جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 150
مواجهه قرآن با فرهنگ عصر نزول
نویسنده:
سیده‌لیدا حسینی محمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
قرآن کریم این کتاب فرهنگ ساز به بخش وسیعی از مولفه های فرهنگی عصر نزول واکنش نشان داده است. برای ورود به بحث مواجهه قرآن با فرهنگ عصر نزول؛ در فصل اول و دوم، مفاهیم "جاهلیت" و "فرهنگ" را با کمک کتب لغت و تفاسیر مختلف و روایات معتبر، بررسی کردیم. سپس در فصل سوم، از بررسی اوضاع کلی سرزمین حجاز- که مهبط وحی بود- به این نتیجه رسیدیم که آنچه بر فرهنگ عصر نزول سایه داشت، جهل و جهالت بود. جهل چه مخالف عقل چه مخالف حلم و چه مخالف علم و دانش؛ تناقض شدیدی با روح تعالیم اسلام دارد، به همین دلیل خداوند در اولین آیات نازل شده بر پیامبراکرم(ص) به مواجهه با جهل و نادانی و تشویق به علم آموزی پرداخت. دعوت مکرر این کتاب الهی به خردورزی و دانش از یک طرف و تشویق های دائمی رسول خدا از طرف دیگر سدّ جاهلیت و خرافه گرایی را شکست و بشریت را مشتاق علم و دانش ساخت. به دلیل وسعت مفهوم فرهنگ، در فصل چهارم فقط به بیان مواجهات قرآن با فرهنگ جاهلیت در سه بخش پرداختیم که عبارتند از: مواجهه با عقاید و خرافات، مواجهه با آداب و رسوم اجتماعی و مواجهه با آداب و رسوم خانوادگی. در هر بخش بر آن شدیم که با کمک تفاسیر شیعه و سنی و سایرکتب مرتبط با موضوع، نحوه مواجهه قرآن کریم با این ابعاد فرهنگی را بیان کنیم. در نهایت این نتیجه حاصل شد که واکنش اسلام نسبت به عناصر مختلف فرهنگی متفاوت بوده است. قرآن کریم نسبت به برخی مولفه های فرهنگ جاهلیت که با روح تعالیم اسلام تناقض داشته، به انکار و نسبت به برخی دیگر از عناصر فرهنگی که با آموزه های حضرت ابراهیم(ع) همخوانی داشته، به تائید و به گزینی فرهنگی پرداخته است. این کتاب عظیم، در مواجهه با بخش وسیعی از فرهنگ جاهلیت روش جای گزینی فرهنگی یا در حقیقت همان اصلاح فرهنگی را در پیش گرفته است. در کل، اسلام نسبت به فرهنگهای متعدد برخوردهای متفاوتی نشان داده و با رویکرد به گزینی و جای گزینی فرهنگی در صدد غالب کردن فرهنگ توحیدی ناب بر فرهنگ جاهلیت بوده است.
محلّ نزول اولين وحی و آثار كلامی ‌آن
نویسنده:
رسول رضوی، محمدحسين افراخته
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
دو دسته گزارش درباره اولين وحی نازل شده بر رسول خدا وجود دارد؛ دسته اول، غارحرا را محل نزول اولين وحی می داند و دسته دوم، محل نزول وحی را منطقه ابطح معرفی می كند. مقاله حاضر سعی كرده است ضمن بررسی اسناد، متن و آثار كلامی و تاريخی گزارش مشهور كه غار حرا را محل نزول اولين وحی می داند و نشان دادن چگونگی استناد برخی مستشرقان به اين گزارش در اثبات وام گرفته شدن اسلام از مسيحيت و غير اصيل بودن آموز ه های آن، به واگويی گزارش ديگری بپردازد كه در منابع شيعی بدان پرداخته شده و محل نزول اولين وحی را ابطح معرفی كرده است؛ با آن كه اين گزارش علاوه بر استحكام سند، آثار سوء مترتب بر گزارش اول را ندارد.
صفحات :
از صفحه 65 تا 86
ابزارهای لفظی شناسایی واحدهای نزول قرآن کریم
نویسنده:
محمد خامه گر,جواد سلمان زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نزول قرآن به دو گونۀ تدریجی و دفعی بوده است. نزول تدریجی قرآن بدین گونه بوده است که در هر بار بخشی از قرآن بر پیامبر اکرم نازل می شده است. هر بخش از قرآن که در یک وحی قرآنی نازل می شده، یک واحد نزول می باشد. نزول این واحدها در هر بار وحی قرآنی، عملیاتی معنادار و هدفمند بوده است که به اقتضای شرایط جامعۀ نزول و هدف هدایتی قرآن تعریف می شده است. از این رو کشف واحدهای نزول، اقدامی مقدماتی جهت تبیین هدف نزول آن ها می باشد. واحدهای نزول را می توان از روش های گوناگون و به وسیلۀ ابزارهای متفاوتی شناسایی کرد. اما اصیل ترین روش شناسایی واحدهای نزول، روش زبانی است. این روش از ابزارهای گوناگونی چون ابزارهای لفظی، معنایی و لفظی معنایی در شناسایی واحدهای نزول بهره می گیرد. این جستار بر آن است تا ابزارهای لفظی را معرفی کند که بتوان به وسیلۀ آن ها واحدهای نزول قرآن را شناسایی کرد و حد و مرزِ نزول آیات قرآنی را مشخص کرد.
بررسی نقش جبرئیل در فرآیند وحی قرآنی
نویسنده:
علی نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
در فرآيند وحی قرآنی، جبرئيل نقش مهمی دارد. با بازكاوی اين نقـش بـر اسـاس كتاب و سنت، در عمل زمينه راهيابی برخی شبهه ها درباره وحی قرآنی منتفـی خواهـد شد. اين مقاله تلاش دارد اين نقـش را بررسـی كنـد. بـرايـن اسـاس، نخـست ديـدگاه دانشوران مسلمان در تحليل نقش جبرئيل در فرآيند وحـی قرآنـی بررسـی مـی شـود و سپس با تكيه برآيات قرآن كريم، بر شش نكته در تبيين اين نقش تأكيد می گردد كـه عبارتند از: 1 .قرآن، فرآورده گفتار الهی با وساطت جبرئيل؛ 2 .نزول قرآن با وسـاطت جبرئيل؛ 3 .صفات تأثير گذار جبرئيل در نـزول كامـل قـرآن ؛ 4 .قلـب پيـامبر، جايگـاه نزول قرآن؛ 5 .برابری ماهيت وحی قرآنی فرود آمده بـر جبرئيـل و پيـامبر ؛ 6 .نظـارت الهی در ابلاغ كامل وحی قرآنی به پيامبر. در پايان براساس اين نكته ها، شبهه دخالت پيامبر ص در توليد قرآن نقد خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 43 تا 64
بررسی و نقد برخی از مهم ترین ادعاها و مبانی ابوزید در«دوائرالخوف»
نویسنده:
مرتضی رستگار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دكترنصرحامد ابوزيـد يكـی از برجسـته تـرين و در عـين حـال پرجنجـال تـرين روشـنفكران مسلمان است كه در صدد ارائـه تفسـير مـدرن از ديـن اسـت.وی مـی كوشـد شـيوه تفسـير و اجتهاد سنتی در فهم مسائل دينی و چارچوب حاكم بر تفكر رايج علما و تفسيرهای دينـی را مورد نقد قرار دهد و در مقابل با روش تفسير هرمنوتيك، شيوه بديع و نـوی در تفسـير متـون ارائه كند. ابوزيد معتقد اسـت ميـراث همـواره در شـكل دهـی بـه آگـاهی مـا سـهيم اسـت و آگاهانه يا ناآگاهانه بر رفتارهای ما اثر می گذارد؛ ازاينرو، اگرنمی تـوانيم ميـراث را ناديـده بگيريم، بايد آن را بازسازی كنيم. ابوزيد در كتاب «دوائرالخوف: قراءه فـى خطـاب المـرأه» بيش ازآنكه نويسنده باشد، منتقد است. اما در كنار نقد، در برخی از مباحث، اظهار نظر و بـر درستى يا نادرستى نظريات خود استدلال می كند. وی ديدگاه هاى محمد عبده، قاسـم امـين، طاهرالحداد، فاطمه مرنيسى و... را بررسی و موافقـت يـا مخالفـت خـود را بيـان مـی دارد. او همچنين گريزهايی به قوانين برخى از كشورها مانند مصر و تونس دارد و مواد آن را بررسـى وتأييد يا نقد می كند. تلاش نصر حامد ابوزيد بر آن اسـت تـا بـا ارائـه روش سـاختاری فهـم متون، با تكيه برمبانی ای همچون ساختار تاريخی متن، تأويـل گرايـی، سـاختار زبـانی و... بـه ارائه ديدگاهی جديد در موضوع زنان بپردازد. نگارنده دراين مقال تلاش می كند تـا برخـی از مهمترين نكات كتاب «دوائرالخوف» را بررسی و نقد كند.
صفحات :
از صفحه 147 تا 178
ویژگی‌های تفسیر «الکاشف»
نویسنده:
گروه پژوهشهای قرآنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این نوشتار در پی بیان ویژگیهای تفسیر الکاشف و روش تفسیری محمد جواد مغنیه است. نویسنده نخست از گرایش تفسیری مغنیه سخن می گوید. سپس ویژگیهای الکاشف را در عناوینی چون پیرایش تفسیری، رودرروی با آرای مفسران، نوآوری ها، ساده نویسی و روان نگاری، فقه مقارن و کلام تطبیقی، راهنمائی موضوعی آثار، راهنمائی موضوعی تفسیر، تفسیر موضوعی و بهره گیری از ساختار پرسش و پاسخ، مطرح می کند. آنگاه روش تفسیری مفسر را توضیح می دهد و بر این باور است که روش مفسر ترکیبی از سه روش، تفسیر به مأثور (تفسیر قرآن با قرآن، تفسر قرآن با روایات) تفسیر عقلی و تفسیر علمی است . در پایان منابع تفسیری و فقهی مفسر را معرفی می کند. این مقاله که قبلاً در مقدمه ترجمه فارسی تفسیر الکاشف چاپ شده بود، جهت تکمیل بررسی تفاسیر معاصر شیعه در این شماره فصلنامه مجدداً درج گردید.
صفحات :
از صفحه 40 تا 73
ریشه در اعماق شاخه بر افلاک
نویسنده:
احمد آقایی زاده ترابی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
سخن از قرآن و تفسیر آن، سخنی دراز و دیرپا است. هنوز نزول وحی استمرار داشت که نیاز قرآن به تبیین و تفسیر مطرح شد و قران اعلام کرد که فهم آیات وحی: 1-
صفحات :
از صفحه 4 تا 9
نظریه هدفمندی سوره‌ها؛ مبانی و پیشینه
نویسنده:
محمد خامه گر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این نوشتار به بررسی مبانی و پیشینه تاریخی نظریه هدفمندی سوره های قرآن پرداخته است. بخش نخست مقاله به تبیین ویژگی های نظریه هدفمندی سوره ها اختصاص دارد به باور نویسنده تبیین دقیق این ویژگی ها، پاسخ بسیاری از برداشت ها ناروا و مخالفت های مطرح شده با این نظریه را خواهد داد. در بخش دوم مقاله، مبانی هدفمندی سوره ها شمرده شده است و در این رابطه از همسانی اصول جذابیت در کلام الهی و بشری، وحیانی بودن ساختار سوره ها و هدفدار بودن قرآن سخن به میان آمده است. بخش پایانی مقاله به بررسی سیر تاریخی نظریه هدفمندی سوره ها می پردازد و مراحل تکامل این نظریه را در تفاسیر معتبر شیعه و سنی از قرن هفتم تا قرن حاضر بررسی می نماید.
صفحات :
از صفحه 182 تا 213
قواعد تفسیر در تفسیر صافی
نویسنده:
حمیدرضا فهیمی تبار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نویسنده در این نوشتار نخست از انگیزه نگارش تفسیر توسط فیض کاشانى، سخن گفته سپس مبانى تفسیر وى را مطرح کرده است آنگاه از منابع تفسیرى و روائى مفسر یاد نموده است در ادامه از ویژگى هاى لغوى، روائى و روش قرآن به قرآن در تفسیر صافى بحث کرده است و در پایان قواعد به کار رفته در تفسیر را بر شمرده است.
صفحات :
از صفحه 262 تا 275
نقد و بررسی نقش سیاق در روش تفسیری سید قطب
نویسنده:
کرم سیاوشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فهم صحیح کلام خداوند نیازمند نگاه همه جانبه مفسر قرآن به اعاد و زوایاى پیدا و پنهان این سخن آسمانى است، و مفسر موفق کسى است که با چنین نگاهى به سوى قرآن برود و ابزارهاى مختلف کلامى و بیانى را در این راه به خدمت گیرد. یکى از مهم ترین این ابزارها «سیاق» است. سیاق به عنوان دلیلى متین چون سایه در پى کلام است و از آن جدایى ناپذیر است و به دلیل همین عدم انفکاک، در رابطه با آیات قرآن گونه اى از روش تفسیر «قرآن به قرآن» به شمار مى آید. البته با وجود اهمیت بسیار سیاق، استفاده نابجا و غیر دقیق از آن و فرو نهادن دیگر دلایل در پرتو استناد به آن، مى تواند انحرافات و کج فهمى هاى دیگرى را در فهم کلام خداوند در پى داشته باشد. در این مقاله بر آنیم تا نقش سیاق را در روش تفسیر سید قطب، به عنوان یکى از مفسران فرهیخته و برجسته اهل سنت بنمایانیم و ابعاد بهره مندى وى را از سیاق بکاویم. در ادامه ضرورت هاى استفاده از این ابزار را گوشزد نموده به برخى از کاستى هاى این روش تفسیرى از سوى مفسر فى ظلال القرآن اشاره مى رود.
صفحات :
از صفحه 230 تا 247
  • تعداد رکورد ها : 150