جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
امور عامه
>
احکام کلی وجود
>
احکام سلبی وجود
>
ماهیت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
تعداد رکورد ها : 84
عنوان :
مطالب العالیة من العلم الالهی المجلد 6
نویسنده:
فخرالدین الرازی؛ تحقیق: دکتر احمد حجازی السقا
نوع منبع :
کتاب , آثار مرجع
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
دارالکتاب العربی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
16. کلام عقلی
,
19. مسایل کلامی
,
راههای فلسفی خداشناسی
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
هیولی
,
13. علم کلام
,
کتب کلام اهل سنت
,
کتب کلام اشاعره
کلیدواژههای فرعی :
عالم ماده ,
احکام ماهیت ,
ماهیت ,
صورت هیولی ,
احکام جسم ,
عوارض هیولی ,
تشخص هیولی ,
کد کنگره:
BP 205/2 /ف3م6
چکیده :
الجزء السادس في الهيولى: اين جزء از يك مقدمه در بيان معناى هيولى و مراتب آن و چهار مقاله تشكيل يافته است، مقالات اين جزء عبارتند از: المقالة الاولى في ذاتيات الجسم: مؤلف در اين مقاله طى 8 فصل جسم را تعريف كرده است. آراء علماء را در مورد جزء لا يتجزئ بيان نموده و جوهر فرد را با استفاده از احوال حركت و زمان و با استفاده از اصول هندسى اثبات مىكند. المقالة الثانية في ذكر دلائل نفاة الجوهر الفرد: اين مقاله از 10 فصل تشكيل يافته است. مؤلف ادلۀ كسانى را كه جوهر فرد را نفى مىكنند، به ده گروه تقسيم كرده است و در هر فصل گروهى از اين ادله را بيان كرده و به بعضى از آنها جواب مىدهد. المقالة الثالثة في بقية احكام الاجسام: در اين مقاله مؤلف طى 3 فصل به بيان احكام اجسام مىپردازد. او براى تناهى ابعاد اجسام دليل اقامه مىكند و بيان مىكند كه اجسام در ذات و ماهيت متماثل هستند. المقالة الرابعة في الكلام في الهيولى الاولى و تغاريعها: اين مقاله اختصاص دارد به مباحث مربوط به هيولى اولى. مؤلف در 3 فصل ادلۀ مثبتين هيولى را بيان مىكند و بعد به آنها جواب داده و به بيان ادلۀ نافين هيولى مىپردازد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسه بحث تمایز وجود و ماهیت از منظر ابن سینا و سهروردی
نویسنده:
فاطمه شهیدی، نصرت الله حکمت
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) ,
کلیدواژههای اصلی :
زیادت وجود بر ماهیت
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
احکام مواد ثلاث
,
ماهیت
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
وجود (اسماء اول عرفان نظری)
کلیدواژههای فرعی :
اصالت ماهیت ,
خالق ,
اصالت وجود ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
براهین توحید(حکمت نظری) ,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
صفت بودن وجود ,
ترادف موجود و جوهر ,
نسبت مفهومی وجود و ماهیت ,
عروض مفهومی وجود بر ماهیت ,
وحدت مصداقی وجود و ماهیت ,
وجود در فلسفه سهروردی ,
ماهیت در فلسفه سهروردی ,
انتقاد شیخ اشراق از تمایز وجود از ماهیت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در تاریخ فلسفه اسلامی فارابی و ابن سینا ر ا مبدع بحث تمایز وجود از ماهیت دانستهاند.در فلسفه این دو فیلسوف تمایز وجود و ماهیت به عنوان مبنایی در اثبات واجب که غایت فلسفه اولی است به کار میرود.از نظر ابن سینا این تمایز به لحاظ اثباتی مبتنی بر تمایز امکان بالذات و وجوب بالغیر و آن نیز مبتنی بر تقسیم موجود به واجب الوجود و ممکن الوجود است و بنابراین در واجب الوجود چنین تمایزی یافت نمیشود.از همینجا نقطهنظرست که بحث عروض وجود بر ماهیت در ممکنات طرح میشود. شیخ با پیشبینی آنچه بعدها منتقدینش از جمله ابن رشد طرح کردهاند گاه این عروض را به لحاظ مفهومی در مقابل ذاتی در باب ایساغوجی دانسته است و گاه نیز رابطه وجود و ماهیت را از سنخ اضافه دانسته است.اما شیخ به لحاظ مصداقی(در خارج)وجود و ماهیت را متحد با هم دانسته است.تمایز وجود و ماهیت در حکمت اشراق مرتبط با تمایز واجب و ممکن و مؤثر در اثبات واجب تعالی طرح نشده است.سهروردی به تصریح خود مشائیان را قائل به تمایز خارجی وجود و ماهیت دانسته و به آنها بدین دلیل اعتراض کرده است ولی آنچه از وجود مورد نظر اوست برخلاف آنچه مد نظر حکمای مشاء است مفهوم وجود است نه حقیقت وجود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 112 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معنای خارجیّت معنا و موضوع له از نظر میرزا مهدی اصفهانی
نویسنده:
حسین مفید
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
کلیدواژههای اصلی :
وجود
,
معنا
,
کلیات
,
وضع
,
معدومات
,
موضوع له
,
ماهیت
,
وضع
,
معنا
,
کون
,
معنای حرفی
,
وجود (اسماء اول عرفان نظری)
چکیده :
شاخص ترین شاخه ای از علوم اسلامی که به مسئله زبان شناسی، چیستی لفظ و معنا و پیوند میان آنها به طور جدی پرداخته دانش اصول فقه است؛ بنابراین، بحث از زبان شناسی براساس نظریات متفکرین اسلامی نیازمند مراجعه به آراء نظریه پردازان اصول فقه است. میرزا مهدی اصفهانی بنیان گذار مکتب معارف خراسان، و از شاگردان طراز اول میرزای نائینی، به سبب نگاه خاص خود در باب معرفت شناسی و هستی شناسی، حقیقت الفاظ را علامتیت و اشاره گری، و مدلول و معنای آن را نفس حقایق و نه صُوَر ذهنی آنها می داند. نظریة او در بحث الفاظ از یک سو، در تقابل با زبان شناسی مبتنی بر آموزه های حکمت متعالیه و نظریه های معرفت شناسی و هستی شناسی آن است (چراکه اساساً نظریات او در تقابل با مبانی حکمت متعالیه است) و از سوی دیگر، در تقابل با نظریات اصولی ای است که بر اندیشه ها و آموزه های حکمت متعالیه استوار شده اند. بنابراین، می توان نقطه مقابل میرزای اصفهانی در بحث معنا و موضوع له را استادش - میرزای نائینی - دانست. او بنیان های جدیدی در تبیین کلمات ائمه دین استخراج و تبیین کرده است که مهم ترین آنها در بحث شناخت (علم و عقل) می باشند. میرزای اصفهانی بر اساس نظام شناختی خود تحلیل جدیدی دربارة وضع الفاظ برای خارج معنا بیان داشته است. که این مقاله در تلاش است تا گزارشی از مقدمات و اصول این نظریه ارائه کند
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
هدایة الامة الى معارف الائمة المجلد 2
نویسنده:
محمدجواد خراسانی
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه قائمیه
نسخه متنی قائمیه
معرفی کتاب
فهرست
وضعیت نشر :
قم: مؤسسة البعثة,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
توحید
,
01. خداشناسی (کلام)
,
11. عقاید dogmas (the distillate of doctrines)
,
اصول عقاید
,
عقاید اسلامی
,
معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی)
,
عقاید شیعه امامیه
,
احادیث و روایات
,
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
,
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
,
13. علم کلام
,
کتب کلام شیعه
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
بحار الانوار (علامه مجلسی)
کلیدواژههای فرعی :
احکام خداشناسی ,
جبریه (مذاهب کلامی) ,
راههای خداشناسی ,
صفات الهی ,
اسمای صفات الهی(کلام) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
توحید ذاتی(کلام) ,
راههای فلسفی خداشناسی ,
مفوضه (غلات) ,
علم الهی ,
قدرت الهی ,
ماهیت ,
اجزاء ماهیت ,
اصالت وجود ,
وحدت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
بساطت واجب(الهیات بالمعنی الاخص) ,
صفات ذاتیه ( الهی ) ,
صفات فعلیه ,
تنزیه الهی ,
تنزه الهی از حد ,
تنزه الهی از حلول ,
قضا و قدر ,
معطی الشیء لایکون فاقدا له ,
کد کنگره:
BP 217 /خ4 م6023
چکیده :
«هداية الامة الى معارف الائمة»، كتابى است به زبان عربى تاليف ابو جعفر خراسانى در اثبات توحيد و معاد از طريق استدلال هاى عقلى به كار رفته در روايات. مولف انگيزه خود از نگارش اين اثر را پيراستن معارف وحيانى از شوائب فلسفه و عرفان- البته عرفان مصطلح- معرفى مى كند و بر آن است كه عقايد حقه شيعه را تنها با استفاده از براهين عقلى به كار رفته، در آيات قرآن كريم و روايات معصومين (ع) به اثبات رساند. اين كتاب كه به صورت نظم و شرح به نگارش درآمده و به شرح ديدگاه شيعه اماميه در رابطه با توحيد مى پردازد. مولف مطالب مطرح شده در اين كتاب را نخست در كتابى به نام معارف الشيعة به تفصيل بازگو كرده و در آن فرمايشات ائمه عليهم السلام و نظريات ايشان را درباره توحيد و معارف الهى بيان كرده بود؛ اما پس از آن به فكر تلخيص اين كتاب افتاده و ترجيح داد كه اين گزيده به نظم درآيد تا حفظ و ضبط آن تسهيل گردد. وى منظومه خود را معارف الائمة ناميد و سپس به شرح آن پرداخت و نام هداية الامة الى معارف الائمة را بر آن نهاد. خراسانى در اين كتاب چكيده معارف اهل بيت در باب توحيد را ضمن پنج مقصد به شرح ذيل بيان نموده است: مقصد اول: اثبات وجود الله تعالى مقصددوم: ذات بارى تعالى مقصد سوم: صفات ثبوتى و سلبى خداوند مقصد چهارم: افعال خداوند مقصد پنجم: اسماء حسنى و صفات خداوند
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اشارات سبحانی؛ بررسی دیدگاه های متعارض در باب شطح : شماره 59 : مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی
نویسنده:
لیلا نوروز پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
شطحیات
,
شطحیات عرفانی
کلیدواژههای فرعی :
تصوف (صوفیگری) ,
زندیق ,
عرفا ,
الالحاد ,
الحاد ,
معنا ,
اناالحق ,
بدعت ,
هویت ,
مفصل بندی ,
تاویل ,
ماهیت ,
معنا ,
نشانه - معنا ,
عارفان (مسلمان) ,
صوفیان (صوفیه) ,
تشرع ,
سرریز دیگ ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
0
چکیده :
شطح از جمله معدود موضوعاتی است که دیدگاههای گوناگون و متعارضی در باب آن وجود دارد. حتی در میان بزرگان عرفان و فلسفه نیز توافق چندانی دیده نمی شود؛ از حد کفرآمیز خواندن و خوار داشتن تا وحی گونه دانستن و در اوج نشاندن. اساس اندیشه موافقان بر تاویل و تفسیر شطح است که به گونه ای که در برخی تاویل ها نسبت معقولی میان دال و مدلول وجود ندارد. مخالفان شطح به معنای ملفوظ و دلالت های نخستین و قاموسی کلمات توجه کرده اند و کسانی چون غزالی که در طیف تشرع و عرفان قراردارند، انتساب این گونه عبارات را به عارفان انکار می کنند یا محل تردید می دانند. پژوهشگران متاخری چون استیس و دیگران با توجه به دیدگاه های جدید چون هرمنوتیک و خوانش های گوناگون متن به بیان ویژگی های شطرح پرداخته اند. این پژوهش، بیان و تحلیل این دیدگاه هاست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 195 تا 209
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان صدیقین به تقریر مرحوم علامه طباطبایی
نویسنده:
محمد حسین گنجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
برهان صدیقین ابن سینا
,
براهین خداشناسی
,
برهان صدیقین
,
برهان صدیقین علامه طباطبایی
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
تسلسل ,
وجود ,
اصالت ماهیت ,
اصالت وجود ,
اشارات و تنبیهات ,
حدوث ,
ممکن ,
امکان (منطق) ,
اثبات واجب الوجود ,
واقعیت ,
مقدمات برهان صدیقین ,
امکان ,
حدوث ,
پارادوکس ,
ماهیت ,
اصالت وجود ,
تسلسل ,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
سفسطه (منطق) ,
زوال پذیری واقعیت ,
عین ربط بودن معلول ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
0
چکیده :
یکی از ادله ای که فلاسفه مسلمان در اثبات وجود خداوند اقامه کرده اند و عنوان آن ظاهرا برای اولین بار توسط بوعلی به کاربرده شده برهان صدیقین است. استدلال بوعلی امروزه تحت عنوان برهان امکان و وجوب شناخته می شود. اما چند قرن پس از وی فیلسوف نامدار دیگر، ملاصدرای شیرازی با تأسیس مبادی تازه فلسفی صورت دیگری از برهان صدیقین ارائه کرد. مرحوم علامه سید محمد حسین طباطبایی به تعبیر برخی از شاگردان ایشان کوشیده است برهان مزبور را به نحوی ارائه کند که اثبات وجود خداوند به عنوان اولین مسأله فلسفی قابل طرح باشد. مقاله حاضر گزارشی از رأی مرحوم طباطبایی و سپس بیان برخی نقدها بر آن است که به نظر نگارنده مقاله رسیده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 193 تا 201
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان وجوب و امکانِ ابن سینا
نویسنده:
حسین شمس، محسن جوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان وجوب و امکان
,
براهین خداشناسی
,
فلسفه بوعلی
,
برهان امکان
کلیدواژههای فرعی :
علیت ,
تسلسل ,
وجود ,
برهان صدیقین (اثبات خدا) ,
المشارع و المطارحات ,
ممکن الوجود ,
برهان انی ,
واجب الوجود ,
اشارات و تنبیهات ,
برهان لمی (منطق) ,
براهین اثبات وجود خدا ,
تهافت الفلاسفه ,
امکان (منطق) ,
برهان صدیقین ابن سینا ,
اثبات خدا ,
امکان ,
برهان امکان و وجوب (اثبات خدا) ,
ماهیت ,
علیت ,
تسلسل ,
برهان امکان ,
برهان صدیقین ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
برهان ان (منطق) ,
برهان لم ,
تهافت التهافت ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-7063
چکیده :
پرسش از وجود خدا از بنیادیترین پرسشها و دغدغههای فکری بشر بوده است. از رهگذر تلاش اندیشمندان برهانهای زیادی در اثبات وجود خدا سامانیافته که یکی از استوارترین و مهمترین آنها برهان وجوب و امکان است. این برهان به طورگستردهای در میان فیلسوفان اسلامی و غربی مورد پذیرش واقع شده و از آن تقریرهای متعددی ارایه گردیده است. تقریر ابنسینا که صورت تفصیلی آن در کتاب اشارات و تنبیهات آمده است، یکی از تأثیرگذارترین آنهاست که در این مقاله رهیافت او در ارایه این برهان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و قوت و اعتبار آن مورد تأکید قرار میگیرد. این تقریر کاملترین شیوهای است که برای برهان وجوب و امکان ارایه شده و اساس بسیاری از تقریرهای دیگر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
پیشینه احکام وجود در فلسفه اسلامی
نویسنده:
احمد شفیعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود
,
احکام کلی وجود
,
پیشینه احکام وجود
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
حکمت متعالیه ,
وحدت وجود ,
تشکیک در وجود ,
الله ,
اصالت ماهیت ,
تشکیک ,
اعتباریت ماهیت ,
اشتراک معنوی وجود ,
بداهت وجود (مفهوم وجود) ,
کتاب المشاعر ,
وحدت شخصی وجود ,
وجود مطلق ,
زیادت وجود بر ماهیت ,
جعل وجود ,
جعل بسیط ماهیت ,
ماهیت ,
اعتباریت ماهیت ,
تشکیک ماهیت ,
وحدت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
جمع رأی بین حکیمین (فلسفه) ,
عروض اصالت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
محمدتقی مصباح یزدی
شاپا (issn):
1010-4968
چکیده :
محصول کار مسلمین در قرنهای گذشته درباره احکام وجود چه بوده است؟ آیا فقط به بازگو کردن گفته های پیشینیان یونانی اکتفا کرده اند و نقش واسطه و رابطه را ایفا نموده اند یا اینکه به نقد و بررسی اصول پیشین پرداخته و حتی اصول و براهین جدیدتری آورده اند؟ و از این مهمتر ، بابها و عناوین و مباحث جدیدی را گشوده اند و در تکامل فلسفه نقش در خوری ایفا نموده اند؟ این سؤال به عنوان سؤال اصلی این نوشتار مطرح است. اهمیت این سؤال از آن رو است . که روشن شدن پیشینه تاریخی مباحث ، نقش ارزنده شخصیتها در ابراز نظریات و سهم دانشمندان و فلاسفه اسلامی را در تبیین و گسترش بحث وجود آشکار می سازد و سهو و نسیان های بیان تاریخی را بر ملا می نماید و دستیابی به علل اختلاف نظر فلاسفه اسلامی در مسائل گوناگون را سهل می سازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 67 تا 87
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطه علیت
نویسنده:
محمدعلی عباسیان چالشتری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مفهوم علیت
,
نتایج علیت
کلیدواژههای فرعی :
علیت ,
تسلسل ,
علت تامه ,
رابطه متعدی ,
خواص روابط ,
رابطه منعکس – نا منعکس ,
رابطه متقارن – نامتقارن ,
رابطه علیت ,
نظریه وسایط ,
رابطه تجلی (تطور ,
علت حقیقی ,
معد ,
نامتعدی ,
ماهیت ,
علیت ,
تسلسل ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
کیفیت صدور ممکن از واجب ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
1010-4968
چکیده :
یکی از اصلی ترین مسائل فلسفه اسلامی، که از نظر سبقت و قدمت نیز از اولین آنهاست، مسأله علیت است. این مسأله دارای شعب و فروعاتی است، که از جمله مهمترین آنها می توان به مسأله رابطه علیت اشاره کرد. مسأله رابطه علیت نیز در جای خود با مسایل بسیار مهم و اساسی دیگری، نظیر «کیفیت صدور ممکنات از واجب تعالی» و «تناهی سلسله علل و معلولات»، درگیر و مرتبط می باشد. با توجه به سخنان فیلسوفان مسلمان، می توان «رابطه علیت» را رابطه ای دوتایی میان زوجهایی معین و مرتب از اشیا دانست که یکی از آنها (علت) هستی بخش است و دیگری (معلول) هستی یافته، مانند رابطه میان واجب و ممکن. بازخوانی اقوال حکیمان مسلمان از نوع رابطه علیت و خواص آن، هم از دیدگاه متافیزیکی و فلسفی و هم از منظر «نظریه روابط» منطق صوری جدید، ما را به نتایجی متقابل و غیر قابل جمع می کشاند. این مقال در پی آن است که ضمن توضیح رابطه علیت، با تکیه بر اصطلاحات و اصول مورد قبول فیلسوفان مسلمان، به آشکار سازی این نتایج متقابل و غیر قابل جمع بپردازد. در پایان نیز برای رهایی از این نتایج متقابل و متضاد سه راه حل، بویژه راه حل ملاصدرا با تکیه بر نظریه وحدت شخصی وجود، پیشنهاد شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 219 تا 241
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
«ماهیّت» از دیدگاه ابن سینا
نویسنده:
حسین موسویان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه بوعلی
,
ماهیت از نظر ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
انسان ,
وجود ,
الله ,
طبیعت ,
عدم ,
ذات (منطق) ,
اشارات و تنبیهات ,
تصور ,
امکان (منطق) ,
وجود خاص ,
ذاتی ,
مفهوم ,
مصداق ,
06. ذات ( عام ) essence ,
امکان ,
هویت ,
عرضی ,
دانشنامه علایی ,
ماهیت ,
عدم ,
ذاتی ,
عرضی ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
مفهوم ,
حقیقت ,
شیء طبیعی ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1010-4968
چکیده :
«ماهیّت» و وجود به عنوان دو مفهوم اساسی در جای جای متون فلسفه اسلامی به صورت متقابل، به کار می روند. در مقاله حاضر کوشیده ایم تا از دیدگاهی تحلیلی و با تأکید بر آراء ابن سینا، پاره ای از احکام ماهیّت را بررسی کنیم. درباره ماهیّت، سه گونه حکم می توان داشت: یکی از آنها به صورت حمل اوّلی ذاتی است، و دو دیگر از نوع حمل شایع صناعی. در نخستین حکم، به بیان و تعریف مفهوم «ماهیّت» و اینکه از لفظ «ماهیّت» چه چیزی فهمیده می شود و اجزاء مفهومی آن چیستند، می پردازیم و در دومین و سومین حکم، مفهوم ماهیّت از دو جهت متفاوت مورد نظر قرار می گیرد: یکی اینکه این مفهوم- به عنوان موجودی از موجودات ذهنی و عقلی-مصداق کدامیک از مفاهیم معقول بشری واقع می شود و دیگر اینکه مصادیق این مفهوم- که آنها نیز از موجودات ذهنی و عقلی هستند- از حیثیّات گوناگون چه احکام ویژه ای دارند. امّا درباره قسم اوّل از دو گونه حکم اخیر باید گفت که همانگونه که حکمای متأخر به درستی بیان کردند، مفهوم ماهیت یکی از مصادیق معقولات ثانیه است که البته موطنی جز ذهن بشری ندارد؛ لیکن از آن رو که در آثار معروف ابن سینا- تا آنجا که نگارنده تحقیق کرده است- سخن صریحی در این زمینه دیده نمی شود، در این مقاله پس از بیان معنی و مفهوم «ماهیّت»، به بررسی احکام «مفاهیم ماهوی»- مانند مفاهیم «انسان» و «سنگ» «درخت» که مصادیق مفهوم ماهیت هستند- از دیدگاه شیخ الرئیس خواهیم پرداخت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 247 تا 265
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
تعداد رکورد ها : 84
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید