جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
الاجتهاد و التجدید فی قراءهالنص
نویسنده:
علی اسدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این نوشتار، تحقیقی در زمینه مشروعیت قرائت‌های مختلف از نَصّ دینی و ادله امکان فهم نَصّ است، که در آن برخی نوآوری‌ها درباره فهم نصوص دینی مطرح شده و صحّت یا عدم صحّت روش‌های جدید فهم این نصوص و نیز شیوه‌های اجتهاد در متون دینی برای استخراج حکم از آن‌ها بررسی می‌شود. نویسنده در سه فصل به تبیین روش‌های اجتهاد در دین می‌پردازد. در فصل اول از این نوشتار ادلّه اجتهاد و انواع آن بیان شده و مفهوم لغوی و اصطلاحی اجتهاد و موهبتی خدایی بودن اجتهاد یا اکتسابی بودن آن و اقوال و دلیل‌های مربوط به هر یک ذکر گردیده است. نویسنده دلیل قائلین به ضرورت اجتهاد و مبانی آن ها را در این زمینه مطرح ساخته و ادلّه عقلی و نَقلی به عنوان ابزار کار اجتهاد همچون: استناد به کتاب خدا، استناد به سنّت، اجماع و دلیل عقلی را از نظر شیعه بررسیده، سپس اجتهاد را از منظر اهل سنّت تبیین می‌سازد. وی به اقسام اجتهاد، مانندِ اجتهاد مطلق و متجزّی نیز پرداخته و امکان تجزّی در اجتهاد را بررسی می‌کند. فصل دوم به تحلیل نوگرایی در قرائت جدید از دین و بدعت آمیز بودن، یا ابداعی بودن آن اختصاص دارد. نویسنده ابتدا به تعریف تجدید یا نوآوری پرداخته و پس از معنا کردن ثابت و متغیر در شریعت اسلامی، مشروعیت نوآوری و نوگرایی دینی را شرح می‌دهد. در ادامه با اشاره به مفهوم نص و راه فهم آن، دیدگاه مجتهدان شیعه امامیه را درباره راهکارهای فهم نصوص دینی ذکر کرده و فهم لغت، فهم دلالت لفظ بر معنا، تشخیص ظهور نصوص، فهم علمی نصوص، فهم عرفی از نَصّ دینی، فهم اجتماعی از نص و فهمیدن یکی از نصوص به وسیله نصوص دیگر را از راهکارهای فهم نص از منظر آنان بر می‌شمارد. وی در همین زمینه به بحث درباره هرمنوتیک (یکی از راهکارهای فهم نص دینی و دین) از دیدگاه متفکران غربی پرداخته و موضع خویش را درمقوله هرمنوتیک و مشروعیت آن و جواز تعدّد قرائت از دین به ویژه در مسایل عقیدتی بیان کرده و تأثیرات هرمنوتیکی را در عصر کنونی بررسی می‌کند. در فصل سوم نوگرایی در فهم نصوص دینی و تأثیر آن در اجتهاد و روش‌های اجتهادی بررسی گردیده است.
پیامبرانی در مُحاق متون: بررسی تحلیلی ـ تطبیقی مفهوم و مصادیق اسباط در قرآن و عهدین
نویسنده:
علی اسدی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این مقاله با رویکرد تحلیلی و بررسی اسنادی به صورت تطبیقی مفهوم «اسباط» را در قرآن و عهدین بررسی میکند. دلایل و قراین متعددی نشان میدهد که اغلب دیدگاه ها درباره اسباط دریافتکنندة وحی، به ویژه تطبیق آنان بر پسران دوازده گانه حضرت یعقوب (ع) ناصواب و ناشی از تحریفات کتاب مقدس و اثرپذیری مفسران مسلمان از آن است. اسباط یادشده، افراد معین و برگزیده ای از میان نوادگان حضرت یعقوب(ع) بوده اند که افزون بر استمرار نژادی، به اعتبار جانشینی آن حضرت، مریدان و پیروان معنوی او نیز به شمار میرفته اند. این جانشینان و رهبران الاهی، پس از حضرت یوسف(ع) و پیش از حضرت موسی(ع) در مصر و میان بنیاسرائیل رسالت داشته اند.
کسب اطلاعات و تجسس از دیدگاه قرآن کریم و روایات
نویسنده:
عبدالکریم موسوی نژاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در فصل اول مبحث کلیات مطرح می شود تجسس و جاسوسی از نظر لغت و همچنین مفهوم آن در منابع اسلامی مورد بررسی قرار می گیرد.فصل دوم رساله موضوع تجسس در قرآن و ورایات را مطرح و حرمت و جواز آن را از نظر کتاب و سنت بیان می کند. قست اول این فصل حرمت تجسس با استناد به کلام الهی و ذکر روایات متعددی و نمونه های زیادی از دستورالعملها و بخشنامه های که توسط پیامبر و امامان معصوم در مورد تجسس و کسب اطلاعات مطرح شده و نیز سیره عملی آن بزرگواران می پردازد. و از آنجایی که منصب، نقابت، عرافت و برید به نحوی به موضوع تجسس و کسب اطلاعات ارتباط دارد به عنوان یک مطلب فرعی مطرح و شواهدی قرآنی و روایی برای آن آورده شده است موضوعاتی چون تجسس در مورد عملکرد، تجسس برای حفظ منافع عمومی و تجسس در مورد موضع گیری مردم در قبال سیاستهای دولت اسلامی، تجسس از عملکرد کارگزاران همانند استانداران،‌ فرمانداران، متصدیان امور اقتصادی،‌ قضات، نظامیان و .... بخش پایانی فصل دوم رساله را تشکیل می‌دهد. سیره تاریخی پیامبر و امامان در موضوع جاسوسی عنوان فصل سوم رساله است که عناوینی چون دستورات پیامبر (ص) برای کسب اطلاعات،‌ برخورد پیامبر با جاسوسان و نقش عیون و جاسوسان در حکومت حضرت علی (ع) را در بر دارد موضوع تقیه به عنوان یک مطلب تکمیلی به جهت اینکه از جهت تاکتیکی به جاسوسی و کسب اطلاعات مربوط می‌شود در بخش پایانی فصل سوم آورده شده است. و فصل چهارم این رساله نظریات فقها را در موضوع مورد نظر منعکس نموده است.
مصادر علوم اهل بیت و ائمه معصومین (ع)
نویسنده:
سلطان علی صفرزاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله حاضر تحت عنوان (مصادر علوم اهل بیت و ائمه معصومین) ضمن سه فصل و مباحث مقدماتی (کلیات) با زیرمجموعه‌های آن این مصادر را تبیین، تحلیل، تجزیه و جمع‌بندی کرده است. در سراسر این نوشتار این پرسش اساسی دنبال می‌شود که مصادر علوم ائمه کدامند و از کجا سرچشمه می‌گیرند؟ آن چه در جواب این پرسش به آزمون گذاشته می‌شود این است که دانش ائمه‌ی معصومین (ع) دارای مصادر نه‌گانه است. از آن‌جا که موضوع هر پژوهش در شکل کامل آن به یکسری مباحث مقدماتی نیازمند است و بدون آن‌ها تحقیق ناقص خواهد بود، در آغاز به مباحث مقدماتی پژوهش از قبیل بیان مساله، سوالات اصلی و فرعی پژوهش و روش تحقیق، تحت عنوان پیش‌گفتار پرداختهشده است. نقش مهم امامت در هدایت انسان به‌سوی سعادت و کمال دنیوی و اخروی، لزوم شناخت مصادر و منابع علوم ائمه معصومین( را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل مربوط به امامت، آشکار می‌سازد؛ زیرا اثبات علم آنان و تبیین منشأ آن، در استحکام مبانی شیعه و تبیین لزوم رجوع به امامان معصوم(، و همچنین در اثبات حجیت سنت آنان، نقش بسزایی دارد. فرضیه‌ای که در این پژوهش پیگیری می‌شود آن است که علوم ائمه اهل بیت( به علم خداوند منتهی می‌گردد، و در نتیجه سخن ائمه اهل بیت( حجت خواهد بود. ضرورت وجود امام از پشتوانه دلایل متقن و مستحکمی برخوردار بوده، و امام همچنین باید دارای ویژگی‌های ممتازی همچون عصمت، اعلمیت، آگاهی از کتب آسمانی پیشین، و حوادث گذشته و آینده برخوردار باشد. در مجموع، ویژگی‌های امام و رهبر دینی را می‌توان در چهار دسته جسمی، روانی و اخلاقی، ذهنی و علمی، و خانوادگی تقسیم‌بندی کرد، که مدیریت، رهبری و اعلمیت از مهم‌ترین آن‌ها به‌شمار می‌رود. همچنین گستره وظایف امام را اموری چون حفظ دین از بدعت، تشکیل حکومت و هدایت مردم تشکیل می‌دهد. در نظام اعتقادی شیعه، و همچنین از منظر قرآن، رسول خدا( و حتی اهل سنت، ائمه معصومین( دارای جایگاه بسیار والایی هستند. مصادر علوم اهل بیت( بر اساس دلایل قرآنی، روایات و شواهد تاریخی، شامل قرآن، سنت، کتاب امیرالمومنین، مصحف فاطمه(، کتاب جفر، اسم اعظم، تحدیث فرشتگان و روح‌القدس، الهام، شهود و مکاشفه می‌باشد. بر این اساس، منابع علوم ائمه( کاملاً به علم خداوند، که همان علم لدنی است، منتهی می‌گردد. بدین ترتیب، سنت که شامل قول، فعل و تقریر ائمه( می‌شود، حجت خواهد بود، و بر این اساس، زمامداری و مدیریت دین و دنیا از آنِ آن‌ها بوده، و با وجود آنان شخص دیگری حق دخالت در امور مسلمین را ندارد؛ مگر این‌که به نیابت از آنان باشد.
سیمای مِهر؛ مفهوم شناسی و مصادیق احسان در قرآن
نویسنده:
علی اسدی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
چکیده :
احسان یکی از آموزه های وحیانی و از مفاهیم بنیادین و پردامنه قرآن است. اغلب تعاریف احسان در منابع تفسیری به سبب گستردگی مصادیق و مؤلفه های معنایی و نیز خلط میان معانی مختلف آن، جامع و مانع نیستند. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، به صورت تفسیر قرآن به قرآن و با هدف بازشناسی دقیق یکی از مفاهیم کلیدی قرآن، به بررسی مفهوم و مصادیق گوناگون احسان، نسبت آن با مفاهیم قرآنی دیگری مانند تقوا، ایمان و عمل صالح، حسنه، کفر، تکذیب آیات الهی، ظلم و تعدی از حدود الهی پرداخته است. بررسی آیات نشان میدهد که قرآن کریم با توجه به آشنایی کامل عرب عصر نزول با مفهوم احسان،آن را که بیش تر در قلمرو روابط انسانی به کار میرفت، به حوزه معنایی نسبتاً جدیدی آورده است. مفهوم یاد شده هر چند صبغه غالب اخلاقی دارد، امّا قلمرو معنای قرآنی آن، افزون بر چارچوب کلّی اعتقادی، با ترسیم نظامی از ارزش های اساسی اسلام، که در هم تنیده و تفکیکناپذیرند، شاکله عاطفی، رفتاری و گفتاری مؤمنان را در حوزه های گوناگون ارتباط با خدا، خود، دیگران، دین و بیگانگان به تصویر کشیده است.
 احسان و نیکو کاری از دیدگاه قرآن و حدیث
نویسنده:
محمدرحیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
موضوع این پژوهش (احسان از دیدگاه قرآن و حدیث) یکی از محوری ترین شاخه های اخلاق به حساب می آید. احسان؛ یعنی انجام دادن کار نیک و شایسته به شکل کامل آن. این پژوهش دارای یک پیش گفتار و پنج بخش است. در پیش گفتار، موضوع بحث، سؤال ها، ضرورت، اهمیت، پیشینه و مبانی پژوهش بیان شده است. در بخش اول، معنای احسان و کاربرد آن در قرآن کریم مورد توجه قرار گرفته است. در بخش دوم، مصداق های احسان در آیات و روایات بیان شده است ؛ از جمله: انفاق، گذشت، تقوا، نماز، صبر، شب زنده داری، جهاد، کار مورد پسند، ایثار، موعظه، گفتن لا اله الاّ الله، کسب علم، سلام، گشاده رویی و.... بخش سوم به اقسام احسان اختصاص دارد؛ از جمله: احسان خداوند به مخلوقات و احسان انسان نسبت به خود و دیگران از قبیل: پدر و مادر، خویشاوندان، یتیمان، مساکین، همسایه، مسافر، رفیق، همسر، فرزند و... بخش چهارم به نیکوکاران اعم از پیامبران الهی و همه کسانی که تعبیر «محسن» برای آنان به کار رفته است اختصاص دارد. در بخش پنجم، پاداش و اجر نیکوکاران و آثار نیکوکاری در دنیا و آخرت مورد بررسی قرار گرفته است.
وادی سرگردانی؛ بررسی روایت عهد عتیق و قرآن کریم دربارة وادی تیه
نویسنده:
علی اسدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
بنیاسرائیل با فرمان خداوند و با راهنمایی حضرت موسی(ع) از مصر خارج شده و در نزدیکی مرزهای سرزمین موعود (بیت المقدس) اردو میزنند. آنان با آگاهی از نیرومندی ساکنان بیت المقدس، فرمان صریح خداوند برای ورود به آن سرزمین و نبرد با ساکنان آنجا را زیر پا میگذارند. خداوند به کیفر این مخالفت، آنها را به مدت چهل سال از ورود به سرزمینِ آمال و آرزوهایشان محروم میسازد. بنیاسرائیل این مدت را در تلاشی ناموفق برای ورود به بیت المقدس در بیابان های اطراف (وادی تیه)، سرگردان و با اقوام و ساکنانِ مناطق هم جوارِ فلسطین درگیر میشوند. در این مدت، حوادث زیادی برای آنان رخ میدهد. در این نوشتار، دیدگاه های مختلف مفسران درباره چگونگی عینیت یافتنِ تحریم الاهی و تحلیلِ چرایی آن و نیز حوادثِ پیش آمد در وادی تیه، با تأکید بر مشترکات موجود میان گزارش عهد عتیق، قرآن کریم و آراء و نظرات مفسران بررسی شده است.
بررسی تحلیلی و تطبیقی روایت های داستان زن اُورِیا و داود نبی(ع) با تأکید بر دیدگاه امام رضا
نویسنده:
علی اسدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اعتقاد به مصونیت انبیا از گناهان عمدی و سهوی(عصمت) از عقاید شناخته شده شیعی است. کارآمد بودن راه وحی و رهبری انبیا در هدایت آدمیان، چنین عصمتی را میطلبد. داستان ها و گزارش های موسوم به «اسرائیلیات» دربارة شماری از پیامبران، همواره یکی از زمینه های چالش برانگیز درباره عصمت آنان و انحراف اعتقادی برخی فرقه های اسلامی بوده است. در این میان، اهل بیت(ع) همواره در دفاع از عصمت انبیا و تنزیه آنان از نسبت های ناروا، به احتجاج با مخالفان پرداخته اند. احتجاج امام رضا(ع)، از جمله در دفاع از حضرت داود(ع) و ردّ ماجرای معروف به داستان زن اُوریا، یکی از این نمونه هاست. داستان مزبور، یکی از اسرائیلیات برگرفته از عهد عتیق است که پس از ورود به حوزه فرهنگ اسلامی، در تفسیر آیات مربوط به یکی از قضاوت های داود نبی(ع) و ابتلای آن حضرت، بازتاب گسترده ای یافته است. بیشتر مفسران، ناتوان از دستیابی به روایت درست این داستان و در دفاع از عصمت داود نبی(ع)، به انکار آن پرداخته اند و گروهی دیگر، ضمن پذیرش داستان و ارتباط آن با ابتلای داود(ع) برای هماهنگ ساختن آن با عصمت انبیا، قرائت های معتدل تری ارائه کرده اند. در این میان، امام رضا(ع) در مناظره با علی بن جَهم، ضمن دروغ خواندن اصل داستان و نفی تطبیق آن بر آیات مربوط به ابتلای حضرت داود(ع)، روایت صحیح داستان زن اُورِیا و نیز تحریف رویداده در آن را بیان کرده است. این مقاله، به بررسی تحلیلی و تطبیقی روایت عهد عتیق، مفسران مسلمان و امام رضا(ع) درباره این داستان پرداخته است.
خدای سه گانه؛ سیر پیدایش و تحول عقیده تثلیث و نگرش انتقادی قرآن کریم به آن
نویسنده:
علی اسدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این مقاله دارای دو بخش اصلی است. در بخش نخست مفهوم شناسی، سیر پیدایش، تحولات و تفسیر و تبیین های گوناگون تثلیث، در دوره های مختلف تاریخی به اجمال بررسی شده است. در بخش دوم، نگرش انتقادی قرآن کریم درباره آن آمده است. قرآن کریم، دو بار مفهوم اصطلاحی «تثلیث» را به روشنی یاد کرده و به نفی و نقد صریح آن پرداخته است. در این آیات، ضمن معرفی تثلیث به عنوان عقیده ای کفرآلود، به زمینه های پیدایش آن، اشاره شده است. در دسته ای دیگر از آیات، بدون یادکرد صریحی از تثلیث، ضمن ارائه خداشناسی توحیدی و مسیح شناسی کاملاً متفاوت با الاهیات تثلیثی، مبانی و مفاهیم اصلی تثلیث، مانند فرزند داشتن خدا، الوهیت، پسر و زاییده خدا بودن مسیح(ع) و این همانیالله و مسیح(ع) به شدت انکار شده است.