جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سقراط (469-399 ق.م) یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان جهان شمرده می‌شود. وی تمام عمر خود را وقف برانگیختن عشق به حقیقت و فضیلت و مجادله با سوفسطائیان کرد. جوانان از روش بحث‌های فلسفی او لذت می‌بردند و به دور او گرد می‌آمدند. تا آن که عاقبت او را با عنوان فاسد کردن جوانان و بدعت در دین به محاکمه کشیدند و محکوم به مرگ کردند. وی نیز با شجاعت و آرامش، جام شوکران را نوشید و بدین‌گونه حیات این مرد بزرگ پایان یافت. در اعصار مختلف به سقراط عنوان‌هایی چون انسان افسانه‌ای، شهید فلسفه، مبارزه با جهل و نادانی و... داده‌اند و همواره ذهن اندیشمندان، فلاسفه و حتی عوام به وی مشغول بوده است، که واقعا این انسان کامل در زمان خود چه اندیشه‌ای را گسترش داد که تاکنون از وی چنین یاد می‌شود. به نظر نگارنده، سقراط به انسان گفت که «خود را بشناس» و بنابراین او مبدع فلسفه‌ای شد که تا امروز زیربنای تمام فلسفه‌ها است. با توجه به آن که در کتاب‌های مختلف تاریخ فلسفه، دیدگاه‌های بسیار و متعددی دربارة سقراط وجود دارد، نگارنده در کتاب حاضر مجموعه‌ای از نظرات بزرگان فلسفه و صاحبنظران متخصص در تاریخ فلسفه را گردآوری و با توجه به آن آراء، زندگی، فلسفه و فعالیت‌های فلسفی و محاکمة سقراط را بررسی کرده است.

یکی از مهم ترین مسایل مورد توجه بشر "اصل" این‌همانی است. مراد از این “ اصل” چیست؛ چگونه آغاز گرفت؟ آیا اساساً بحث از آغاز چیزی- در اینجا "اصل" این‌همانی- امکان پذیر است؛ آیا اصول، اموری هستند که به مرور زمان آشکار و یا کشف می شوند؟ متفکران اولیه یونان هر یک با معرفی عنصر اولیه، بطور ضمنی نگرش خود نسبت به مسائلی چون وحدت و کثرت و همانی و نه آنی را نشان دادند. ادراکی که در ابتدا بصورت ثبات و عدم تغیّر عنصر نخستین در طی زمان بود. در واقع این بی تغیّری عنصر نخستین در طی زمان تعریف آنان از این همانی بود؛ امری که بیشتر بصورت وحدت آرخه ادراک می شد. تلاش آنان در تفسیر عالم بدون تمییز مفهوم منطقی ""اصل""، در نهایت به قوام "اصل این‌همانی" منجر گردید. اصل که علی رغم اهمیت انکار نشدنی آن، بستری گردید تا از خلال آن، وجود تنها به مثابه موجودات تلقی گردد. تلاش می شود تا با بررسی سرآغازهای یونانی در یابیم آنچه را که تفکر یا فلسفه یونانی می نامند، چیست. این کار با بررسی چند تن از مهمترین فلاسفه پیش سقراطی انجام می شود. اما برای این کار مقدمه ای در باب نگرش و نحوه تفکر یونانی لازم است.