جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «السيدة زينب عقيلة بنی هاشم» نوشته عائشة عبدالرحمن است. نویسنده در این کتاب می نویسد: حضرت زینب کبری (س) ـ عقیله بنی هاشم ـ بانوی بزرگواری است که در خانه حضرت فاطمه و امیر مؤمنان علی (ع) رشد یافت و در صحنهٔ عاشورا، با عمل و کلام خود، رشادت های فراوانی از خود بر جای گذاشت و بدین سان در نزد همهٔ حق طلبان و آزادی خواهان، بانوی نمونه ای شناخته شد که مکتب اهل بیت (ع) آن را ارائه کرده است. چگونگی تولد و تربیت، مقام و منزلت و نیز علم و دانش و مجاهدت های او، موضوعاتی است که در اثر حاضر بدان پرداخته شده است. بنت الشاطی علاقه عجیبی به حضرت زینب (علیها السلام) داشته و این شور و اشتیاق را با نوشتن کتاب وزین «السیدة زینب عقیلة بنی هاشم» به اثبات رسانده است. وی خالصانه حضرت زینب (علیهاالسلام) را می ستاید و درباره ایشان می نویسد: هیچ کس منکر آن نیست که زینب (علیهاالسلام) دختر علی بن ابی طالب (علیه السلام)، یکی از پهلوانان فاجعه کربلاست؛ زیرا او یگانه زنی است که همه گرفتاری ها را برای خود خرید و خم به ابرو نیاورد. بنت الشاطی در مقدمه کتاب «السیدة زینب عقیلة بنی هاشم» می گوید: نام این زن در تاریخ ما و تاریخ انسانیت با مصیبتی قرین گردیده و آن مصیبت کربلا می باشد. عایشه بنت شاطی، پس از ذکر مقدمه، فصل اول کتاب را به پدران و نیاکان زینب (علیهاالسلام) اختصاص می دهد و درباره تولّد این زن قهرمان تاریخ می نویسد. بنت الشاطی در فصل دوم کتاب به جریان کربلا می پردازد و نقش زینب در این حرکت حماسی ـ تاریخی را با بیانی شیوا بازگو می کند. وی عصر عاشورا را با زیباترین جملات ترسیم می کند. از دیدگاه بنت الشاطی، صبر و استقامت زینب (علیهاالسلام) باعث ورق خوردن تاریخ اسلام شد. یکی از ابهام های تاریخی درباره مرقد و مضجع شریف حضرت زینب است. برخی معتقدند: قبر شریف آن حضرت در مدینه و برخی دیگر در سوریه و برخی معتقدند که قبر آن وجود شریف در مصر قرار دارد. بنت الشاطی احتمال سوم را برمی گزیند و می نویسد: سرزمین پاک مصر برای زینب بستری نرم در اتاق خودش در خانه مسلمه فراهم کرد؛ همان جایی که زینب هنگام آمدن وارد شده بود و همان جایی که خودش خواسته بود که آخرین خوابگاهش باشد. قبرش زیارتگاهی شد که مسلمانان تا به امروز از هر شهر و دیاری به زیارتش می آیند.

ماجرای کربلا تراژدی سهمگینی است که همه صحنه های آن لبریز از احساس و عاطفه و ایثار و عشق است. درباره حادثه بزرگ عاشورا، از جهات مختلف سخن گفته شده، اما بسیاری از اسرار بنیادی این قیام و شهادت، همچنان نیازمند تامل و دقت است. یکی از ابعاد متنوع و مهم این حادثه، بعد عرفانی آن است، که هرگاه چنین ماجرایی در منظر تیزبین و لطیف عارف قرار گیرد و بر مفاهیم بلند عرفانی منطبق گردد و با زبان رمز و تمثیل و بهره گیری از قدرت تصاویر شاعرانه، عرضه شود، زوایای تازه ای از آن آشکار می شود. مقاله حاضر کوششی است در راه دست یابی به زبده اندیشه های دو تن از نام آوران ادبیات عرفانی ایران در خصوص عرفان عاشورایی: مولانا جلال الدین محمد بلخی و عمان سامانی. نویسنده کوشیده است نخست با استفاده از آثار مشهور این دو شاعر و نیز با یاری جستن از شرح و تفسیرها و کتاب های تحلیلی برجسته ترین جنبه های عرفان عاشورایی را در اندیشه آنان مطرح نماید و آن گاه با استناد به ابیاتی از آثار برجسته این دو شاعر، عرفان عاشورایی را در اشعارشان بررسی نماید و در نهایت با مقایسه تطبیقی نقاط اشتراک و اختلاف اندیشه این دو شاعر بزرگ را باز نماید.

کتاب «إبصار العین فی أنصار الحسین علیه‌ السلام» اثر شیخ محمد سماوی، درباره یاران امام حسین (ع) در واقعه کربلا و قبل از آن، اعم از شهدا و مجروحان است. مؤلف در این کتاب، ۱۱۲ نفر از یاران امام را با ذکر طوایف و قبایل آنان بیان می‌ کند. نویسنده پیش از بحث اصلی به مختصری از زندگی امام پرداخته است. سپس کتاب را به ۱۷ مقصد تقسیم نموده و در هر مقصد از یک خاندان یا قبیله سخن گفته است.

«حکمتها و اندرزها» تالیف شهید مرتضی مطهری، مجموعه‏ ای است مشتمل بر مقالاتی از استاد شهید آیت‏ الله مطهری که در سالهای 1339 تا 1341 هجری شمسی برای یک برنامه عمومی‏ آشنایی با فرهنگ اسلامی و جهت ایراد به صورت گفتار و خطابه به رشته‏ تحریر در آمده است و بیشتر مطالب آن پیرامون راه و رسم زندگی و دستورات‏ اسلام در این باب است. از جمله مطالب شیرین این کتاب مقالاتی است با عناوین: • اغتنام فرصت • سیره رسول اکرم • صبر • علل مفاسد اخلاق • آثار ایمان به خدا • نهضت حسینی • حکومت عقل

کتاب «حماسه حسینی جلد 2» تالیف استاد شهید مرتضی مطهری است. حماسه حسینی مجموعه ای مشتمل بر همه سخنرانی ها و یادداشت های استاد شهید آیت اللّه مرتضی مطهری درباره حادثه کربلا است. جلد دوم مجموعه «حماسه حسینی» شامل نوشته ها و یادداشت های استاد شهید آیت اللّه مرتضی مطهری در این باب است. این کتاب حاوی مطالبی است که استاد شهید به مرور ایام نگاشته اند و هدف از این نگارش، یادداشت مطالب قابل توجه جهت مراجعات بعدی یا آمادگی برای سخنرانی بوده است.

پژوهش پیش رو، تحقیق درباره «مبانی قرآنی و روایی زیارت عاشورا» می‌باشد که سعی شده تعدادی از عناوین وموضوعات مطرح شده در زیارت عاشورااز منظر آیات و روایات مورد تحقیق وبررسی قرار گیرند.این پایان‌نامه دارای شش فصل است که فصل اول آن به کلیات پرداخته است. فصل دوم: شامل مبانی بحث می‌شود که دارای چهار بخش بنامهای: بخش اول: زندگی‌نامه امام حسین(ع)، بخش دوم: توصیف تربت کربلا در روایات، بخش سوم: ثواب زیارت امام حسین(ع) و پاداش گریه بر امام حسین(ع) و اجر زائران و بخش چهارم: زیارت عاشورا در کهن‌ترین کتب و بررسی سند زیارت عاشورا و کیفیت خواندن زیارت عاشورا و فضیلت خواندن زیارت عاشورا و اعتراض شیخ بهایی به فضایل زیارت عاشورا می‌باشد.فصل سوم: عنوان «زیارت عاشورا و ترجمه آن و قطعه بندی آن» است. فصل چهارم: عنوان «سلام و صلوات و رحمت و مغفرت و قدم صدق در آیات و روایات می‌باشد» که دارای پنج بخش می‌باشد. بخش اول: سلام، بخش دوم: صلوات، بخش سوم: رحمت، بخش چهارم: مغفرت و بخش پنجم: قدم صدق. فصل پنجم: عنوانش «حمد و شکر و شفاعت و مقام محمود و شهادت و تولی در آیات و روایات» می‌باشد که دارای شش بخش با عنوانهای: بخش اول: حمد، بخش دوم: شکر، بخش سوم: شفاعت، بخش ششم: مقام محمود، بخش پنجم: شهادت، بخش ششم: تولی، می‌باشد. فصل ششم: عنوانش «لعن و تبری در آیات و روایات» که شامل دو بخش می‌شود: بخش اول: لعن و بخش دوم: تبری و بالاخره نتیجه‌گیری و در انتها از منابع یاد شده است.

حادثه عاشورا رخداد بسیار مهمی بود که در فاصله کوتاهی پس از حیات پیامبر اتفاق افتاد.و به نماد حماسه و شجاعت در مکتب تشیع مبدل گشت. اهمیت این نهضت عظیم در تاریخ اسلام و تشیع مبینضرورت پرداختن به ابعاد مختلف این نهضت بزرگ است. بر این اساس پژوهش حاضر که از نوع پژوهش های کیفی است با استفاده از تفسیر متن و تحلیل گفتار ضمن بررسی سیره امام حسین علیه السلام رهبر بزرگ نهضت عاشورا،ابعاد تربیتی این واقعه عظیم را تبین نموده به این نتایج دست یافته است: هدایت و رشد، حیات طیبه و عبودیت ، از جمله اهداف تربیتیامام حسین در جریان واقعه عاشورا محسوب می شود. توحید، عدالت، اثر پذیری ظاهر از باطن، اثر پذیری باطن از ظاهر ، پرهیز از انفعال، کرامت، خردورزی....از جمله مبانی تربیتی رویکرد تربیتی امام حسین علیه السلام است که اصول توحید نظری ، توحید در پرستش، تحول باطن ، بهسازی محیط اجتماعی، هدایت فردی، مسئولیت پذیری، عزتمداری در سیره فردی و در تعاملات اجتماعی و تعقلاز این مبانی نشات گرفته اند. مربی بزرگ عاشورا در راستای تحقق اهداف تربیتی خود و متناسب با اصول تربیتی از شیوه های تربیتی متناسب بهره می بردند نیایش، عبادت پیشگی، مبارزه با تبعیض نژادی، ادای حقوق دیگران، ظلم ستیزی، اعطای بینش، اصلاح ساختار جامعه و.....از جمله این روش‌های تربیتی است.

این پژوهش به بررسی نقش فشارهای سیاسی- اجتماعی، در پیدایش و تقویت فرقه‌های شیعی، از آغاز شکل‌گیری شیعه تا پایان امامت امام‌محمدباقر(ع) پرداخته است. پس از رحلت پیامبر(ص) و انکار جانشینی حضرت علی (ع) توسط اکثریت جامعه‌ی اسلامی آن روز، شیعیان پیرو امام علی(ع) نسبت به غاصبین مقام خلافت معترض بودند به همین دلیل آنان همواره از طرف دستگاه حاکم تحت فشار بودند که اوج این فشارها از سال 41تا حدود پایان قرن اول هجری بوده است. این فشارها و اختناق سبب ناتوانی بخشی از جامعه‌ی شیعه در شناخت حقیقی امام معصوم و باعث به وجود آمدن گرایش‌های انحرافی و پیدایش یا تقویت فرقه‌های شیعی شد.

شیعیان در تمام دنیا همه‌ساله یاد و خاطره شهیدان کربلا را زنده نگه ‌می‌دارند و در ماه محرم به ‌سوگ می‌نشینند. شیعیان افغانستان نیز اهتمامی ویژه به برپایی عزاداری‌های حسینی دارند و این امر، قدمتی به پیشینة حضور تشیع در این کشور دارد.نوشتار زیر در دو بخش به این موضوع پرداخته است: بخش نخست اشاره‌ای کوتاه به سیر تاریخی عزاداری‌های حسینی در افغانستان، به‌ویژه کابل دارد؛ در بخش دوم به چگونگی برگزاری این مراسم، مانند سبک عزاداری، علایم و نمادها، زنانه‌خوانی، ساختار تکیه‌خانه، نحوه اجرای مراسم طی یک روز و. . . در شهر کابل پرداخته شده است. این بخش بیشتر به مشاهدات نویسنده و مصاحبه با افراد مطلع متکی است.

در این تحقیق ابتدا در ضمن بخش اول که تحت عنوان کلیات نگاشته شده است، به تبیین موضوع، ضرورت موضوع، سوالات تحقیق، اهداف پژوهش و روش تحقیق و پیشینه آن پرداخته شده است و نیز ضمن بررسی معانی لغوی و اصطلاحی واژه های کلیدی، به اهمیت اخلاق اشاره شده است. در این تحقیق، اخلاق به دو قسمت فردی و اجتماعی تقسیم شده است و در اخلاق فردی، جلوه های اخلاق فردی در قیام اباعبدالله الحسین (ع) مورد بحث قرار گرفته و مصادیق رفتاری و گفتاری حضرت در قیام عاشورا، تحلیل و ارزیابی شده است. و همچنین در بعد اجتماعی به نمونه هایی از اخلاق اجتماعی آن حضرت که در این نهضت بزرگ و بی مانند جلوه گری کرده است، پرداخته شده است. و در خاتمه با جمع بندی نتیجه گیری و فهرست منابع رساله خاتمه می یابد.