جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پیوست در منابع دیجیتالی

پیوست در منابع دیجیتالی

پیوست درمنابع دیجیتالی

پیوست در منابع دیجیتالی

پیوست در منابع دیجیتالی

درباره نحوه قرائت کلمه «مالک» در آیه شریفه «مالک یوم الدین» (الفاتحه/4) اختلاف وجود دارد، برخی آن را «ملک» خوانده اند و برخی «مالک». چنانکه از آیات قرآن دانسته می شود، «مالک» و «ملک» بودن خداوند به حسب واقع، یک چیز بیش نیست، چون خدا مالک ملک است و مالک ملک، همان ملک است. پس به احتمال قوی قرائت درست، همان «مالک» است. در این پژوهش، سعی بر آن است تا با نگاهی تاریخی به تفاسیر فریقین، آغاز ورود بحث اختلاف قرائت در این آیه مشخص شود و ضمن عرضه اقوال و آرای مفسران و تبیین ادله و نحوه استدلال آنان، روشن شود که آیا موضع مفسران در ترجیح یکی از قرائت ها، موضعی متقن و استوار بوده است یا خیر؟ مباحث مذکور در ذیل این آیه با توجه به روند تاریخی، ما را در جهت گزینش صحیح قرائت، چندان یاری نمی کنند، بلکه با توجه به شواهد موجود و خود آیات قرآن کریم، قرائت مشهور - که همان «مالک» است - صحیح تلقی می شود.

تمام گزاره های قرآن کریم دارای مفهومی هدف دار هستند. این گزاره ها در موضوع های مختلف، دارای نظم هستند و با یک دیگر ارتباط دارند؛ به گونه ای که می توانند علاوه بر رسیدن به اهداف خود، طرحی جامع را برای گرایش روحی به اهل بیت (ع) با هم پوشانی، پی ریزی کنند. آشکار و بدیهی بودن آینده برای خداوند ارائه طرحی جامع در قرآن کریم با هدف گرایش به اهل بیت (ع) را تقویت می کند. الگوی راهبردی طراحی شده برخی آیات، منظومه وار اما به صورت تلویحی و غیر صریح، به چینش اعداد و ارقام اسم ها و چینش مفهومی و لفظی گزارش ها و مقایسه کردن آنها می پردازد. در قسمتی از این الگوی راهبردی هماهنگ و ضمنی آیات، هرمی را در چهار طبقه از صفات پیامبران و اسماء حسنای الهی می بینیم. پیامبر اکرم (ص) و به تبع آن اهل بیت (ع) با اختصاص برخی صفات و اسمای حسنای الهی از جمله «رحمت» و «رحیمیت»، نسبت به سایر پیامبران الهی در جایگاهی ویژه در راس این هرم قرار می گیرند. با توجه به این نکات، این پژوهش در مقام پاسخ به این سوال است که: قرآن کریم به وسیله الگوی منظم ساختاری خود، چگونه راهبردی را برای ایجاد گرایش به پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) به کار می گیرد؟

بی شک، پرداختن به تبیین و تشریح مراد حدیث، مبتنی بر احراز صحت صدور و نیز احراز صحت متن قابل استناد به معصومین (ع) و به دیگر عبارت، بررسی میزان انطباق متن نقل شده با متن اصلی است. در این خصوص، اهتمام عالمان دین در گذشته و حال پوشیده نیست، به گونه ای که می توان نقد حدیث را همزاد تقریبی نقل حدیث دانست، اما روش اصحاب در نقد حدیث به خصوص از ناحیه صدوری، در مقابل روشی که می کوشد تا از راه بررسی سند یک نقل، میزان اعتبار آن نقل را مشخص سازد، روش واحدی نبوده است. برخی، مواردی همچون تواتر، محفوف بودن به قراین، و در باب فقه، روش عملی اصحاب ائمه (ع) و شهرت فتوایی را نشان اعتبار حدیث دانسته و به این ترتیب، روشی جداگانه در نقد حدیث اتخاذ نموده اند. از سالکان قسم دوم، می توان سیدعبداله شبر از دانشمندان پر کار امامیه را نام برد که روش ایشان در دو حوزه نقد صدوری و متنی، موضوعی است که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.