جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در سنت اسلامی، یکی از مباحث مهم و اساسی در خصوص معجزه، بحث از دلالت معجزه بر نبوت پیامبران است. اندیشمندان اسلامی عمدتاً معجزه را دلیل بر صدق مدعی نبوت می دانند نه بر صدق تعالیم او؛ زیرا به اعتقاد آنان رابطه ای میان یک عمل خارق العاده و صدق تعلیمات کسی که چنین امری را انجام داده است وجود ندارد. می توان گفت وجه مشترک دیدگاه اسلامی در دلالت معجزه، صدق مدعی نبوت پیامبر است. دیدگاه اندیشمندان غربی در این مورد، انسجام و روشنایی لازم را ندارد. در سنت فلسفی الهیاتی غربی از راه معجزه بر وجود خداوند استدلال می شود و فلاسفة غربی تأکید دارند معجزه بر صدق و درستی تعالیم و آموزه های دینی خاص گواهی می دهد و موجب رجحان یک دین بر دین دیگر می شود. از میان اندیشمندان مسلمان علامه طباطبایی بر خلاف بسیاری، راه شناخت انبیا را منحصر در معجزه می داند. و از میان اندیشمندان غربی نیز سویین برن در برخی تعبیرات خود مدلول معجزه را اثبات نبوت معجزه گر می داند. علامه طباطبایی و سویین برن در خصوص مفهوم معجزه برخی نظرات مشترک دارند، ولی در خصوص مدلول معجزه دیدگاه متفاوتی دارند؛ زیرا سویین برن مدلول معجزه را اثبات وجود خدا و درستی تعالیم پیامبر می داند در حالی که علامه طباطبایی مدلول معجزه را فقط صدق مدعی نبوت می داند.

این تحقیق با موضوع دعا از دیدگاه قرآن وسنّت می باشدودرآن سعی شده با ارائ? مطالبی پیرامون دعا،آداب و شرایط آن از دیدگاه قرآن و سنّت زمینه ای برای راهیابی به اهداف والا که همانا خداشناسی و پیروی از قرآن و اهل بیت(علیهم السلام) می باشد،فراهم گرددو همچنین ذخیره ای برای جهان آخرت باشد. در جمع آوری اطلاعات ،از متون اسلامی ( قرآن واحادیث)و راهنمایی اساتید اهل فنّ وکتاب هایی که در این مورد نوشته شده است استفاده شده است. این تحقیق شامل هفت فصل میباشد. فصل اوّل: در این فصل به بررسی معنای لغوی واصطلاحی واژ?«دعا » وفضیلت واهمیّت آن،ازدیدگاه قرآن وسنّت پرداخته شده است. فصل دوّم: به بررسی آداب دعاونیایش می پردازد.آدابی مانند: پاکی وطهارت - هم از نظر روحی – وهم از نظر جسمی ( غسل،وضو،تیمّم(،انگشتر عقیق یا فیروزه به دست کردن وتوجّه به آراستگی ظاهری ،شناخت خداوند وایمان به او، توجّه به قبله حسن ظنّ به خداوند ، صدقه دادن واستعمال بوی خوش، شروع دعا با نام پروردگار،مدح وثنای الهی، صلوات بر پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلّم)وآل او(علیهم السلام)،توسل به پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلّم)واهل بیت « علیهم السلام»،بر زبان آوردن حاجات، مداومت بر دعا چه اجابت شود ،چه نشود ، کشیدن هر دو دست به صورت، ختم کردن دعای خود ا به صلوات برپیغمبر ( صلی الله علیه و آله و سلّم)وآل او(علیهم السلام)، برای استجابت ده مرتبه یا الله بگوید. فصل سوّم:در این فصل موانع دعا ونیایش،ذکر شده است.موانعی مانند: کاستی در خدا شناسی،گناه،یأس وناامیدی،ترک امر به معروف ونهی از منکر. فصل چهارم:به معرّفی گروهی که دعایشان مستجاب است و نیز گروهی که دعایشان مستجاب نیست پرداخته شده است.افرادی که دعایشان مستجاب است عبارتند از:دعای شخص روزه دار به هنگام افطار،دعای حجّ وعمره گذارنده وجنگجو درراه خدا،کسی که بیمارومریض است،دعای مؤمن پشت سر برادر مؤمن ودعای شخص سائل.وامّا کسانی که دعایشان مستجاب نیست در ذیل حدیثی از رسول اکرم ( صلی الله علیه وآله وسلّم ) آمده است. فصل پنجم:به بررسی آثاروفوائد دعاونیایش می پردازد. برخی از این آثار عبارتند از:آرامش روحی وتقویت اراده،امیدواطمینان قلب،یادخدا،ولایت خدا بردل، درک حقیقت خودوخدا، ارتباط با خداو انقطاع از ما سوی الله، برگرداندن قضای الهی ،فضیلت وثواب ،وسیل?دفع بلا،دعا وفرهنگ زایی،دعاوشبهه زدایی، شفای امراض. فصل ششم: در این فصل سعی شده است شبهاتی که درمورد دعا،وجود دارد مطرح گرددوحدالامکان ،پاسخ داده شود. فصل هفتم:این فصل با عنوان ضمیمه ها می باشدوبه معرفی برخی ادعی?مشهور ودعا برای امور مختلف می پردازد.

در این پایان نامه همه آیات مرتبط با دعا و مباحثی که علامه طباطبایی در تفسیر آن آیات مطرح کرده اند،نقل شده اند. در صورت لزوم مطالبی نیز از دیگر منابع درتوضیح مباحث علامه آمده است. مآخذ علامه نیز درخصوص آن مباحث شناسایی و مشخصات کامل آنها درپاورقی ذکر شده است. در بخش پایانی ضمیمه ای حاوی دعاهای پیامبران افزوده شده است.

این تحقیق دارای یازده فصل با این عنوان هاست: شرایط دعا; خصوصیات کلی ادعیه اسلامی; دعای پیامبران پیشین; آیاتی از قرآن کریم که به صورت دعا نازل شده; اهمیت دعا در احادیث اسلامی و نمونه هایی از آن با مضامین; اسماء حسنی و تأثیر آن در اجابت دعا; معارف موجود در صحیفه سجادیه; دعای عابدان، زاهدان، عارفان; بعضی از ایرادات مخالفین دعا; اهمیت دعا از دیدگاه دانشمندان; مقایسه دعای پیامبران پیشین و ائمه معصومین.