جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هفده سؤال است درباره معني توحيد و صفات و اسماءالله و ظهور آيات الهي در ائمه و رموزات حرفيه و حروف مقطعه قرآن و فضل حضرت پيامبر بر اميرالمؤمنين عليهما السلام و جبر و تفويض و وجود و مراتب آن و وجوب كليات ثلاثه در خارج و تعريف عقل و مناسبت بين ألفاظ و معاني و تركيب ضدين و تقسيم اشياء به كثيف و لطيف و ألطف و بطلان مفهوم واجب و معني گفته حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام «من عرف نفسه فقد عرف ربه». عبدالله بيك بن نصرالله بيك اين پرسشها را تقديم داشته و سيد رشتي از آنها با روش خاص خود پاسخ مي گويد. (سيد احمد اشكوري) احتمالا همان است كه در ذريعه ج 5 ص 189 ش 866 ذكر شده، فراغت از تاليف عصر شنبه 15 محرم سال 1237 مي باشد. رساله ايست در مسائل متفرقه توحيد حق وصفات و اسماء خدا و غيره باعنوانهاي « قال » و « اقول » در پاسخ سؤالات نصرالله بيك از سيد كاظم رشتي (م-1259) رساله حاضر شاد همان « جوابات الاسئلة التوحيدية » سيد كاظم رشتي است. (عبدالحسين حائري) رساله اي كه در پاسخ عبدالله بيك پسر نصرالله بيك در روز شنبه 15 محرم 1237 پرداخته است. (دانش پژوه) رساله اي ديگر كه او در پاسخ عبدالله بيك نوشته است. (دانش پژوه) آغاز كتاب: الحمدلله رب العالمين. . ان الاخ السديد و الولي الرشيد الزكي اللوذعي و اللبيب الالمعي. انجام كتاب: فمن أراد أن يطلع حقيقة الاطلاع فعليه بمطالعة تلك الرسالة الشريفة و السلام علي من اتبع الهدي. [مرعشي 6/100]

يكي از سادات علماء در معني اينكه حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام باطن انبيا مي باشد و جوامع فضائل ائمه طاهرين عليهم السلام، مي پرسيد و سيد رشتي بطور متن و شرح پاسخ مي گويد. (سيد احمد اشكوري) يكي از سادات علما در خصوص ظواهر و روايات و زيارات كه اشاره بدين معني دارد كه امير المومنين علي (ع) باطن انبياي الهي است سئوال نموده؛ سيد كاظم رشتي پس از بيان چند زيارت و چند حديث همچون احاديث «انا آدم و انا نوح و انا ابراهيم و انا موسي و انا عيسي و انا محمد (ص) ... . و من رآني فقد رآهم» و «كنت مع جميع الانبياء سرا و مع محمد (ص) جهرا» به شرح و تاويل آن پرداخته است. (حبيب الله عظيمي) در پاسخ يكي از سادات، درباره اينكه اميرالمؤمنين (ع) باطن انبيا هستند: ان اميرالمؤمنين (ع)، هو باطن الانبياء و انه ظهر بتلك الصور ... در كناره آمد: در «مجمع الرسائل» پس از «كشف الحق» ص 58 چاپ شده است. (احمد منزوي) در پاسخ يكي از سادات، درباره اينكه اميرالمؤمنين (ع) باطن انبيا هستند: ان اميرالمؤمنين (ع)، هو باطن الانبياء و انه ظهر بتلك الصور ... در كناره آمد: در «مجمع الرسائل» پس از «كشف الحق» ص 58 چاپ شده است. (احمد منزوي) و هي جوابات لمسائل لاحد العلماء عن شرح بعض الاحاديث الصعبة المستصعبة التي رويت عن اميرالمؤمنين و سيد الوصيين علي بن أبي طالب - سلام الله عليه - من قوله عليه السلام في خطبة (البيان) «أنا آدم الاول أنا ابراهيم أنا موسي أنا عيسي ... . » و تفسير المؤلف لها بما يدفع شبهة الحلول أو التناسخ الذي يشم من ظاهرها. و هي برقم 17/2 تحتوي علي 20 صفحة. و هذه الرسالة من الرسائل المهمة جداً و موضوعها - فيما اعتقد لم يطرقه احد من علماء المسلمين بهذا الشكل لحد الأن. (رياض الطاهر) [مرعشي 6/101]

در پاسخ پرسش هاي مولي محمد علي خراساني «ساكن ارض الغري» (نجف). با روش «قال سلمه الله» و «اقول» . در ديباچه گويد اين پرسش ها براي شيخ من (احسايي) فرستاده بود و ايشان مرا به پاسخ وا داشتند نمايه پرسش ها در 5 بند در «فهرست كتب مشايخ: 313» آمده است: 1. وجه انحصار شرايع به شش گروه، 2. آيا ديگر پيامبران اولوالعزم بر كافه مردمان مبعوث بوه اند؟، ‌ائمه اربعه حاضر. 3. ديگر پيامبران و جنيان، 4. آيا پيامبر ما و ديگر پيامبران اولوالعزم بر همه اشياء فرستاده شده اند. نام رساله برفراز نسخه «رساله جواب ملا علي خراساني» و در «فهرست كتب مشايخ» «رساله غريه» و در «فهرست تصانيف» محيط كرماني (هف) به نام «اجوبة مسائل ملامحمد الخراساني في احكام الشرايع الست المنسوخة منها و الناسخة ... » آمده است. (احمد منزوي) آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد‌، فيقول العبد الجاني كاظم بن قاسم الحسيني الرشتي. ان جناب المولي الاكرم ... مولينا محمد علي ساكن ارض الغري ... قد ارسل الي العلم الانوار ... و كان شيخنا في غاية الاشتغال. انجام كتاب: و قال رسول الله (ص) علي ما رواه ابن عباس انه لايوجد عند احمد من الخلق شيئي من الحق الا بتعليمي و تعليم علي (ع). و هنا نختم الكلام ليكون ختامه مسك. و لاحول و لاقوة الا بالله ... [دائرة‌ المعارف اسلامي 1/184؛ اعلام، 3/1884؛ مشار، مؤلفين 5/37: ‌تصوير]

در نسخه از پرسنده نام نيامده، بي ديباچه اي. نخستين پرسش درباره لعنت بر خاندان اميه، و دومين درباره «من مات غريباً فقدمات شهيدا»، سومين درباره «ان علياً خاتم الوصيين»، چهارمين در تركيب عرش از انوار چهارگانه ... در فهرست كتب مشايخ و ديگر مآخذ در دست تا به اينجا از ان نشاني بدست نيامد. (احمد منزوي) [دائرة المعارف اسلامي 1/213]

پاسخهاي استدلالي مفصلي است به پرسشهاي ملا محمد تقي پيرامون حصول علم در شرعيات و فتح باب علم براي سالكان و تكليف مردم در عصر غيبت و چگونگي به دست آوردن آن تكليف و نظر رشتي در قواعد اصول فقه. سوالها به صورت متن و پاسخ ها با عنوان شرح مي باشد. (سيد احمد حسيني) آغاز كتاب: الحمدلله رب العالمين. . ان جناب الانجد الامجد ذا الفهم الوقاد و الفكر النقاد اللوذعي الالمعي راقي مراقي المعرفة. انجام كتاب: فأشرت اليه بالاشارة‌ الظاهرية و الباطنية ليعلم كل اناس مشربهم و لينال كل أحد مطلبهم. . [التراث العربي 3/48؛ مرعشي 13/196؛ حضرت معصومه 1/376؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامي 1/107 و 1/260 و 1/319؛ ذريعه 8/360: متن؛ فهرست نسخه هاي خطي فارسي 2/919؛ مشار فارسي 2/2189؛ دياني ص 128؛ دانشگاه تهران 15/4130 و 17/411 و 16/575؛ فهرست مشايخ 2/111؛ دائرة المعارف اسلامي 1/33 و 1/108و 1/109 و 1/110 و 1/171؛ اعلام 4/1884، مشار، مؤلفين5/37؛ ذريعه 8/260؛ اعلام 3/1884: فهرست كتب مشايخ 311؛ مشار 2/2189: براي چاپ ترجمه فارسي آن؛ مشار، مؤلفين 5/37: تصوير؛ فهرست كتب مشايخ 313؛ ‌ذريعه 18/32 «كشف الحق»، همانجا 21/226 «المعراج» ؛ اعلام 3/1884 «المعراج» ؛ مشار، عربي 482 «مجموعة الرسائل» چ 1277ق؛ مشار، مولفين، 5/37؛ نشريه 5/223؛ نسخه پژوهي 3/109؛ شيخ علي حيدر 1/367 و 1/375؛ دهگان ابراهيم 2/314؛ رايانه آستان قدس]

چند پرسش اعتقادي است كه در بعضي احاديث مشكل بوده و بطور « سوال- جواب » از آنها پاسخ گفته شده است. در اين پرسشها پيرامون احوال اولاد زنا در آخرت، نهي آدم از خوردن شجره، ميزان سعادت و شقاوت، مدت زيارت امام حسين عليه السلام از عمر حساب نمي شود، حقيقت روح، تفسير آيه «ليس كمثله شيء »، رفتار خدا با پيامبران و ائمه، سوال شده است. (سيد احمد اشكوري) از سيد كاظم رشتي (د 1259ق/1843م). نخستين پرسش درباره اينكه چرا ولدالزنا به بهشت راه ندارد و آخرين پرسش در تفسير آيه شريفه «ليس كمثله شيء» و آيه «و لله المثل الاعلي» . (احمد منزوي) همان پرسش و پاسخ هايي كه نمايه آنها در 11 بند در فهرست كتب مشايخ (ص 358-359) آمده است: : 1. چرا اولاد زنا به بهشت داخل نمي شوند 2. از حديث «كافي» كه خداوند آدم را از خوردن ميوه نهي فرمود ولي در ضمن خواست كه بخورد ... . 7. تفسير آيت «ليس كمثله شئ» و آيت «لله المثل العليا. . » در فهرست كتب مشايخ (همانجا) تاريخ انجام رساله جمعه 6 ذيقعده 1231ق ياد شده و مي افزايد چاپ شده است. (احمد منزوي) آغاز كتاب: خداوند اهل كمال را از شرب وصال جرعه ده و اهل وصال را از جام مالا مال كلما رفعت لهم علما وضعت لهم علما ليس غاية و لانهاية بهره كرامت فرما. انجام كتاب: و در اين مرحله سكوت اولي است و صمت انسب و العلم عندالله تبارك و تعالي. [فهرست آستان قدس 20/233؛ كتابخانه ملي 7/50؛ الهيات تهران ص 249؛ دائرة المعارف بزرگ 1/212؛ اعلام 3/1884؛ مشار، مؤلفين 5/37: تصوير؛ فهرست كتب مشايخ 358-359؛ فهرست كتب مشايخ 304 رديف 170 «رساله»؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامي 1/76؛ ابراهيمي 358: رساله در جواب بعض اجله؛ مرعشي23/198؛ فهرستواره منزوي 9/160 با عنوان «پاسخ پرسشهاي اعتقادي» و ناشناس]

سؤالات چندي است در تحقيق معاني حروف كه شيخ محمد صالح ازسيد پرسيده و وي به روش خود بدانها پاسخ داده است و در يازدهم جمادي الثاني 1253 در كاظمين تأليف آن پايان يافته است. در پاسخ ملا صالح. نخستين پرسش و پاسخ درباره «حروف» است كه پيش از آفرينش زمين و افلاك بوده است و واپسين پرسش و پاسخ درباره مراد از فيض دادن عطارد و تأثيرات آن است. شمار پرسش و پاسخ ها در «فهرست كتب مشايخ: 300-302» 16-17 و شمار آنها در «فهرست تصانيف سيد ... » 18 مي باشد. و در اينجا (فهرست تصانيف سيد ... ) چنين عنوان شده است: «الرسالة السادسة (الخامسة) و العشرون في اجوبة المسايل الغروية» . در انجامه رساله تاريخ و جاي به پايان رسيدن. در شهر كاظمين آمده است. (احمد منزوي) رساله غرويه در جواب ملا صالح در جواب زير 1. استفسار از مراد بعض سالفين در قوامش درباره حرف كان موجوداً مثل وجد السماوات و الارضين و الافلاك 2. استفسار از معني حديث شريف ان الله تعالي لما خلق اللوح 3. استفسار از معني قول آصف بن برخيا وجود الحرف 4. استفسار از قول اندليسين و زماطره 5. معني فرمايش آصف بن برخيا و ... 16. يعني اينكه زهره فيض ميدهد باجسام حرارت و رطوبت را 17. مراد از فيض دادن عظارد قواي ناريه را و ساير تاثيراتي كه براي آن شمرده اند چيست. تارخي تأليف نسخه قبل از شروع اصلي متن اصلي دو برگ در آغاز شامل احاديث و مطالب متفرقه است. رساله اي است در پاسخ به هفده مسئله حکمي و طبيعي که شيخ ملا محمد صالح در سال 1247ق. از رشتي سوال کرده و رشتي به طريق متن و شرح با عناوين «قال -اقول» جواب داده است. برخي از مسائل به ترتيب عبارتند از: 1- استفسار از قول قدماء «الحرف کان موجودا قبل وجود السماوات و الارضين و ... » 2-معني حديث «ان الله تعالي لما خلق اللوح و القلم و قال له اکتب ... » 3و5و8-استفسار از اقوال آصف بن برخيا «وجود الحرف سر من اسرار مخزون في خزائن علمه» و «الاشکال مغناطيس الارواحها» و «لقد مدت لنا الاحرف النورانية حجابا نوريةو ... » ... 10-خداوندعموم اسماء را به آدم (ع) آموخت يا رمل و نجوم را 11- کواکب سياره تنها در اجسام مؤثرند يا در اجسام و نفوس هر دو ... 16و17-مراد از فيض دادن زهره به اجسام و عطارد به قواي ناريه چيست و ساير تاثيرات هر يک. آغاز كتاب: الحمدلله رب العالمين. . انه قد وردت من العالم العامل ... مسائل كلت دون تحقيقها بصائر الافهام. انجام كتاب: و ما فرغنا عليها من الفروع الحقيقية يتبين حال القمر منها لدقيق النظر و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين و كان ذلك في ... [عكسي مركز احياء ميراث 5/68؛ مركز دائرة المعارف بزرگ 1/184؛ اعلام 3/1884؛ مشار، مؤلفين 5/37: تصوير؛ فهرست كتب مشايخ 300-302 «رساله غرويه» : كه مي گويد چاپ شده است.؛ شيخ علي حيدر 1/367 و 2/285؛ رايانه ملي 1056]