جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «فضائل الإمام علی (ع)» نوشته محمدجواد مغنيه است. موضوع این كتاب كه به زبان عربی نوشته شده بررسی فضایل نخستین امام شیعیان امام علی (ع) همچون علم، بخشش، شجاعت، بلاغت بیان، و مانند آنهاست. مولف ضمن بیان یاد شده، با مستندات قرآنی و روایات مختلف به زندگانی یازده امام شیعه نیز اشاره نموده است.

کتاب «أخلاقيات الإمام علي أمير المؤمنين علیه السلام» نوشته هادی مدرسی، شرح ویژگی‌ های اخلاقی امام علی (ع) است. در این کتاب سه بخش اصلی یعنی: اخلاقیات مومن, اخلاقیات مخالف و اخلاقیات زمامدار، تدوین شده است. متن کتاب در اصل مجموعه احادیث, روایات و حکایاتی است که از خود مولی امیرالمومنین علیه السلام نقل شده و نگارنده به شرح و تفسیر آن اهتمام کرده است. در جلد اول، تصویر امام علی (ع) از مقام یک پیرو را بررسی می کند.

فضائلُ امیرالمؤمنین علیّ بن أبی طالب علیه السلام کتابی عربی نوشته احمد بن محمد بن حنبل شیبانی (درگذشت ۲۴۱ق) یکی از پیشوایان چهارگانه اهل سنت. این کتاب، از نخستین کتاب‌های مستقل درباره امیرالمؤمنین است. در این کتاب، روایاتی در فضائل و مناقب امام علی (ع) نقل شده است. نویسنده در دو بخش و ۵ عنوان، به زهد امام علی، نسب، مادر و فضائل او اشاره و ۳۶۹ روایت را ذکر می‌کند. احمد بن حنبل در این کتاب ماجرای تبریک خلیفه دوم به امام علی در روز غدیر را نقل کرده است. کتاب فضائل امیرالمؤمنین شامل ۳۶۹ حدیث در دو بخش (بخش اول: ۱۶۰ روایت و بخش دوم: ۲۰۹ روایت) است. مؤلف در پنج عنوان، کتاب را بخش‌بندی کرده است. عناوین کتاب اصلی کتاب شامل موضوعات زیر است: 1- اخبار امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب (ع) و زهده؛ در این بخش روایاتی از رفتار و کردار امیرالمؤمنین (ع) نقل شده است. 2- تبار امیرالمؤمنین علی بن ابی‌ طالب (ع)؛ روایت پایانی این بخش کوتاه به شهادت امیرالمؤمنین (ع) در ۵۸ سالگی اشاره دارد. 3- اسم مادر و تبار ایشان؛ در این بخش ضمن اشاره به فضائل مادر آن حضرت، برخی ویژگی‌ های امیرالمؤمنین (ع) نیز بیان شده است. این بخش با حدیث ابلاغِ آیۀ برائت به پایان می‌ رسد که رسول خدا (ص) امیرالمؤمنین را از خودش معرفی می‌ کند. 4- فضائل علی؛ این قسمت با حدیثی در دوستی امیرالمؤمنین (ع) آغاز و با حدیثی که امیرالمؤمنین (ع) را از اهل بهشت معرفی می‌ کند به پایان می‌ رسد. 5- روایات فضائل امیرالمؤمنین (ع) به روایت ابوبکر قطیعی (راوی کتاب) از شیوخ خود غیر از عبدالله بن احمد حنبل را در برگرفته است.

کتاب «فضائل أمیر المؤمنین علی بن أبي طالب (ع) فی القرآن الکریم »نوشته سعيد أبو معاش، به شرح و بررسی آیاتی از قرآن کریم در شان و «منزلت امام علی (ع)» می پردازد. در این نوشتار که سومین جلد از یک مجموعه ده جلدی است، آیاتی از قرآن کریم که در مورد ایمان و تقوای امام علی (ع) و اهل‌ بیت پیامبر اسلام (ص) نازل شده است مورد شرح و تفسیر اجمالی قرار گرفته است. نگارنده بر این باور است آیاتی از قرآن که در آنها صحبت از ایمان و عمل صالح و تقوی شده است، در درجه اول مصداق آنها امیرالمومنین علی (ع) و فرزندان معصوم ایشان می‌ باشد و در درجه بعد مربوط به شیعیان است و مراد از صراط مستقیم نیز امام علی (ع) است.

کتاب «مناقب آل أبي طالب عليهم السلام» نوشته محمد بن علی بن شهر آشوب مازندرانی است. مولف در این کتاب از مناقب و فضایل پیامبر اکرم (ص)، ائمه اطهار (ع) و صحابه سخن گفته است. پنجمین جلد کتاب به فضایل، مناقب، معجزات، ولادت، اولاد و مصائب علی علیه السلام، همچنین مقامات و افضلیت او نسبت به انبیاء می پردازد.

«اعلام الهدایة» عنوان چهارده جلد کتاب به زبان عربی درباره زندگی چهارده معصوم است که جمعی از محققان در معاونت فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام جمع‌ آوری و تهیه نموده‌ اند. «اعلام الهدایة» به این هدف تألیف شده است تا نقشی که ائمه (ع) با توجه به اوضاع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی هر عصر ایفا كرده‌ اند به تصویر كشیده شود. مولف و همکاران در نگارش تاریخ اهل بیت تحت تأثیر آراء شهید صدر بوده اند و بر اساس نگاه شهید صدر به وجود مقاطعی در تاریخ زندگی اهل بیت (ع) توجه شده است. در هر جلد، ابتدا خلاصه‌ ای چند صفحه‌ ای از تاریخ زندگی هر معصوم و مهم‌ ترین فراز و فرودهای تاریخی زندگی ایشان ارائه می‌ شود. پس از آن، مخاطب در سه سطح مختلف که از اجمال به ‌تفصیل می‌ رود، فهم عمیق‌ تری از زندگی و سیره‌ آن امام و شرایط تاریخی آن مقطع پیدا می‌ کند. جلد دوازدهم مجموعه اعلام الهدایة کتاب «هادی امت، حضرت امام علی النقی علیه‏ السلام» است و چهار فصل دارد. فصل نخست درباره شخصیت و فضائل امام هادی (ع) می باشد. فصل دوم در مورد مراحل زندگی ایشان تا زمان شهادت امام جواد (ع) است. فصل سوم به جایگاه امام هادی (ع) در فرآیند تغییر فراگیر فرهنگی و شرایط زمانه ایشان می پردازد. فصل چهارم درباره نیازهای جامعه اسلامی در عصر امام هادی (ع)، موضع گیری آن حضرت در برابر غالیان و فرقه های انحرافی، پدیده زیارت و نقش آن در ایمن سازی عقیدتی مثل زیارت جامعه کبیره و زیارت غدیر، شهادت امام هادی (ع) و مکتب و میراث علمی ایشان است.

«الغارات أو الإستنفار و الغارات» کتابی به زبان عربی، اثر ابو اسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال ثقفی کوفی (متوفای ۲۸۳ق) است. الغارات از کهن‌ ترین متون تاریخی شیعه به حساب می‌ رود. این کتاب حاوی مطالب گزیده از زندگانی امیرالمؤمنین علی (ع)، حیات علمی، خطبه ها، نامه‌ ها و سفارش‌ ها و نیز جنگ‌ ها و کشمکش‌ ها در زمان خلافت و پس از آن است. از آن جهت که در این اثر به غارت‌ های معاویه در قلمرو امیر مؤمنان پرداخته شده، به الغارات شهرت یافته است.

الأربعون حديثاً عن أربعين شيخاً من أربعين صحابياً في فضائل الإمام أميرالمؤمنين عليه‌السلام، اثر شيخ منتجب‌ الدين على بن عبيدالله بن بابويه رازى، از علماى قرن ششم است كه چهل حديث در فضيلت اميرالمؤمنين و 14 داستان در فضيلت ايشان نقل كرده است. در مقدمه كتاب به معرفى مؤلف، كتاب حاضر و جريان چهل حديث پرداخته و از نسخ كتاب و تحقيق در آن سخن گفته است. در ابتدا چهل حديث با اسناد كامل نقل كرده و در ادامه 14 داستان در فضيلت اميرالمؤمنين نقل شده است. تعداد مؤلفاتى كه براى نايل شدن به ثواب‌هاى وعده داده شده، رسول خدا به جمع‌آورى چهل حديث پرداخته‌اند، بسيار است. اما در اين ميان برخى طرحى نو در انداخته و شيوه‌اى جديد در چهل حديث‌نويسى ايجاد كرده‌اند. مؤلف گرانقدر در اين كتاب چهل حديث را از چهل نفر از صحابه رسول خدا گرد آورده است كه همگى درباره فضايل اميرالمؤمنين است. اولين حديث اين مجموعه از ابوبكر، دومين از عمر، سومين از عثمان، چهارمين از اميرالمؤمنين، پنجمين از سعد وقاص و ام‌السلمه و پس از آن از عبدالرحمن بن عوف، عبدالله بن سعد، ابن عباس، امام حسن و امام حسين، فاطمه زهرا، سلمان فارسى و ساير صحابه نقل كرده است. وى پس از پايان چهل حديث، چهارده حكايت تاريخى در فضيلت اميرالمؤمنين را نيز ذكر كرده است. تمامى روايات مجموعه با اسناد متصل ذكر شده‌اند و در بسيارى از روايات افزون بر متن حديث كيفيت نقل حديث نيز ذكر شده است كه آن را به صورت قصه‌اى تاريخى در آورده و بر جذابيت كتاب افزوده است. مؤلف گرانقدر دو بخش روايات و حكايات را از يكديگر جدا كرده است. ابتدا به ايراد چهل حديث كه هدف اصلى كتاب است، مى‌پردازد و در پايان چهارده حكايت در فضيلت مولا بيان مى‌كند. او حتى در نقل حكايات سند كامل و متصل خويش را به گوينده حكايت نقل مى‌كند. اين شيوه حديث نگارى به خوبى بيانگر كثرت اطلاع و گستردگى دانش نويسنده است كه در يك موضوع چهل حديث را از چهل صحابى رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) با اسناد متصل بيان مى‌كند. اولين حديث اين مجموعه در فضيلت على، فاطمه، حسن و حسين عليهم‌السلام است كه پيامبر(ص) جنگ با آنها را جنگ با خود و صلح و سازش با آنها را صلح و سازش با خود مى‌داند و دوستان آنها را طيب المولد و دشمنان آنان را ناپاك مى‌خواند.

کتاب «خصائص الائمه عليهم السلام» که شامل شرح حال امير مؤمنان امام على عليه السلام، زيارت و دعا، كلمات و سخنان وى و دلايل و نصوص بر امامت وى است و توسط سید رضی نوشته شده است. موضوع كتاب اعتقادی و تاریخی درباره حضرت علی علیه السلام می باشد. وی روایات مربوط به حضرت را جمع آوری و تاریخ كامل و گویایی را در مورد آن حضرت تشكیل داده است. كتاب حاضر برای تحقیق در زندگی حضرت، ارزشمند و قابل توجه بوده و از زمان نگارش مورد توجه و استفاده علماء قرار گرفته است. این كتاب از اولین كتاب های معتبری است كه به وسیله یكی از فقهای نامدار شیعه درباره زندگانی حضرت علی علیه السلام نگاشته شده است. در بسیاری از كتاب های معتبر به این كتاب اشاره شده و از مطالب آن بهره گرفته شده است. این كتاب شامل مباحث زیر می باشد: 1- خصائص امیرالمومنین علی علیه السلام 2- معجزات آن حضرت 3- علم آن حضرت به تنزیل قرآن 4- جنگ آن حضرت با خوارج 5- سخنان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم درباره حضرت علی علیه السلام 6- سخنان عمر درباره آن حضرت 7- سوالاتی كه از حضرت پرسیده شده و جواب حضرت 8- وصیت حضرت به كمیل 9- كلام حضرت درباره دنیا

کتاب «فضائل أمیر المؤمنین علی علیه السلام» نوشته سعيد أبو معاش، به ذکر روایاتی در شان و منزلت امام علی علیه السلام می پردازد. در این نوشتار به روایاتی از منابع اهل سنت پیرامون افضلیت و فضایل همه جانبه امام علی علیه السلام اشاره می کند.