جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چنانچه حجاب یک نوع رفتار قلمداد گردد، این رفتار همانند سایر رفتارهای دیگر تحت تاثیر قواعد خاصی است. بر اساس تئوری های جامعه شناختی و روان شناختی، انجام یک رفتار، تحت تاثیر عوامل متفاوتی است. یکی از عوامل مهم و اثر گذار بر انجام و نحوه رفتار، اطلاعات و آگاهی های فرد از رفتار می باشد. به عبارت دیگر، سطح شناختی فرد، اقدام و نوع رفتار وی را مشخص می سازد. اطلاعات و آگاهی های فرد، نسبت به اشیا، پدیده ها و مفاهیم، طی فرآیند جامعه پذیری وی ایجاد می شود. در این نوشتار، جامعه پذیری از دیدگاه تئوری های کارکردگرایی، تقابل و کنش متقابل نمادین بررسی شده است و خانواده، مدرسه، گروه همسالان و نهادهای اجتماعی و ارتباطی به عنوان عوامل موثر بر جامعه پذیری حجاب معرفی می شوند که ناهماهنگی و بدکارکردی این عوامل می تواند منجر به آسیب پذیری فرآیند جامعه پذیری حجاب گردد.

هدف از نگارش مقاله حاضر بررسی وضعیت ازدواج و زناشویی و مضیقه ازدواج با روش تحلیل ثانویه و اتکا به داده های سرشماری سال 1385 می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که نسبت جمعیت ازدواج نکرده به تفکیک گروه های سنی و مناطق شهری و روستایی متفاوت است. همچنین با افزایش سطح تحصیلات، میزان جمعیت ازدواج نکرده افزایش می یابد، البته این افزایش برای هر دو جنس، در مناطق روستایی بیش از مناطق شهری است. نتایج محاسبه مضیقه ازدواج نیز نشان می دهد تا سال 1390، تقریبا مضیقه یا تنگنای ازدواج برای دختران وجود دارد و در دهه 1390 این تنگنا برای پسران خواهد بود، البته شدت این مضیقه خیلی زیاد نیست و جوانان خود را در بازار منعطف ازدواج با توزیع سنی همسران در دسترس و موجود سازگار خواهند کرد.

حدود دو دهه است که روند افزایش ورود دختران به دانشگاه سیر صعودی داشته است. محققان و صاحب نظران در علل این فزونی و نیز پیامدهای مثبت و یا منفی آن دیدگاه های متفاوت و گاه متضادی را بیان کرده اند. در مقاله حاضر با موضوع چرایی فزونی نسبی ورود دختران به دانشگاه، علل این افزایش در یک مطالعه موردی بررسی شده است. پرسش اصلی این است که در برابر علل فزونی ورود دختران به دانشگاه با توجه به گفتمان توسعه دانایی محور، رویکرد برگزیده، نقادانه و عملیاتی چیست و چگونه می توان این فزونی را تحلیل کرد؟ برای بررسی این پرسش هفت فرضیه مطرح گردید. یافته های میدانی پژوهش که با استفاده از طیف لیکرت در یک نمونه 364 نفری از دانشجویان دختر دانشگاه اهواز در سال تحصیلی 86- 1385 با روش پیمایشی به ثمر رسیده است، تمامی هفت فرضیه پژوهش را تایید کرد و نشان داد که عوامل فزونی ورود دختران به دانشگاه را باید با رویکردی تلفیقی از مجموعه ای از علل چندگانه جست وجو کرد. این عوامل چندگانه که در واقع صورت بندی فرضیات پژوهش را نیز تشکیل می دهد، عبارتند از: تغییر نگرش جامعه نسبت به مشارکت زنان، افزایش آگاهی زنان نسبت به حقوقشان، دستیابی به شغل، کسب منزلت اجتماعی، گسترش دامنه انتخاب همسر، جاذبه های دانشگاه، افزایش توقعات زنان.

در یک دهه اخیر، تغییرات ژرفی در سبک زندگی یا سیاست های زندگی روزمره در میان زنان ایرانی رخ داده که نه تنها در الگوی کالاهای مصرفی آنها، بلکه در مصرف نشانه ها، مکان ها، فضاها و زمان های خاص نیز متبلور است، به گونه ای که می توان از اقتصاد نشانه ها صحبت کرد. از این رو، مقاله حاضر به بررسی کیفی جهان ـ زیست زنان در یکی از پاساژهای مجلل و بزرگ شیراز می پردازد. در این مطالعه، طیفی از نظریه های مرتبط با مصرف، جنسیت و هویت به کار رفته اند، روش شناسی این مطالعه از نوع کیفی بوده و از روش مردم نگاری برای اجرای عملیات تحقیق استفاده شد. روش های گردآوری اطلاعات عبارت اند از مشاهده مشارکتی و مصاحبه نیمه ساخت یافته با 31 نفر از زنان فروشنده،‫ خریدار. برای انتخاب مشارکت کنندگان از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و داده ها گردآوری شده از طریق روش تحلیل موضوعی یا تماتیک تحلیل شده اند. یافته های این پژوهش نشان داده اند که پاساژ صرفا مکان مصرف کالاهای متعارف نیست، بلکه فضایی نشانه شناختی و نمادی‫ شده برای مصرف نشانه ها، کیچ، مصرف تظاهری، پرسه زنی، هویت یابی، مقاومت و تمایز جنسیتی و دوست یابی است. از این منظر، مصرف کالاها در بسیاری موارد یکی از رفتارهای حاشیه ای و فرعی در فضای پاساژ است.

عنوان فارسی: اندیشه مشارکت زنان در فرایند توسعه سیاسی با رویکرد عدالت جنسیتی - عدالت در منش و کارکرد اجتماعی، اندیشه ای فرا فقهی (فقه در احکام) و در حوزه اندیشه دین شناختی رشد - توسعه (تفقه در دین) از مبانی فلسفه دینی تا مبانی معرفت شناختی تا مبانی هستی شناختی - انسان شناختی، عرصه اخلاق و فقه احکام و تا عرصه تحقیق توسعه دین شناختی است. پردازش گفتمان تحقیق و توسعه ای دین شناختی اندیشه ترقی (رشد - توسعه) در فصلی از بازخوانی درون زای خویش در سطوح سه گانه مبانی نظری، الگوی مطلوب و نیز الگوی علمی تحقیق و توسعه به اصل عدالت جنسیتی در تدبیر فرایند ترقی و به طور خاص عرصه تحقیق و توسعه سیاسی می رسد. فصلی از نظریه دین شناختی رشد - توسعه و گفتمان عدالت جنسیتی، در عرصه مشارکت زنان در فرایند توسعه سیاسی، تحلیل و دریافت می شود. ایده تبیین شده به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای به قلم آمده و اینک پیش روست.

زنان در سیاستهای کنترل جمعیت و تنظیم خانواده جزء گروه های هدف اصلی به حساب می آیند؛ به ویژه در برنامه های کنترل باروری و موالید این امر اهمیت بیشتری دارد. در طی اجرای برنامه های کنترل جمعیت در ایران در دهه 70 بیشترین برنامه ها معطوف به زنان بود. سیاست کنترل موالید در ایران توانست سطح باروری را به سطح جایگزین و زیرجایگزین برساند و به این وسیله ایران در همه مناطق شهری و روستایی انتقال باروری را تجربه کرد. اینکه زنان کم فرزندی را چگونه درک و تفسیر می کنند و چه شرایطی را در این نوع کنش خود دخیل می دانند جای تامل است. این مطالعه سعی دارد به بازسازی معنایی کم فرزندی در میان زنان کرد در یکی از شهرهای استان کردستان یعنی شهر سقز بپردازد. با استفاده از رویکرد روش شناختی کیفی و روش نظریه زمینه ای داده ها گردآوری، تجزیه و تحلیل و تفسیر شده اند. این مقاله نشان می دهد که خودحمایتی مهم ترین مقوله و معنای بی ذهنیتی زنان در استدلال برای کم فرزندآوریشان است. یعنی پیش فرض اساسی در کنش کم فرزندآوری زنان در این منطقه حمایت از خود جسمانی، اجتماعی و روانی است.

نابرابری ارزش اثباتی گواهی زن و مرد که در قوانین ایران بر اساس نظرات مشهور فقه امامیه و همچنین مذاهب چهارگانه اهل تسنن وجود دارد یکی از مسائلی است که مدعیان طرفداری از حقوق زن برآن خرده می گیرند و آن را اجحافی بر زنان قلمداد می نمایند. این درحالی است که مطابق ادله فقهی این حکم حاوی هیچ محرومیت از حقی برای زن نبوده بلکه معافیت و سلب حکم تکلیفی محسوب می شود و نه تنها دلالتی بر غلبه تفکر و تعقل مردان بر زنان نداشته بلکه در جهت حمایت از زنان و همچنین توجه به قضاوت عادلانه و حفظ حقوق طرفین اختلاف که به دادگاه مراجعه نموده اند، می باشد.

با توجه به تحقیقات انجام شده، می توان گفت که ترس از جرم در میان زنان، یک مساله اجتماعی مهم در اکثر جوامع جهانی به شمار می رود. این تحقیق به منظور تعیین ماهیت و میزان ترس از جرم و پی آمدهای آن برای زنان 15 سال به بالا در وضعیت های متفاوت صورت گرفته است. با بررسی نظریه های مربوط به ترس از جرم متغیرهای زیر به عنوان عوامل موثر بر ترس از جرم در نظر گرفته شدند: «تجربه فردی از ناامنی»، «ادراک فردی از وابستگی به ارزش های مذهبی و اخلاقی در جامعه»، «خانواده، دوستان، تجربه های دیگران از ترس از جرم»، «اطاعت از قوانین در جامعه»، «عملکرد پلیس»، «عملکرد نظام قضایی»، «شناخت فرد از شهر»، «اتکا و اعتماد به نفس»، «توانایی اثبات و دفاع از خویش»، «آرا فرد در مورد جنایت و نظر او درمورد فراوانی و میزان آن در شهر خودش و یا مجاورت آن»، «میزان رابطه با همسایگان»، «اعتقادات مذهبی»، «تصور فرد از تبعیض»، «طبقه اجتماعی»، «سن»، «وضعیت تاهل»، «علایق پوششی»، «رویکرد پلیس در مورد شهروندان»، «روشنی کوچه ها و گذرگاه ها»، «حضور پلیس، وابستگی و مسوولیت او» و «وسایل حمل و نقل عمومی».نتایج نهایی که از این تحقیق به دست آمده این است که تمام متغیرهای وابسته به جز «طبقه اجتماعی»، «علایق پوششی»، «وضعیت تاهل»، «اعتقادات مذهبی»، «اتکا و اعتماد به نفس»، رابطه معناداری با ترس از جرم دارند. هر چند که همچنان که آزمون رگرسیون چند متغیره نشان می دهد در بین دیگر متغیرها فقط دو متغیر تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کند: «آرای فرد درباره اطلاعت از قانون با بتای 0.54 و «تجربه ناامنی از سوی فرد، خانواده اش و دوستانش با بتای 0.36 به علاوه روشنی کوچه ها و گذرگاه ها و «حضور پلیس» نقش مهمی در ادراک فرد (دختران و زنان بالای 15 سال) از ترس از جرم دارند.