جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين پژوهش، با رويکردي تطبيقي و از منظر فقه اماميه و حنفيه، مجازات تبعيد، همچنين مشروعيت و مستندات فقهي اين مجازات در اسلام بحث و بررسي گرديده و حد يا تعزير بودن تبعيد و حکمت و آثار آن پژوهش شده است. نويسنده در سه فصل به مستندات فقهي و دلايل مشروعيت تبعيد از منظر فقهاي اماميه و حنفيه پرداخته است. در فصل اول ضمن اشاره به اقسام عقوبت و مجازات در فقه اسلامي و مفهوم لغوي و اصطلاحي آن؛ عقوبت (مجازات) حد و تعزير و قصاص و دلايل آن‌ها از قرآن و سنت استخراج شده است. تبيين مفهوم نفي (تبعيد) در لغت، اصطلاح و فقه اماميه و حنفيه و حکمت آن و محاسن چنين عقوبتي از منظر آنان پايان بخش فصل اول است. نويسنده در فصل دوم پس از ترسيم دلايل مشروعيت نفي (تبعيد) و موجبات آن، به عنوان يک قسم از مجازات اسلامي براي برخي از افراد اخلال‌گر اجتماعي و تبيين دلايل قرآن کريم، سنت و اجماع در اين زمينه؛ مواردي از جمله زناي غير محصنه، محاربه، کشتن فرزند، مثله کردن مرده، وطي کردن با حيوان، قيادت و سرقت را از موجبات تبعيد خوانده و دلايل قرآني و روايي آن را ذکر نموده و ديدگاه‌هاي فقهاي اماميه و اختلاف نظر آن ها را در اين مورد ارائه کرده است. دلايل مشروعيت تبعيد و موجبات نفي (تبعيد) از ديدگاه فقه حنفيه، بررسي دلايل قرآني، روايي و اجماع در باره مشروعيت تبعيد از منظر آنان، اختصاص مجازات تبعيد براي ارتکاب گناهاني مانند زنا، قطّاع الطريق (راهزني) و محاربه از ديدگاه حنفيه، مدت زمان تبعيد، نحوه تنفيد مجازات تبعيد نزد اماميه و حنفيه، موجبات عفو کردن مجرم از مجازات تبعيد از ديدگاه فقه اماميه و حنفيه مطالب فصل سوم اين پژوهش را تشکيل مي‌دهد.

‫چکیده الکترونیکی در پیوستها موجود می باشد

---

‫ه‍دف‌ پ‍ژوه‍ش‌: ب‍ررس‍ی‌ و م‍ق‍ای‍س‍ه‌، ن‍ظرات‌ و ع‍م‍ل‍ک‍رد ام‍ام‌ ع‍ل‍ی‌ (ع‌) و ح‍ق‍وق‌ ب‍ی‍ن‌ ال‍م‍ل‍ل‌ م‍ع‍اص‍ر در راب‍طه‌ ب‍ا م‍ب‍ان‍ی‌ و م‍ش‍روع‍ی‍ت‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ روش‌ پ‍ژوه‍ش‌ ب‍ا اس‍ت‍ف‍اده‌ از م‍ن‍اب‍ع‍ی‌ چ‍ون‌ ک‍ت‍ب‌، م‍ج‍لات‌ و روزن‍ام‍ه‌ ه‍ا از روش‌ ت‍ح‍ل‍ی‍ل‍ی‌، ت‍وص‍ی‍ف‍ی‌ و ن‍ظری‌ اس‍ت‍ف‍اده‌ ش‍ده‌ اس‍ت‌ طرح‌ پ‍ژوه‍ش‌: م‍طال‍ب‌ ای‍ن‌ رس‍ال‍ه‌ در ۳ ب‍خ‍ش‌ گ‍ن‍ج‍ان‍ی‍ده‌ ش‍ده‌ اس‍ت‌. ب‍خ‍ش‌ اول‌ م‍ب‍ان‍ی‌ ن‍ظری‌ م‍ش‍روع‍ی‍ت‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ از دی‍دگ‍اه‌ ف‍لاس‍ف‍ه‌ غ‍رب‍ی‌ و اس‍لام‍ی‌، ب‍خ‍ش‌ دوم‌ م‍ب‍ان‍ی‌ م‍ش‍روع‍ی‍ت‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ از دی‍دگ‍اه‌ ح‍ق‍وق‌ ب‍ی‍ن‌ ال‍م‍ل‍ل‌ م‍ع‍اص‍ر و ب‍الاخ‍ره‌ ب‍خ‍ش‌ س‍وم‌ م‍ش‍روع‍ی‍ت‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ از ن‍ظر ام‍ام‌ ع‍ل‍ی‌ (ع‌) م‍ی‍ب‍اش‍د ن‍ت‍ی‍ج‍ه‌ ک‍ل‍ی‌: م‍ب‍ان‍ی‌ م‍ش‍روع‍ی‍ت‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ در ح‍ق‍وق‌ ب‍ی‍ن‌ ال‍م‍ل‍ل‌ م‍ع‍اص‍ر ب‍ر اص‍ول‌ ب‍ن‍ا ن‍ه‍اد ش‍ده‌ اس‍ت‌ ب‍ا ب‍ررس‍ی‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ ام‍ام‌ ع‍ل‍ی‌ (ع‌) و در ن‍ظر گ‍رف‍ت‍ن‌ ت‍ف‍اوت‌ زم‍ان‍ی‌ در م‍ی‌ی‍اب‍ی‍م‌ ک‍ه‌ اه‍م‌ ای‍ن‌ اص‍ول‌ از ق‍ب‍ی‍ل‌ ح‍ق‌ م‍ش‍ارک‍ت‌، ح‍اک‍م‍ی‍ت‌ ق‍ان‍ون‌ (ش‍رع‌) آزادی‌، ب‍راب‍ری‌، ب‍رادری‌، ع‍دال‍ت‌ و ام‍ن‍ی‍ت‌ ب‍رای‌ ه‍م‍ه‌ م‍ردم‌ و ب‍طور ی‍ک‍س‍ان‌ م‍ح‍ق‍ق‌ ب‍وده‌ اس‍ت‌.

مسأله انحطاط مسلمین یا رکود تمدن اسلامی از جمله پرسش هایی که ذهن اندیشمندان معاصر جهان اسلام را به خود مشغول داشته است. در یک نگاه کلان می‌توان اندیشوران این عرصه را به دو گروه تقسیم کرد: گروه اول، اسلام را عامل انحطاط می‌دانند و بر این باورند که اسلام در ذات آموزه‌های خویش، عناصری انحطاط‌زا دارد. گروه دوم، اسلام را عامل انحطاط نمی‌دانند و معتقدند اسلام در آزمون تاریخی خود سربلند بیرون آمده است و نشان داده، دینی حرکت آفرین، هدایتگر و تأمین‌کننده سعادت دنیوی و اخروی است. استاد مطهری و دکتر شریعتی از همین تبارند. استاد مطهری، انحطاط مسلمین را نه به‌واسطه آموزه‌های اسلامی و ذات و اصل دین اسلام، بلکه به دلیل دورافتادگی خواص و عوام مسلمین از آموزه‌های اصلیش می‌داند که در گذر تاریخ چهره پوشانده، نیازمند غبارروبی و رونمایی دوباره است. وی گناه اصلی انحطاط را متوجه خواص می‌کند و رشد قشریگری و مخالفت با عقل؛ افراط در تحمیل اندیشه‌های به ظاهر نوآورانه و روشنفکرانه بر آموزه‌های اصیل اسلامی؛ بی‌توجهی به توصیه‌های دینی در خصوص موضوع‌شناسی، مسأله‌یابی و پیروی از روش پژوهش‌های علمی؛ تفکیک علوم دینی از غیردینی و عدم تبیین و تفسیر مناسب از آموزه‌های اسلام را از جمله خطاهای این طبقه بر می‌شمارد. اگرچه وی به نقش دیگر عوامل درونی و بیرونی بی‌توجه نیست، اما برنقش خواص تأکید می‌کند و به دنبال بررسی دیگر عوامل، راهکارهای برون رفت را می‌جوید. او راه را همان حیات و زندگانی برگرفته از آموزه‌های اصیل اسلامی می‌داند که برمنطق قرآن استوار است؛ از این‌رو است که «احیای فکری دینی» را پیشنهاد می‌دهد و با برجسته‌سازی اجتهاد پویا و مطرح نمودن سازمان روحانیت به عنوان سازمان رهبر در مسیر اصلاح و تأکید بر اتحاد و همبستگی مسلمین، بسته برنامه‌ای خود را جهت برون‌رفت سامان می‌بخشد.دکتر شریعتی با درکی که از غرب علمی، سرمایه‌داری و مارکسیستی پیدا کرده بود و از سوی دیگر بر مبنای شناختی که از جامعه ایرانی ـ اسلامی داشت به طرح مسأله انحطاط و عقب‌افتادگی به عنوان یک مسأله فراگیر اجتماعی پرداخت و از آن‌جا که دغدغه دفاع از اسلام را داشت و جامعه ایرانی را دارای سرشتی دینی می‌دانست که تاریخی طولانی آن را پشتیبانی می‌کرد، این مسأله را با رویکردی مذهبی دنبال نمود. بر شمردن علل درونی انحطاط مسلمین، تحلیل وی از نقش استعمار به ویژه استعمار فرهنگی و باورش نسبت به تقدم فرهنگ اسلامی بر ایدئولوژی، او را به راهکار «پروتستانتیزم اسلامی» در مسیر تحقق «نوزایی اسلامی» رسانید. در مجموع، هر دو اندیشور، اسلام را در ذات، حرکت آفرین، حیات بخش، هدایتگر و تمدن‌ساز می‌دانند. آنان در علت‌پژوهی خویش علت‌های درونی را بر علل بیرونی مقدم دانسته، آن‌ها را بسترساز علل بیرونی می‌دانند و به این لحاظ علت پژوهان درون گرا محسوب می‌شوند. در عین حال هر دو بر این باورند که می‌توان جوامع اسلامی را در مسیر برون رفت از وضعیت فعلی قرار داد و راهکار آن نیز بازگشت به اسلام اصیل است.

---

این پایان نامه پژوهشی است درباره رابطه روح و جسم در آثار مولانا و عطار نیشابوری. از آن جایی که موضوع روح و حقیقت آن و رابطه آن با بدن یکی از موضوعات مهم انسان شناسی عرفانی بوده و اینکه این بحث به صورت گسترده در آثار این دو عارف بزرگ مطرح شده است. در این پایان نامه فصل اول تحت عنوان مبادی تحقیق و فصل دوم آن تحت عنوان روح و نفس در متون عرفانی که در آن نظر عرفا، فلاسفه و برخی از آیات قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم زندگی نامه و آثار مولانا، فصل چهارم به بررسی رابطه جسم و روح از منظر مولانا و فصل پنجم زندگی نامه وآثار عطار و فصل ششم به رابطه جسم و روح از نگاه عطار نیشابوری اختصاص یافته است ونتیجه ی حاصله چنین است که از نظر این دو عارف بزرگ روح جوهری است ملکوتی و از عالم قدس که در تن خاکی انسان به مصلحتی هبوط نموده و در پی بازگشت به مأمن اصلی خود و سرمنزل مقصود ،لذا این جهان مادی را به منزله قفسی میداندکه در آن زندانی و غریب بوده و غم فراق و عشق به وصال او را دردمند نموده است . روح از امر پروردگار است و باقی و اصل است و ارتباط آن با بدن خاکی بیشتر از نوع مقابله و تضاد و مخالفت است و گاهی در تعامل با هم ، و همچنین با وجود تضادی که با یکدیگر دارند پیوند و اشتراکاتی نیز میانشان وجود دارد و از یکدیگر متأثر می شوند و مکمل و نیازمند یکدیگرند.و مقصود نهائی این دو عارف بزرگ از طرح موضوعات فوق در قالب تمثیل و حکایت بر جنبه ی هدایتگری و دستگیری انسان و نتیجه گیری های عرفانی و اخلاقی استوار است.