جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (علیهم السلام)» مشهور به بحار الانوار، مفصل‌ ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ ای از آموزه‌ ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌ اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است (در دوره‌ های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌ شود). در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌ آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌ کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌ کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام (ص) و حضرت زهرا (س) و امامان شیعه (ع) اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌ های منقول از ائمه شیعه (ع)، باب‌ بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌ های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌ هایی از آن بارها به چاپ رسیده است. برخی عناوين و موضوعاتی كه در اين جلد به آن پرداخته شده است عبارتند از: تتمة کتاب تاریخ الإمام الثانی عشر صلوات الله علیه، تتمة أبواب النصوص من الله تعالی و من آبائه علیه صلوات الله علیهم أجمعین سوی ما تقدم فی کتاب أحوال أمیر المؤمنین (ع) من النصوص علی الاثنی عشر (ع) و...

«المهدی حقیقة لاخرافة» اثر محمد بن احمد ابن اسماعیل، نقد و بررسی دیدگاه‌ های فرق مختلف اسلامی درباره مهدی موعود (عج) كه به زبان عربی و در سال ۱۴۰۰ ق نوشته شده است. مؤلف که از علمای اهل سنت است، با استناد به منابع روایی عامه، به شبهاتی درباره مهدویت، صفات حضرت مهدی (عج) و علائم ظهور او پاسخ می‌ گوید. وی با برشمردن نام صحابه و اصحاب حدیث که روایات مهدی را نقل نموده یا در این باره کتاب نوشته‌ اند، به ذکر برخی از این احادیث پرداخته است. وی معقتد است، در این قضیه برخی کاملا منکر احادیث مهدویت شده و برخی حتی احادیث ضعیف را نیز قبول کرده‌ اند؛ ولی در این زمينه، احادیث مسلم و قابل اسنادی وجود دارد که می‌ شود بر آن اتفاق کرد. مؤلف همچنین با ذکر اسامی برخی از مدعیان مهدویت، پندار آنان را رد کرده و در ادامه، حال جهان پس از ظهور را بررسی می‌ نماید.

جامعه‌شناسى سياسى تشيع اثنی‌عشر ى اثر اسماعيل نورى علاء، بررسى مباحث جامعه‌شناختى سياسى در تفكر شيعه اماميه مى‌باشد كه به زبان فارسى و در سال 1357ش نوشته شده است. كتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در پنج فصل تنظيم شده است. نظر نویسنده در اين كتاب، به همه نحله‌هاى جامعه‌شناسى سياسى نيست، بلكه بيشتر منظومه نظرى جامعه‌شناس بزرگ آلمانى ماكس وبر را در نظر دارد كه قسمت اعظم آن به بررسى مسئله رهبرى و جانشينى اختصاص دارد و به نظر نویسنده، از نقطه‌نظر مطالعه مذهب تشيع اثنی‌عشر ى، جامع‌ترين و كامل‌ترين منظومه نظرى به‌شمار مى‌رود. وى در اين مقاله كوشيده است اين منظومه را تا آنجا كه به بررسى وى درباره تشيع اثنی‌عشر ى مربوط مى‌شود به تفصيل توضيح داده و نقاط ضعف و قدرت آن را به مدد تجربه عينى و غنى تاريخ تشيع اثنی‌عشر ى شرح نمايد. وى به هنگام نوشتن مقاله حاضر چنين فرض كرده كه خواننده با تاريخ شيعه آشناست و رازهاى مختلف اين تاريخ را مى‌داند. به عبارت ديگر كوشيده است كه در اين مقاله، از حداقل شرح و تفصيلات تاريخى استفاده كند و هر كجا كه لازم شده، مطلب را صرفاً به اشاره‌اى برگذار كرده است. خواننده‌اى كه با اين تاريخ آشنا نيست، البته مشكل خواهد توانست مطالب مطروح در اين مقاله را تعقيب كند، به‌خصوص كه هنوز سرنخ مشروح و مدونى از سير تحولات تشيع به‌طور اعم و تشيع اثنی‌عشر ى به‌طور اخص در دست نيست. البته نویسنده خود اين تعهد را برعهده گرفته و وعده داده است كه نتيجه تحقيقات هشت‌ساله خود را در اين‌باره به‌زودى به‌دست چاپ بسپارد. نویسنده سعى كرده است كه مقاله حاضر، به‌جاى برانگيختن هرگونه پيشداورى و تعصب، موجب پيدايش يك بحث اساسى در زمينه نقش فعال تشيع اثنی‌عشر ى در صحنه سياست جهان اسلام و كشور ايران باشد.