جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حماسه­ی عظیم عاشورا با ویژگی­های خاص خود و خالق آن که سراسر تجلی آموزه­­های قرآنی و اجرای وحی الهی است، برترین الگو برای هر انسان در ابعاد فردی و اجتماعی زندگی اوست. گذری بر این حرکت شور و شعورآفرین از مدینه و آغاز حرکت کاروان، تا بازگشت به مدینه و پایان حرکت کاروان، نمایشگاهی از درس­ها، عبرت­ها و زیبایی­هایی را به منصه­ی ظهور خواهد رساند که مجموعه­ی آن­ها، تشکیل دهنده­ی الگویی کامل از سبک زندگی اسلامی برای هر عضوی از اجتماع خواهد بود. الگویی که عمل به آن، سیمای فرد و جامعه را دگرگون کرده و با شکوفایی و تسری فرهنگ اسلامی، زمینه­سازی ظهور حضرت حجت عج الله تعالی فرجه الشریف را موجب خواهد شد. این پژوهش با شیوه­ی کتابخانه­ای و به صورت توصیفی تحلیلی در قالب دو بُعد فردی و اجتماعی، به بیان و تحلیل برخی از شاخصه­های فرهنگ­ساز و الگو در سیره­ی امام حسین علیه­السلام در طول نهضت عاشورا می­پردازد.

مردم خیال می‌کنند ما احساس نداریم. آنها می‌گویند آهن و فولاد که چیزی نمی‌فهمند. مگر آهن هم حس دارد؟ مگر می‌فهمد که دور و برش چه می‌گذرد؟ فولاد که احساس ندارد و از آن‌چه در اطرافش می‌گذرد چیزی نمی‌فهمد و در برابر آنها واکنش نشان نمی‌دهد. کاری ندارم که شما باور می‌کنید یا نه؟اما من از لحظه اولی که در کوره آهنگری قرار گرفتم، احساس دلشوره عجیبی پیدا کردم. پیش از ورودم به کوره، در کارگاه شاهد بودم که ده‌ها نیزه، سر نیزه، خنجر، کارد، تیر و حتی قفل‌های فلزی تولید شده بود و همگی در کارگاه در کنار هم منتظر مشتری بودند تا بیایند و آنها را بخرند؛ اما وقتی آهنگر مرا از کوره درآورد و نیمه‌کاره رهایم کرد، تعجب کردم.‌من قبلاً مدل‌های مختلف تیر و نیزه‌ها را دیده بودم، اما این‌بار انگار آهنگر می‌خواست با من تیری متفاوت بسازد؛ تیری که با بقیه تیرها فرق داشته باشد. او مرا نیمه‌کاره رها کرد و در گوشه‌ای گذاشت. از خودم پرسیدم: اگر کسی بخواهد مرا به عنوان تیر در کمان نهد و به سوی دشمنش پرتاب کند، با این نوک کُند، کاری از من برنمی‌آید.

شاعران متعهد شیعی، تاریخ سرخ تشیع را در قالب زیباترین عبارات به نظم کشیده اند و با ذوق سلیم و طبع لطیف خویش، همنوایی و همراهی خود را با عاشوراییان اعلان داشته اندو ما در صدد نشان دادن و تبیین این موضوع مهم می باشیم. ادبیات عاشورا از کنار گاهواره حماسه آفرین عاشورا آغاز شد و با خون دل داغدیدگان این ماتم ـ که هیچ گاه کهنه نمی شود ـ تداوم یافت. با توجه اهمیت این بحث در این نوشتار تحلیلی به بررسی مسأله نقش و جایگاه شعر و شاعری در ماندگاری حماسه عاشورا می پردازیم.هدف اصلی در این پروژه راز ماندگاری حماسه حسینی و قیام کربلا در قالب شعر و شاعری می باشد. روش این مقاله تحلیلی کتابخانه ای و با مراجعه به منابع معتبر و در هر قمست با تجزیه و تحلیل نویسنده ارائه شده است.به طور کلی سه نتیجه عمده از کل مقاله قابل استخراج است:شاعران حسینی با اشعار خویش باعث ماندگاری قیام کربلا و نهضت عاشورا شدند.اشعار حماسی واقعه کربلا ، عامل مهمی در ماندگاری و جاودانگی نهضت حسینی بوده است.خلوص و اراده باطنی شاعران به ابا عبدالله الحسین(ع) عامل دیگری در ماندگاری واقعه خونین کربلا بوده است.

هدف از این نوشتار، بررسی نقش خوارج (شورشیان) در واقعه عاشورا از منظر تاریخی و حدیثی است که در آن شخصیت و نقش افرادی چون شمر بن ذی الجوشن، شبث بن ربعی، خاندان اشعث و... مورد تحلیل قرار می‌گیرد. روش پژوهش، کتابخانه‌ای و با نگاهی به نظریه عمومی خوارج در باب تکفیر است. از یافته‌های این پژوهش، موضوع اخیر است که نقش و حضور خوارج در واقعه عاشورا و دوران امام حسین(ع) را از منظر فقهی و عقیدتی برای این گروه موجه می‌سازد. بدین منظور، حضور این گروه به صورت تأثیر مستقیم وغیرمستقیم در واقعه عاشورا بررسی شده است. اگرچه شکل‌گیری خوارج به دوران پیشین برمی‌گردد، ولی به جهت اختصاصی بودن قلمروی تحقیق و آن‌که در دوران امام علی(ع) بر روی نقش خوارج پژوهش‌های صورت نگرفته، از حیطه این جستار بیرون است.

پژوهش و تأمّل در چیستی عزاداری بر سرور و سالار شهیدان، امام حسین(ع)، از جمله مسائل مهم برای هر انسان آزاده‌ای است که در پی علل و عوامل قیام حضرت سیدالشهدا(ع) است. این نوشتار، با رویکرد دانستن چیستی عزاداری به سیره «علمی» و «عملی» معصومین: می‌پردازد؛ بدین معنا که به صورت خلاصه و علمی به واژه‌شناسی کلمات «مأتم»، «ألمَنَاحَه»، «عَزَا»، «ألجَزَع» و ««عَوِیل» می‌پردازد و سپس با اشاره به «سیره عملی» اهل بیت: وظیفه پیروان آن حضرت را بیان می‌کند. در پژوهش حاضر مشخص می‌شود عزاداری کاملاً وجه علمی، دینی، مذهبی و عقلانی داشته و موجب حفظ دین و ولایت الهی است. از نظر تاریخی نیز چهره‌ای درخشان به خود گرفته و صفحات سفید و نورانی تاریخ، از عشق و علاقه و محبّت درونی مؤمنان و آزادمردان جهان نسبت به عزاداری امام حسین(ع) سرشار است.

حضرت زینب(س) در واقعه بزرگ کربلا، با کمال صبر و استقامت به تبلیغ و نشر معارف اسلامی وآرمان های الهی پرداختند. اگر استقامت این بانوی بزرگ نبود، حادثه کربلا اثر کافی را نداشت و دشمنان نمی گذاشتند پیام کربلا به نسل های آینده منتقل شود ، نوشتار پیش روبا روش توصیفی – تحلیلی و شیوه کتابخانه­ای به تبیین شیوه های تبلیغی حضرت زینب (س) بزرگ مبلغ قیام عاشورا می پردازد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که یکی از فضایل و خصایص حضرت زینب(س) مقام علمی اوست ایشان زنی دانشمند، سخنور، فصیح و بلیغ بود و با سخنانش ، نهضت عاشورا را به بهترین و نیکوترین وجه ممکن به پایان رساند همچنین خطبه های آگاهانه و حکیمانه او که با استناد به آیات قرآن کریم بوده است، زمینه سقوط حکومت اموی را فراهم و آخرین ضربه را بر پیکر حکومت آنان وارد کرد. بعد از واقعه عاشورا، حضرت زینبhبه وظیفه خودکه تبلیغ اهداف قیام حسینی و ماهیت قیام ابا عبدا... الحسین(ع) بود، عمل نموده بود و با بیان خطبه‌های شیوا با مضامین و محتوای ارزشمند، رسالت امام حسین(ع)را به اتمام رسانید بی شک توفیق آن بزرگوار در حرکت سیاسی، فرهنگی ابلاغ پیام مظلومیت حسین (ع) را می‌باید با ساختار فکری، علمی و نظری عمیق ایشان که در غالب خطبه های آتشین متجلی گردید و همچنین بهره گیری مناسب وی از شیوه های تبلیغی در رساندن پیام واقعه عاشورا مرتبط دانست .

یکی از مهم ترین شاخصه های سبک زندگی اسلامی که در سعادت و کمال دنیوی و اخروی انسان حائز اهمیّت است، اخلاق می باشد که در دو حیطه اهتمام به فضایل اخلاقی و اجتناب از رذایل اخلاقی ترسیم شده است. جستار پیش رو با رویکرد تطبیقی بایدها و نبایدهای اخلاقی را در سبک زندگی از منظر قرآن و امام حسین(ع) مورد مداقه قرار داده است و در این باره به مهم ترین شاخصه های اخلاقی در سیره علمی و عملی(ع) امام حسین(ع) اشاره نموده است؛ نتیجه آن که: بررسی فضایل اخلاقی امام حسین(ع) و انطباق آن با آیات قرآن، از یک سو ضمن معرفی مقام والای امام حسین(ع)، الگو محوری ایشان در زندگی را تقویت می نماید و از سویی دیگر با ترسیم بایدها و نباید های اخلاقی، به ارائه شاخصه های اخلاقی سبک زندگی و نقش آن در کمال و سعادت کمک می نماید.