جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«المحجة فى ما نزل فى القائم الحجة» اثر سيد هاشم حسينى بحرانى، كتابى است درباره آياتى از قرآن مجيد كه به استناد سخنان پيامبر اكرم (ص) و ائمه هدى (ع) در مورد امام منجى (عج) تفسير، تأويل و تطبيق گرديده است. اين مجموعه در صد و بيست قسمت تنظيم شده كه در ابتداى هر قسمت، آيات قرآن كريم به ترتيب آورده شده است. گاه در ابتداى يك قسمت، يك آيه و گاه چند آيه پشت سر هم ذكر و سپس روايات مربوط به آن نقل شده است. كتاب، آيات متعددى از قرآن كريم را مورد بحث قرار داده و ارتباط آنها را با موضوع مهدويت از زبان ائمه (ع) توضيح داده است. از يك نگاه، برخى از اين آيات و رواياتى كه ذيل آنها آمده است را مى‌ توان چنين دسته‌ بندى كرد: 1- دسته‌ اى از آنها به اين امر اشاره دارند كه غيب همان حجت است و مراد از آنان كه به غيب ايمان مى‌ آورند، كسانى هستند كه قيام آن حضرت را پذيرفته‌ اند. 2- دسته ديگر از آيات مربوط به ويژگى‌ ها و خصوصيات ياران حضرت حجت (ع) مى‌ باشند. 3- عده‌ اى به علائم ظهور و حوادثى كه قبل از قيام حضرت صاحب (عج) اتفاق خواهد افتاد اشاره دارند. 4- عده‌ اى نيز حوادث پس از ظهور را بيان مى‌ كنند. 5- دسته‌ اى نيز آياتى هستند كه طبق فرموده روايات، تأويل آنها هنوز واقع نشده است. 5- آياتى كه به اين مطلب اشاره دارند كه آن حضرت، همه مردم را به دين اسلام دعوت خواهند فرمود و از كسى عذرى پذيرفته نخواهد شد. 6- آياتى كه به صبر و شكيبايى در دوران غيبت توصيه مى‌كنند. 7- آياتى كه بر اين امر دلالت دارند كه زمين به نيكوكاران و صالحان به ارث خواهد رسيد. 8- عده‌ اى از آيات نيز به اين نكته اشاره دارند كه مشركان و كافران، قيام آن حضرت را برنتافته و راضى به آن نخواهند بود.

«الإمام المنتظر و شبهات المرجفین» اثر سید امیرمحمد کاظمی قزوینی، تحقیقی است مستند و مستدل در نقد و رد شبهات مخالفین درباره مهدویت، غیبت، ظهور و قیام امام مهدی (عج) که به زبان عربی و در سال 1374 ش نوشته شده است. انگیزه تألیف، بررسی و تحقیق در زمینه شبهات مهدویت و پاسخ به آنها بوده است. کتاب با مقدمه مرکز دروس اسلامی بیروت در اشاره به بشارت های پیامبر (ص) و ائمه (ع) به خروج امام مهدی (عج) آغاز شده است. مطالب کتاب که پاسخی است کوتاه به نوشته ها و شبهه افکنی های معارضان پیرامون مهدویت در دو بخش ارائه گردیده است. در بخش اول کتاب نویسنده بعد از نقل اقوال و شبهات ابن تیمیه، ابن خلدون و ابن حجر پیرامون حضرت مهدی (عج)، مبنای این شبهات را عدم وقوف بر روح دین و نشناختن اصول و فروع آن دانسته است. وی معتقد است که اجماع شیعیان به تنهایی، در ثبوت ولادت و غیبت حضرت مهدی (عج) کفایت خواهد کرد و هیچ یک از مسلمین در تواتر بشارت های نبوی به خروج فردی از عترت ایشان، از اولاد علی (ع) و فاطمه (س) شکی ندارد.

«مقومات الانتصار و تکالیف الانتظار» اثر مهدی حمد فتلاوی، به بررسی عوامل مؤثر در پیروزی قیام جهانی حضرت مهدی عجّل‌ الله‌ فرجه‌ الشریف و تکالیف منتظران آن حضرت پرداخته است. کتاب به زبان عربی و در سال ۲۰۰۳ میلادی نوشته شده و انگیزه نویسنده، اهمیت پرداختن به موضوع و مباحث مهدویت می‌ باشد. بخش نخست، به بررسی و پاسخ به این سؤال پرداخته است که چگونه حضرت مهدی عجّل‌ الله‌ فرجه‌ الشریف بر دشمنان خود در دول مستکبر و طاغوتی جهان که دارای انواع سلاح‌ های پیشرفته و مدرن هستند، پیروز خواهد شد، با این که ایشان فاقد این گونه سلاح‌ ها می‌ باشند. دوم، در سه بخش، اختصاص دارد به بررسی عوامل مؤثر در یاری رساندن به آن حضرت و تکالیف منتظران، شامل: ۱- تکالیف ایمانی: از جمله تمسک به تقوا، ورع، اخلاق حسنه، اطاعت از اهل بیت علیه‌السّلام و... ۲- تکالیف اعتقادی انتظار: تمسک به امامت ائمه علیه‌ السّلام و ثبات بر اعتقاد به امامت حضرت مهدی عجّل‌ الله‌ فرجه‌ الشریف علی رغم طولانی شدن غیبت و انتظار. ۳- تکالیف جهادی که روایات مربوط به فراهم کردن اسلحه، نیروی نظامی و آماده بودن برای یاری آن حضرت، به آن دلالت دارند. در پایان، به چند سؤال در رابطه با حضرت مهدی عجّل‌ الله‌ فرجه‌ الشریف و علائم ظهور ایشان پاسخ داده شده است، از جمله این که: ۱- مؤمنین در عصر ائمه علیه‌ السّلام دارای فضیلت بیشتری هستند یا در غیبت؟ ۲- آیا امام مهدی عجّل‌ الله‌ فرجه‌ الشریف به دست یک زن به شهادت می‌رسند؟ ۳- مدت حکومت آن حضرت، چند سال است؟ و...

«البرهان على وجود صاحب الزمان» اثر سيد محسن امين حسينى عاملى (1282-1371ق) مى‌باشد. كتاب، اثرى است منظوم و شرح منشور آن، كه در اثبات مهدويّت و مباحث پيرامون آن است. مولف زمانى كه در بغداد به سر مى‌برده است، قصيده‌اى 25 بيتى از بغداد كه سراينده آن معلوم نبوده است، دريافت مى‌كند كه در انكار وجود حضرت بقية الله سروده شده است، به همين جهت اين اثر را در پاسخ به ابيات آن قصيده به نظم در مى‌آورد. مولف تاريخ اتمام نگارش اثر را در پايان آن 15 ربيع الثانى 1328ق درج نموده است. مولف پس از دريافت قصيده‌اى 25 بيتى كه ناظم آن قائل است كه امام عصر (عج) هنوز متولد نشده و در آينده تولد خواهد يافت، به انكار وجود حضرت بقية الله اعتراف مى‌كند، به پاسخ منظوم و هم وزن آن در 309 بيت همت گماشته و سپس به شرح و توضيح اين دو قصيده تعليقه‌اى به نگارش در مى‌آورد كه متضمن فوائد زيادى مى‌باشد. روش مولف در نگارش اثر اين گونه است كه نخست اشعار مخالف را مى‌آورد، آن گاه بند بند اشكالات آن را در خصوص مباحث مهدويّت با تكيه بر دلائل عقلى و نقلى قطعى و احاديثى كه علماى اهل سنّت و تشيع بر آن اتفاق دارند، پاسخ مى‌دهد. اشكالاتى كه مولف طى اين اثر منظوم به پاسخ آن‌ها پرداخته، عبارتند از: اختلاف در ولادت امام، دلايل ولادت امام و غيبت ايشان، حكمت و فلسفه غيبت، چگونگى طولانى بودن عمر امام، استناد به احاديث مربوط به مهدى امّت، طرفداران قول به مهدويت از علماى اهل سنّت و ملاقات كنندگان امام عصر(عج) مى‌باشد.

کتاب «المهدي علي لسان الحسين علیه السلام» نوشته احمد صابری همدانی، به موضوع حضرت مهدی (عج) از زبان امام حسین (ع) می پردازد. یرخی عناوین این کتاب عبارتند از: البشارة بظهوره علیه السلام، تفسیر و الشمس و ضحیها، بیان بعض القاب المهدی، الخلاف و الجدال قبل ظهور المهدی، قتل المهدی علیه السلام موالی بنی امیه، طول غیبته علیه السلام و غیره می باشد.

«الإمامة و التبصرة من الحيرة» اثرى از ابو الحسن على بن الحسين بن بابويه القمى معروف به صدوق اول، كه به موضوع امامت به نحو عام و به موضوع غيبت امام مهدى عليه الصلاة و السلام به طور ويژه پرداخته است. البته مباحثى كه درباره امامت به نحو عام در اين اثر آمده مباحثى است كه با امر غيبت و شؤون آن مرتبط است نه مباحث اصل امامت. با پيچيدگى‏هاى خاصى كه داراست. از اين‏رو، روى سخن در اين اثر با كسانى است كه به« امامت» به‏عنوان اصلى از اصول مذهب باور دارند و ليكن در شخص هر امامى پس از امام ديگر با هم اختلاف نظر پيدا نموده‏اند. اين معنا از عناوين ابواب كتاب به خوبى پيداست. خط سيرى كه در اين ابواب دنبال مى‏شود اتصال سلسله امامت از زمان حضرت آدم عليه السلام و خالى نبودن زمين از امام و حجت خدا( چه حاضر و چه غائب) و نيز انحصار امامت در خاندان محمد مصطفى صلى اللّه عليه و آله و سلّم حسب نصوص وارده مى‏باشد. مؤلف در ابواب ۶ تا ۱۷ كتاب حاضر به نقد ديدگاه‏هاى كسانى مى‏پردازد كه از امامت ائمه اثناعشر روى گردانده و به امامت كسانى ديگر از اين خاندان معتقد شده و يا اينكه در يكى از ايشان متوقف گشته‏اند. در برخى ديگر از ابواب كتاب با اعتقاد فرقه‏هايى از شيعه كه به انكار امامت برخى امامان دوازده‏گانه و يا شك در امامت ايشان گرديده و يا كسى را با امام در امر امامت شريك ساخته‏اند به معارضه و مبارزه پرداخته است. اما در خصوص موضوع« غيبت» مؤلف كتاب دست به ابداع و نوآورى زده است‏چرا كه ميان روش اهل حديث كه تنها بر نصوص اعتماد مى‏ورزند و بين اسلوب اهل كلام كه به بحث آزاد رهاى از قيد و بند نصوص ملتزمند گرد آورده است. از اين‏رو وى در مقدمه كتاب تمام فروض و تشكيكات را به روش متكلمان مورد بررسى قرار داده سپس نتايج به دست آمده را براى رسيدن به محتواى نصوص به كار مى‏گيرد. از سويى چونان محدثى محض به بررسى حديث از جوانب مختلف پرداخته تا سرانجام به نتايج مورد نظر براساس تعبّد و انقياد به سنت شريف معصومان عليهم السلام دست يابد. مع الأسف اثر حاضر دچار نقص و كاستى شده و بخشى كه مرتبط با موضوع بحث يعنى امام مهدى عليه السلام و غيبت ايشان است در دسترس نيست اما خوشبختانه آن مقدار كه از آن باقى مانده خط سير بحث را به نحو كلى براى ما ترسيم مى‏نمايد و هدف اصلى مؤلف را از نگارش آن بيان مى‏دارد. اين نقص و كاستى توسط محقق اثر، با توجه به همان سير بحث كه مؤلف ترسيم نموده است، جبران گرديده و ايشان در رابطه با موضوع اصلى كتاب مطالبى نگاشته‏اند. ابن بابویه در تألیف کتاب الامامة و التبصرة از وجود علمایی مانند: سعد بن عبدالله بن خلف اشعری، محمد بن یحیی عطار، احمد بن ادریس، عبدالله بن جعفر حمیدی، حمزة بن قاسم، حسن بن احمد مالکی، علی بن ابراهیم و علی بن موسی بن جعفر الکمیذانی استفاده کرده است. این کتاب ارزشمند، دارای یک مقدمه و بیست و سه باب میباشد. در آخر کتاب هم استدراکاتی وجود دارد که مربوط به این کتاب و مؤلف آن نیست، بلکه به محقق کتاب- که روایات صدوق از پدرش را در رابطه با امامت امام زمان (ع)، نقل کرده است- مربوط میشود. مقدمة این کتاب، تقریباً مفصل بوده و بحثی دارد درباره این که امامت، از اصول و احکام؛ از فروع است و پس از آن نیز بحثهایی درباره غیبت، سرّ غیبت، بداء، نسخ و تفسیر دارد.

کتاب «بشارة الإسلام في علامات المهدي علیه السلام» نوشته مصطفى آل سيد حيدر كاظمی است. آنچه در این کتاب درباره امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به زبان عربی بحث می‌ شود اخبار و روایاتی است از امام علی (علیه السلام) و امامان دیگر شیعه که طی آن از وجود و ظهور امام زمان سخن رفته است. برخی از احادیث و روایات نیز از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و صحابه نقل شده است.

«الإمام المنتظر و شبهات المرجفين» اثر سيد امير محمد كاظمى قزوينى، تحقيقى است مستند و مستدل در نقد و ردّ شبهات مخالفين درباره مهدويت، غيبت، ظهور و قيام امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)كه به زبان عربى و در سال 1374ش نوشته شده است. انگيزه تأليف، بررسى و تحقيق در زمينه شبهات مهدويت و پاسخ به آن‌ها بوده است. "ساختار" كتاب با مقدمه مركز دروس اسلامى بيروت در اشاره به بشارت‌هاى پيامبر(ص) و ائمه(ع) به خروج امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)آغاز شده است. مطالب كتاب كه پاسخى است كوتاه به نوشته‌ها و شبهه افكنى‌هاى معارضان پيرامون مهدويت در دو بخش ارائه گرديده است. در بخش اول كتاب نويسنده بعد از نقل اقوال و شبهات ابن تيميه، ابن خلدون و ابن حجر پيرامون حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، مبناى اين شبهات را عدم وقوف بر روح دين و نشناختن اصول و فروع آن دانسته است. وى معتقد است كه اجماع شيعيان به تنهايى، در ثبوت ولادت و غيبت حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)كفايت خواهد كرد و هيچ يك از مسلمين در تواتر بشارت‌هاى نبوى به خروج فردى از عترت ايشان، از اولاد على و فاطمه علیهماالسلام شكى ندارد. وى در ادامه، به تعداى از علماى اهل سنت كه با اعتقاد اماميه پيرامون حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)موافق هستند، اشاره كرده كه از آن جمله هستند: ابوالفتح محمد بن ابى الفوارس، ترمذى، ابوداود، ابن ابى الحديد، شبلنجى، امام قرطبى، ثعالبى، احمد بن حنبل، عبدالحق دهلوى، فضل بن روزبهان، عبدالرحمان بسطامى. بخش دوم كتاب به طرح هفت شبهه از طرف منكرين مهدويت و پاسخ به آن‌ها اختصاص دارد:

مُنتَخبُ الاَثَر فی الامام الثّانی عَشَر (عجل الله تعالی فرجه) کتابی روایی به زبان عربی اثر لطف‌الله صافی گلپایگانی در موضوع امام دوازدهم است. این کتاب برگزیده احادیث از کتاب‌های شیعه و اهل سنت است. کتاب در ده فصل تنظیم شده و بخش اول آن به اثبات وجود و امامت امام مهدی اختصاص دارد. احادیث مربوط به زندگانی امام دوازدهم (علیهم السلام)، نائبان او، عصر غیبت، ظهور و حکومت جهانی نیز در فصل‌های بعدی قرار گرفته‌اند. نویسنده گاه در پاورقی توضیحاتی درباره احادیث ذکر کرده است. این کتاب سه جلدی است. خلاصه آن نیز به صورت مستقل منتشر شده است. جلد اول مربوط به بحث عدد امامان علیهم السلام و احادیث مربوط به 12 تن بودن آن هاست.

کتاب «کشف الحق او الاربعون» ترجمه عربی «کشف حق یا اربعین» اثر محمدصادق خاتون آبادی (۱۲۰۷- ۱۲۷۲ ق) می‌ باشد که به اهتمام آقای سید یاسین موسوی صورت گرفته است. اثر، شامل چهل حدیث و ترجمه آن درباره امام مهدی (عجّ) موضوعات احادیث جمع آوری شده، عبارتند از: شرح تولد امام مهدی علیه‌ السّلام از زبان سیده حکیمه خاتون طبق آنچه کلینی، شیخ صدوق، شیخ طوسی و سید مرتضی نقل نموده‌ اند، سخنان امام عصر عجّل‌ الله‌ فرجه‌ الشریف در زمان تولد به نقل از شیخ صدوق، شرح حالات امام زمان علیه‌ السّلام در هنگام تولد به روایت حکیمه خاتون، دیدار امام زمان علیه‌ السّلام توسط احمد بن اسحاق طبق نقل شیخ صدوق رحمة‌ الله‌ علیه ، بشارت امام موسی کاظم علیه‌ السّلام درباره امام عصر عجّل‌ الله‌ فرجه‌ الشریف ، خصایص و ویژگی‌ های ذاتی و اخلاقی حضرت ولی عصر عجّل‌ الله‌ فرجه‌ الشریف ، حالات ظهور و نشانه‌ های آن، چگونگی رجعت رسول خدا صلی‌ الله‌ علیه‌ و‌ آله‌ و سلّم و ائمه علیه‌ السّلام به ویژه رجعت سید الشهدا امام حسین علیه‌ السّلام و جهان پس از ظهور می‌ باشد که مورد تحلیل قرار می‌ گیرد.