جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اعمال سلیقه شخصی در دین، همواره تنش‌هایی را در پی داشته است. یکی از مصادیق برخورد سلیقگی و غیرصحیح با اولیای الاهی، این است که برخی افراد خود را «سگ» آنان خطاب می‌کنند. این نوشتار درصدد برآمد تا این حرکت را ریشه‌یابی و نقد کند. لذا بعد از آنکه اثبات شد، «سگ» نامیده شدن ابتدائا در زمان صفویان و مشخصا توسط شاه عباس دوم ابداع شده و بعد از وی بود که این عمل غیرصحیح در جامعه شیعی انتشار یافته، به نقد محتوایی و مفهوم این عمل پرداخته و اثبات می‌شود، با توجه به اینکه امیرالمؤمنین مردم را از ذلیل کردن خود در برابر آن حضرت بازداشت و اینکه واژه «سگ» در زبان آیات و روایات در معنای ذلت‌بار و منفی به کار رفته، صحیح نیست که عبارت «سگ» به عنوان تواضع در برابر اهل بیت به کار رود.

جون غلام فضل بن عبداللّه بن عبدالمطّلب بود که امام علی(ع) او را خرید و به ابوذر بخشید. هنگامی که ابوذر در ربذه فوت کرد؛ به مدینه برگشت و به حضرت علی(ع) پیوست، سپس به خدمت امام حسن(ع) آمد و بعد از ایشان نیز همراه امام حسین(ع) از مدینه به مکه و سپس از مکه به سمت عراق رفت. جون در کربلا کنار خیمه امام حسین(ع) به تعمیر و اصلاح شمشیر امام7 و یارانش پرداخت. با وجود اینکه امام(ع) او را مرخص کرد اما او با بصیرت و وفاداری در کنار امام(ع) ماند و با شجاعت به شهادت رسید.

افراد مشهور چون مختار، سلیمان بن صرد خزاعی، حبیب بن مظاهر، ابوثمامه صیداوی، مسلم بن عوسجه و ابراهیم بن مالک اشتر نخعی که در واقعه کربلا شهید شدند، در واقعه مسلم رد پایی از آنها گزارش نشده­است. چرا چنین افرادی که جزو بزرگان شیعه هستند در قیام مسلم حضور نداشتند؟ این پژوهش با استناد به منابع دسته اول تاریخی و با استفاده از موقعیت­های جغرافیایی و ارائه احتمال­های عقلی برخاسته از گزارش­های موجود، نشان داده است که هرکدام از این بزرگان بنا به دلایلی امکان همراهی با مسلم به عقیل را نداشته‌اند.

امام حسین(ع) در سال چهارم هجری متولد شد. آن حضرت در دوران حیات خود، شاهد بسیاری از حوادث تاریخی بود. پس از شهادت امام علی(ع) و امام حسن(ع) بسیاری از مردم، به‌ویژه مردم کوفه و عراق با نامه‌نگاری فراوان، آن حضرت را به سوی خود دعوت کردند. پس از به خلافت رسیدن یزید، امام(ع) از بیعت با وی امتناع کرد. در این نوشتار علل و عوامل وقوع حادثه عاشورا و چرایی و اهداف قیام امام حسین(ع) بررسی شده‌است. همچنین تأثیر این واقعه تاریخی، بر جنبش‌های‌اسلامی و غیر اسلامی‌که در طول تاریخ به وقوع پیوست، مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت دیدگاه دانشمندان و بزرگان ادیان و مذاهب درباره علل و چرایی قیام امام حسین(ع) مطرح شده‌است.

حدیث لوحِ یکی از احادیث پیامبر(ص) است که برای اثبات امامت ائمه(ع) وارد شده است. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی و تحلیلی به این سؤال اساسی پاسخ دهد که در حدیث لوح برای امام حسین(ع) چه ویژگی‌ها و خصوصیاتی آمده است؟ این حدیث را جابر بن عبدالله انصاری نزد حضرت فاطمه(س) مشاهده کرده بود و بعدها به درخواست امام باقر(ع) آن حدیث را برای ایشان نقل کرد. در این حدیث اسامی همه جانشینان رسول خدا(ص)، از امام علی(ع) تا حضرت مهدی(عج) ذکر شده است. همچنین در این حدیث خصوصیات و ویژگی‌های امام حسین(ع) مانند خزانه‌دار وحی، مقام شهادت، سیدالشهداء، عاقبت بخیری، کلمه تامه، حجت بالغه، معیار ثواب و عقاب بیان شده است.

واقعه اربعین حسینی در سایه ولایت و ولایت‌مداری تبیین می‌شود. در این نوشتار با استناد به آیات و روایات به صورت تحلیلی- تبیینی سعی بر آن بوده تا این واقعه به نحو شایسته بررسی و تحلیل شود. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که پدیده اربعین حسینی روشنگر مکتب اسلام و بیانگر فرهنگ عاشورایی است. ایّام اربعین تداعی‌گر واقعه کربلا است. واقعه‌ای که تمام عالمیان در عزای آن ماتم گرفته و پیوسته گریستند. در این ایام همه زائران از اقصی نقاط جهان به سوی مقصدی واحد حرکت می‌کنند. از آنان فریاد عدالت‌خواهی و بیزاری از شرک، کفر، ظلم و فساد به عرش الهی می‌رسد. شعائر اربعین سرشار از مکارم اخلاقی است و به همگان از هر دین و مسلکی که باشند، انسانیت را تعلیم می‌دهد. با استناد به این نتایج می‌توان گفت که پدیده اربعین به ما می‌آموزد که رشد و تعالی آدمی تنها با ولایت‌مداریِ حجت خدا در روی زمین به کمال می‌رسد. در حقیقت، جانشین خداوند متعال، مظهر سلطه و قدرت عادلانه الهی است و همه فعالیت‌های فکری و عملی را رهبری و تدبیر می‌کند. در مقابل ولایت طاغوت و شیطان و پذیرش آن عین گمراهی و ضلالت است. با ولایت خداوند و جانشینان او، اتحاد، انسجام و استقلال مسلمین عملاً تبلور می‌یابد.