت، حساب و کتاب، میزان، صراط، شفاعت، بهشت و دوزخ بحث مستوفایی به عمل و در خلال مباحث به داستان‌ های جذاب و شیرینی اشاره می‌ کند. این مباحث در حدود ده مجلد خواهد شد که قسمت معاد شناسی از دوره علوم و معارف اسلام را تشکیل می دهد. اهم عناوين و مباحث جلد هفتم عبارتند از: المجلس الحادی و الخمسون: فی حقیقة جهنم، و الصراط و معناه یوم القیامة، المجلس الثانی و الخمسون: فی حقیقة الصراط، و انحصار مصداقه الاعلی بامیرالمؤمنین علیه السلام، المجلس الثالث و الخمسون: صراط جهنم، و الطریق الی الجنة، المجلس الرابع و الخمسون: حقیقة میزان الاعمال یوم القیامة، المجلس الخامس و الخمسون: الانبیاء و الائمة هم میزان الاعمال، المجلس السادس الخمسون: فی کیفیة الحساب یوم القیامة، المجلس السابع و الخمسون: اختلاف طبقات الناس فی یسر الحساب، المجلس الثامن و الخمسون: عمومیة الحساب والسؤال یوم القیامة

«معرفة المعاد»، یکی از آثار ارزشمند علامه طهرانی بشمار می‌ رود. معاد یکی از اصول عقاید پنج گانه شیعه است و در این زمینه سخنان زیادی گفته شده و کتب فراوانی نگارش یافته است. ایشان با استفاده از آیات قرآنی و اخبار معصومین علیه‌ السّلام و ادله عقلی و مطالب ذوقی کیفیت سیر و حرکت انسان در دنیا و نحوه تبدل و نشأت غرور به عالم حقائق و ارتحال او به سوی خدا را به نحو وافی وافر مطرح کرده‌ اند. مولف همچنین درباره عالم برزخ، نحوه خلقت فرشتگان، نفخ صور، حشر و نشر مردم در صحرای قیامت، حساب و کتاب، میزان، صراط، شفاعت، بهشت و دوزخ بحث مستوفایی به عمل و در خلال مباحث به داستان‌ های جذاب و شیرینی اشاره می‌ کند. این مباحث در حدود ده مجلد خواهد شد که قسمت معاد شناسی از دوره علوم و معارف اسلام را تشکیل می دهد. اهم عناوين و مباحث جلد سوم عبارتند از: المجلس الخامس عشر: الملازمة بین مشاهدة الموجودات المثالیة مع نسیان عالم الکثرة، المجلس السادس عشر: الامل بالعفو عن المستضعفین الذین لا سبیل لهم للوصول الی الحقائق، المجلس السابع عشر: کیفیة ارتباط عالم البرزخ بعالم الطبع و القبر، المجلس الثامن عشر: ارتباط الارواح مع اهل الدنیا، المجلس التاسع عشر: تقارن الملکوت البرزخی للانسان معه فی البرزخ