جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

غلو و اهل غلو در فرهنگ شیعی

نویسنده:

قاسم بستانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

غلات (اعم، مذاهب کلامی) , غلات شیعه , 9- غلات (اعم، (فرق اسلامی)) , غلات شیعه (فرق غلات)

چکیده :

"«غلو» به عنوان جریانى انحرافى در دین و دین‏دارى و نیز اهل غلو از دیرباز از پدیده‏ها و معضلات فرهنگ اسلامى نزد مسلمانان شناخته مى‏شوند، هرچند بیشتر مسلمانان از «فرق مختلف»، خود را مبرّا از این گرایش اعلام مى‏دارند. اینکه غلو چیست، آغازگران غلو چه کسانى بودند، علل ظهور غلو چیست و اعتقادات غلو کدامند و به طور کلى، کدام‏یک از دو فرقه شیعه و اهل سنت عملاً مبتلا به غلو مى‏باشند، سؤالاتى هستند که این مقاله به روشى کتابخانه‏اى، تا حد امکان به آن‏ها پاسخ مى‏دهد. غلو مى‏تواند مصادیق بسیارى داشته باشد و منحصر به فرقه‏اى خاص نیست و نمى‏توان براى آن آغاز یا آغازگرانى خاص تعیین کرد و تمام مسلمانان، بلکه تمامى آدمیان، کمابیش بدان گرفتار آمده‏اند. اما آنچه مهم است مبرّا بودن تشیع اصیل از غلو است. "

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی و نقد دیدگاه محمدعابد الجابری درباره تشیع

نویسنده:

محمود جنیدی جعفری، سعید جلالی

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,

کلیدواژه‌های اصلی :

تشیع , مغرب عربی , شیعه شناسی , 5- تشیع Shiism (اعم از امامی و زیدی و اسماعیلی، (فرق اسلامی)) , شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) , محمدعابد الجابری , مشرق عربی

کلیدواژه‌های فرعی :

عرفان شیعی , نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , الائمه , حکمت مشرقی , تمدن اسلامی , غلات شیعه , اهل بیت(ع) , قرآن , عصر تدوین , هرمس گرایی , معقول و نا معقول دینی , ‌ اسماعیلیه , قرآن , اسماعیلیه Ismailism (فرق تشیع) , عرفان شیعی , تمدن اسلامی , گفتمان شیعی , ایران شیعی , شیعه ایرانی , مانیفست امامیه ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , ابن سینا: ابوعلی سینا , غلامحسین ابراهیمی دینانی

چکیده :

جابری در ریشه‌یابی علل عقب‌ماندگی دنیای عرب، گفتمان‌های دینی و اجزای معرفتی آن‌ها را مورد بررسی و نقد قرار می‌دهد و نقطه آغاز تعالی و انحطاط تمدن عربی - اسلامی را در عصر تدوین جست‌وجو می‌کند. عصری که اندیشه‌های اسلامی با محوریت متن قرآنی در قالب دستگاه‌های گوناگون معرفت اسلامی (معقولات دینی) در کنار نظام‌های معرفتی غیر اسلامی (نامعقول دینی) شکل گرفتند. در نظر جابری نظام‌های معرفتی درون‌زا که بر بال معقولات دینی نشسته‌اند، محصول مجاهدت علمی جماعت اهل سنت است و دیگر نظام‌های غیر معقول را تشیع با گرایش‌های گوناگون آن نمایندگی می‌کردند. از منظر جغرافیایی نیز با جداپنداری مغرب عربی از مشرق عربی، بنیادهای خرد ناب اسلامی و فلسفی را در غرب دنیای عربی-اسلامی، و فلسفه‌های التقاطی و نظام‌های نامعقول دینی را در ایران (مشرق عربی) می‌داند. راه برون‌رفت از انحطاط در نظر او جدایی از معرفت‌ها و ایدئولوژی مشرق عربی و پیوستن به خرد ناب موجود در مغرب عربی قرون ششم تا هشتم تحت زعامت ابن رشد است. نقد اندیشه‌های فوق به همراه مواجهه او با گفتمان‌های موجود در جهان اسلام و همسان‌پنداری امور ناهمسان و تأکید بر روش این‌همانی در نشان‌دادن اتحاد میان تشیع با گرایش‌های غیر دینی و التقاطی در جهان اسلام و بیرون‌ نهادن تفکرات شیعی و ایرانی از گردونه گفتمان‌های اسلامی و چشم‌پوشی از واقعیت‌های علمی و معرفتی در جهان اسلام شاکله این نوشتار است.

صفحات :

از صفحه 53 تا 80

مشخصات اثر

عنوان :

نقش غالیان در انتشار روایات با مضامین «فوق بشری بودن ائمه»

نویسنده:

محمدعلی چلونگر، مهران طباطبایی پوده

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

تعامل ائمه (ع) با غلات

نویسنده:

محسن تنها

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

غلات (اعم، مذاهب کلامی) , غلات شیعه , 9- غلات (اعم، (فرق اسلامی)) , غلات شیعه (فرق غلات)

چکیده :

در این مقاله با اشاره به پیدایش فرقه ها و خواستگاه آنها، پدیده غلو به ترتیب زمانیِ هر یک از چهارده معصوم بررسی خواهد شد. نخست بحث درباره این مسئله را از زمان حیات پیامبر گرامی اسلام و برخورد آن حضرت با این پدیده آغاز می کنیم؛ سپس مسئله غلو در زمان امام علی را با اشاره به غالیانی چون عبدالله بن سبا و برخی دیگر که قائل به الوهیت آن حضرت بودند، مورد بررسی قرار داده و با گذر از دوره امام حسن، امام حسین و امام سجاد به بحث درباره مهم ترین عصر غالی گری، یعنی عصر صادقین و گروه های مهم غالیان و هفت نفری که مورد لعن امام صادق و برخی دیگر از امامان واقع شدند، یعنی مغیرهْْ بن سعید، بیان بن سمعان، حارث شامی و عبدالله بن حارث و غالیان منتسب به آنان و نیز برخورد ائمه با این غالیان می پردازیم. پس از آن درباره غالیانی که ائمه پس از صادقین تا زمان غیبت صغری با آنان برخورد داشته اند ونیز درباره افرادی همچون شلمغانی که در عصر غیبت ظهور کرده اند توضیح داده، توقیعات صاحب الزمان را درباره آنان بیان می کنیم. در آخر برخورد ائمه را دسته بندی کرده، موارد گوناگون را با ذکر نمونه یادآور می شویم.

مشخصات اثر

عنوان :

تفسیر فرات کوفی

نویسنده:

مریم قبادی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,

کلیدواژه‌های اصلی :

تفسیر قرآن با سنت , تاویل قرآن , تفسیر قرآن , تفسیر قرآن , تفسیر باطن قرآن , تفسیر قرآن با قرآن , تفسیر فرات کوفی

کلیدواژه‌های فرعی :

زیدیه , اصحاب کسا , کوفه , جری , عصمت , غلات شیعه , اهل بیت(ع) , اصحاب کساء , تفسیر ماثور , روایات تاویلی , تفسیر مأثور , زیدیه Zaydism (فرق تشیع) , امامان معصوم علیهم السلام , روایات جری و تطبیق , قیام امام به سیف , قرائن سندی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

از ویژگی‌های مطالعات و پژوهش‌های دوران معاصر در حوزه علوم اسلامی، بازنگری مواریث کهن، از سده‌های نخستین است. از نتایج این نوع نگاه، زدن مهر تأیید بر ریشه‌دار بودن هویت فکری و اعتقادی شیعه، بازشناسی خلأها و کاستی‌ها برای جبران و تدارک آنها و سرانجام برداشتن گامی بلند در جهت گسترش، عمق بخشیدن و غنی‌سازی این مطالعات در سطوح و لایه‌های مختلف است. از جمله این آثار در گستره علوم قرآنی و حدیثی، تفسیری است متعلق به قرن سوم و سال‌های آغازین قرن چهارم، با عنوان تفسیر فرات کوفی که غالب روایات آن، تأویلی (از نوع تطبیق و جری) است؛ اگرچه شمار اندکی از روایات، حاوی تفسیر باطنی یا ناظر به سبب نزول و یا برخی گزارش‌های تاریخی غیر مرتبط با آیات‌اند. به‌رغم ناشناس بودن و همچنان ناشناس ماندن فرات، به استناد نوع روایاتِ مندرج در کتابش، می‌توان او را یک شیعه زیدی با گرایش عرفانی به شمار آورد. هر چند تفسیر فرات هم بسان اغلب کتاب‌های روایی از آسیب وضع و جعل مصون نمانده است، شمار این نوع روایات چندان فراگیر نیست. البته وجود برخی ضعف‌ها در لابلای روایات کتمان‌ناپذیر است؛ اما این موارد، از اعتبار و ارزش بسیاری دیگر از روایات آن نمی‌کاهد. سخن آخر اینکه چه بسا علت فراگیر نشدن این کتاب، نه وجود برخی ضعف‌ها در آن، بلکه بیشتر به دلیل روایاتی است که مخاطبانی عام نداشته است و به اشاره معصوم علیهم السلام می‌بایست مکتوم و سر به مُهر می‌ماند؛ جز برای اهل سرّ.

صفحات :

از صفحه 127 تا 152

مشخصات اثر