جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

براهین اخلاقی اثبات وجود خدا که از مقدماتی با محتوای تجربه و اندیشۀ اخلاقی صورت یافته‌اند، به برهان اخلاقی عملی و نظری تفکیک می‌شوند. کانت نخستین ‌بار از راه عقل عملی و با استناد به این که اخلاق اساسا یک تعهد عقلانی است، فرض وجود خداوند را برای تحقق خیر برین که غایت حیات اخلاقی انسان است ضروری شمرد. در نظر منتقدان، این برهان از حیث سازگاری درونی خودمتناقض و از اثبات وجود خارجی خداوند ناتوان است. از این‌ رو، برخی شارحان کانت تلاش کرده‌اند از راه اثبات عینیت ارزش‌های اخلاقی برهانی نظری بر وجود خدا شکل دهند. ایشان مدعی‌اند رفتار اخلاقی انسان‌ها در ادوار مختلف مبتنی بر وجود پاره‌ای ارزش‌های اخلاقی عام، جهان‌شمول و آفاقی است که صرفا با در نظر گرفتن وجود خدایی یگانه قابل تبیین‌ است. کسانی نیز تلاش نموده‌اند با اصلاح چهارچوب کلی برهان اخلاقی کانت و از راه عقلانیت عملی اخلاقی زیستن، استدلالی خداگرایانه بر مبنای اخلاق شکل دهند. در نظر ایشان، پذیرش مرجعی مقتدر و نامتناهی در رأس نظام اخلاقی در مقایسه با نظریه‌های رقیب، به لحاظ عملی و در فرایند تصمیم‌سازی اخلاقی، سودمندتر است. در این مقاله به روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی ضمن تحلیل انتقادی برهان اخلاقی کانت، تلاش‌های صورت‌یافته در جهت اصلاح این برهان، که عموما به دو گونه تقریر نظری و عملی انجامیده است، بررسی و نقد می‌شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 211 تا 232

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الهیات طبیعی و رابطه علم و دین از منظر پلانتینگا

نویسنده:

مرتضی فقیهی فاضل

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

تهران : دانشگاه امام صادق(ع),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

الهیات طبیعی , رابطه علم و دین نزد کانت , طبیعت گرایی فلسفی , الهیات طبیعی , الهیات وحیانی , الهیات طبیعی , فلسفه دین , علم و دین (فلسفه دین) , خداباوری , وجود خداوند(فلسفه دین) , نسبت فیزیک و عقاید دینی

کلیدواژه‌های فرعی :

فطرت خدا شناسی , برهان نظم , عقلانیت باور به خدا , نظریه مبناگروی , نظریه تکامل انواع , مبناگرایی کلاسیک , شرور طبیعی , تعارض نظریه تکامل با باورهای دینی , تعارض نظریه تکامل با کتاب مقدس , برهان صدیقین , برهان نظم (فلسفه دین) , شر طبیعی , نظریه تنظیم دقیق ثوابت فیزیکی , نظریه طراحی هوشمند , امتناع استدلال بر وجود خداوند , برداشت خداباورانه از اصل تنظیم دقیق , نقد مبناگرایی کلاسیک ,

چکیده :

الهیات طبیعی فهمی الهیاتی است که مستقل از حقایق وحیانی و تنها از طریق معارف بشری در پی ارائۀ دلیلی موجّه برای باور به وجود خداوند است. الهیات طبیعی همواره به عنوان حلقۀ ارتباط همدلانه میان علم و دین مورد توجه بوده است. زیرا اگر منظور از دین حقایق وحیانی و منظور از علم مجموعه معارف بشری است، الهیات طبیعی را می‌توان همواره تبلور تلاش خداباوران برای برقراری گونه‌ای ارتباط میان دین و معارف بشری دانست. آیا چنین شیوه‌ای اعتبار دارد و در صورت اعتبار آیا ضرورت نیز دارد؟ پلانتینگا در این خصوص دو دیدگاه متفاوت را در حیات فکری خود برگزیده است. او در دیدگاه اول نه تنها الهیات طبیعی را غیرضروری بلکه آن را همچون الحاد طبیعی بی‌اعتبار می‌خواند، و در عین حال با تشبیه باور به وجود خدا به باور به دیگر اذهان بر عقلانیت آن تأکید می‌کند. اما در دیدگاه دوم، علی‌رغم تأکید بر نفی ضرورت الهیات طبیعی، آن را به لحاظ معرفتی معتبر می‌داند و کارکردهایی را برای آن برمی‌شمارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 123 تا 142

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقد و بررسی نسبت خداوند با بشر (دوئالیسم تجرد - تجسد) در آرای فمینیستی دیلی، ایریگاری، جانتزن و اندرسون

نویسنده:

مریم صوفی، محمد محمدرضایی، محمدتقی کرمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ثنویت هستی شناختی , الهیات(کلام جدید) , همه -خداانگاری (مسائل جدید کلامی) , فمینیسم , فلسفه دین , مفهوم خداوند , خداباوری , الهیات فمینیستی (مضامین الهیات جدید) , فلسفه دین فمینیستی

کلیدواژه‌های فرعی :

سوبژکتیویته , زبان دین (مسائل جدید دین شناسی) , عقلانیت (مسائل جدید کلامی) , زبان نمادین دین , عقلانیت جدید , فلسفه مرگ , زن در عرفان , زبان دین (فلسفه دین) , سوژه زنانه , خدای زنانه , بررسی جنسیتی خداوند , متافیزیک مردسالارانه , متعالی محسوس ایریگاری ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی

چکیده :

مقاله حاضر به اهمیت خداوند در آثار فمینیستی، انتقادهای الهیدانان و فیلسوفان فمینیست به مفهوم خدای ادیان توحیدی و راه‌حل جایگزین آنها برای نسبت خداوند و بشر می‌پردازد که در این ارتباط، آرای متفکران فمینیستی چون مری دیلی، ایریگاری، جانتزن و اندرسون دربارۀ دوئالیسم تجسد - تجرد، مورد توجه قرار می‌گیرد و در ادامه تفکر و راه‌حل‌های ایشان نقد و ارزیابی خواهد شد و انتقادهای افرادی نظیر هالیوود، اندرسون، تالیافرو، بایرن، منفرد هاوک و سارا کوکلی مطرح می‌شود و در نهایت رأی علامه جوادی آملی و استاد مطهری به‌عنوان نمایندگان تفکر اسلامی در مورد صفات خداوند و جایگاه زنانگی در دین مطمح نظر قرار خواهد گرفت.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 669 تا 695

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مسئلۀ شر در الهیات پویشی و حکمت متعالیه

نویسنده:

حسن احمدی‌زاده، طیبه غلامی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

قدرت الهی , 2. اصطلاحنامه مسایل جدید کلامی current debates in Kalam , شرور (مسائل جدید کلامی) , الهیات پویشی , فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه , شر , فلسفه دین , خداباوری , مسأله شر(فلسفه دین) , قدرت مطلق خداوند(فلسفه دین)

کلیدواژه‌های فرعی :

اختیار , نظام احسن , کمال وجودی , شرور طبیعی , شرور و علم مطلق خدا , الهیات جامع ادیان , الهیات مسیحی , علم واجب , نظام احسن , حلول خداوند , نسبیت شرور , عدمی بودن شرور , علم مطلق خداوند (فلسفه دین) , خیریت خداوند(فلسفه دین) , شر طبیعی , آزادی اراده (فلسفه دین) , خدای متناهی , خدای محدود به طبیعت , علم خداوند به آینده ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

چکیده بیشتر مباحثی که در اندیشه‌های فلسفی و کلامی غرب، دربارۀ مسئلۀ شر مطرح شده‌اند، به جنبۀ نظری آن، (آن‌گونه که در ساختار کتاب مقدس بیان شده است) توجه داشته‌اند. این مباحث اغلب با اشاره به منطقی بودن مسئلۀ مذکور، ناسازگاری قدرت و علم مطلق خدا و رحمت واسعۀ او، وجود انواع مختلف شر در عالم را چالشی جدی پیش روی مؤمنان دانسته‌اند. الهیات پویشی به‌عنوان جنبش نوینی در مباحث کلامی - فلسفی با بهره‌گیری از دیدگاه‌های فلسفی وایتهد و پیروان او در مکتبشیکاگو، با ارائۀ تبیین و توصیف یکسره متفاوتی از تبیین سنتیِ مطرح در ادیان، به‌نوعی با تغییر دادن یا پاک کردن صورت مسئلۀ مورد بحث، سعی در یافتن راه حلی برای پاسخگویی به مسئلۀ شر داشته است. انکار قدرت مطلق خداوند و علم او به آینده، ارائۀ تفسیر متفاوتی دربارۀ ارتباط میان خدا و جهان و نیز تفکیک شر ظاهری از شر واقعی، از مهم‌ترین مبانی الهیات پویشی در مواجهه با مسئلۀ شر محسوب می‌شود. در جستار حاضر، برآنیم تا با تکیه بر آرای فلسفی و کلامی ملاصدرا، به‌ویژه اصالت وجود، تشکیک وجود، عدمی و نسبی بودن شر، رویکرد الهیات پویشی در مواجهۀ با مسئلۀ شر را نقد و بررسی کنیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 589 تا 607

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل و بررسی مبانی و لوازم نظریۀ شناختاری علامه طباطبایی (ره) در زبان دین

نویسنده:

مریم شریف پور، محمد محمدرضایی، علی علم الهدی، ناصر محمدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تشبیه , تنزیه الهی , زبان دین (مسائل جدید دین شناسی) , هرمنوتیک , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , فلسفه دین , فلسفه زبان , امتناع معرفت ذات الهی , زبان دین (فلسفه دین) , شناختاری بودن زبان دین , بررسی زبان شناختی اوصاف الهی , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

اشتراک معنوی وجود , اسمای الهی , تاویل وجودی , زبان نمادین دین , صدق گزاره‌های دینی , فلسفه تحلیل زبانی ( متعارف ) , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , صفات واجب(حکمت نظری) , صفات سلبیه ( الهی ) , صفات ثبوتیه ( الهی ) , معناشناسی صفات الهی , نظریه مصداقی , ملاک معناداری , تنزه الهی از جسم , جسمیت الهی , خداباوری , زبان عرف عام دین , ساختارهای چند وجهی قرآن , ماهیت شناختاری دین , نظریه معناشناسی حکمت متعالیه ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

فلسفۀ زبان یکی از مهم‌ترین مباحث در پژوهش‌های فلسفی و زبان دین نیز یکی از مباحث دامنه‌دار در فلسفۀ دین است. نظریات متعدد در حیطۀ زبان دین به دو گروه شناختاری (ناظر به واقع) و غیرشناختاری تقسیم می‌شوند. نظریۀ زبان دینی علامه طباطبایی، با تتبع در آثار وی، خصوصاً تفسیر المیزان، در شمار نظریات شناختاری قرار می‌گیرد، زیرا وی تمامی گزاره‌های دینی را ناظر به واقع و توصیف‌گر واقعیت می‌داند. او با قائل بودن به زبان عرف، البته با اندکی تفاوت با آن (زبان عرف خاص) و مجموع اصول اشتراک معنوی و تأویل و نظریۀ غائیت و کارکردگرایی در معانی صفات الهی، معتقد به حقیقی، عینی و قابل صدق و کذب بودن زبان دین است که اینجا نظریۀ وی زبان «عرفی ترکیبی» نامید شده است. وی با توجه به این اصول، معانی اسما و صفات الهی را همانند معانی صفات مخلوقات، البته با تفاوت تشکیکی می‌داند، البته در موضع دیگری با توجه به محدودیت ذهن در نفی حد و نقص از خداوند و شناخت او، به‌سمت «اثبات بلاتشبیه» پیش می‌رود، ولی آن را لازمۀ الهیات سلبی نمی‌داند، بلکه معتقد است که باید این معانی را به خدا نسبت داد، اما دانست که این معانی بدون نقص نیستند. وی خداوند را متصف به صفات کمالی ایجابی، سلبی و فعلی و مقیاس شناخت معانی صفات خداوند را دو اصل «اصالت وجود» و «اصل صدور» می‌داند. از لوازم نظریۀ وی می‌توان به عدم انسان‌وار انگاری خدا و همچنین نفی نظریات غیرشناختاری زبان دین اشاره کرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 223 تا 247

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جایگاه خداباوری گشوده به‌عنوان رویکردی نوین در میان انواع خداباوری

نویسنده:

مهدی ابوطالبی یزدی، رسول رسولی پور، امیرعباس علی‌زمانی، قربان علمی، محسن جوادی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

2. اصطلاحنامه مسایل جدید کلامی current debates in Kalam , الهیات(کلام جدید) , فلسفه نوافلاطونی , الهیات بالمعنی الاخص , فلسفه دین , خداباوری گشوده , خداباوری , صفات خداوند(فلسفه دین)

کلیدواژه‌های فرعی :

خدای متشخص , ثنویت هستی شناختی , صفات خدا , ماتریالیسم , خداشناسی طبیعی (مسائل جدید کلامی) , همه -خداانگاری (مسائل جدید کلامی) , الهیات پویشی , جمع خدای ادیان و خدای فلاسفه , رابطه متقابل خداوند و جهان , اثر پذیری خداوند از مخلوقات , نقد الهیات سنتی , گشودگی خداوند , گشودگی آینده , تاریخ الهیات جدید ,

چکیده :

خداباوری گشوده به عنوان رویکرد جدیدی در عرصۀ الهیات و فلسفة دین، نظریات و دیدگاههایی را مطرح کرده است که هم به لحاظ فلسفی و هم به لحاظ الهیاتی (کلامی) توجه بسیاری از اندیشمندان معاصر را به خود جلب کرده است. مدعای اصلی و اساسی حامیان این رویکرد این است که بسیاری از آموزه های رایج دربارۀ ذات و صفات خدا (و بهطور خاص صفاتی مانند علم پیشین خدا، تغییر‌ناپذیری، انفعال ناپذیری و بیزمانبودن خدا)، برگرفته از فلسفه های یونانی، به‌ویژه سنت نوافلاطونی هستند و تحت تأثیر آن‌ها قرار دارند و به همین دلیل، از مسیر اصلی خودشان که همان مسیر کتاب مقدس است، فاصله گرفته اند. بنابراین، برای زدودن انگاره های نادرست فلسفی از صفات حقیقی خدا در کتاب مقدس، بایستی بار دیگر آن‌ها را بازبینی و اصلاح کنیم. از آن‌‌جا که بنیان‌گذاران و مدافعان این مکتب مدعی هستند که نظریاتشان در سنت خداباوری و خداباوری سنتی ریشه دارد، با نگاهی تاریخی به این جنبش الهیاتی و بررسی مسیر پیدایش آن، صحت‌و سقم ادعای آن‌ها را ارزیابی می کنیم. برخی از الهیدانان و فلاسفۀ دین معاصر، خداباوری گشوده را از انواع خداباوری سنتی قلمداد می کنند، برخی دیگر آن را انحرافی در سنت خداباوری و برخی نیز آن را نوعی مکتب ارتدادی و بدعت آمیز میدانند که در سنت راست کیشی جایگاهی ندارد. بههرحال، هرچند زمان زیادی از آغاز این جنبش نمی گذرد توانسته است نظرها را، چه موافق چه مخالف، به خود جلب کند؛ تعداد بسیار زیاد مکتوباتی که در تأیید یا ردّ این مکتب نگاشته شده است، شاهد این مدعاست. بنابراین، جا دارد ما نیز با استفاده از منابع بسیار غنی خود در سنت فلسفی‌ـ‌کلامی اسلام و با شناخت کاملی از این دیدگاه، وارد عرصۀ بحث های جدید در حوزۀ الهیات و فلسفة دین شویم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 1 تا 24

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی و نقد منطقی بودن مسئله «شرّ»

نویسنده:

محمد علی عباسیان چالشتری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

شرور , شر , مسئلة منطقی شرّ , فلسفه دین , خداباوری , مسأله شر(فلسفه دین) , آزادی اراده (فلسفه دین) , صورت مساله شر در منطق جدید

کلیدواژه‌های فرعی :

قدرت الهی , خداشناسی پویشی (مسائل جدید کلامی) , همه -خداانگاری (مسائل جدید کلامی) , شرور و علم مطلق خدا , الهیات پویشی , صفات خداوند(فلسفه دین) , علم مطلق خداوند (فلسفه دین) , خیریت خداوند(فلسفه دین) , آزادی اراده (فلسفه دین) , قدرت مطلق خداوند(فلسفه دین) , بعد روانی مساله شر , تلازم وجود شر و اختیار , بعد جامعه شناختی مساله شر ,

چکیده :

فیلسوفان دین عموما بر این باورند که وجود شر در عالم نیرومندترین چالش در برابر اعتقاد به وجود خداست. آن‌ها میان دو وجه از مسئله تفکیک قائل شده‌اند: وجه «فلسفی/دفاعیه‌ای» و وجه «دینی/روان-جامعه‌شناختی». وجه فلسفی/دفاعیه‌ای به نوبه خود به دو «مسئله منطقی) و «مسئله بینه‌ای» تحلیل شده است. «مسئله منطقی شر) بر آن است که میان اعتقاد خداباوران به وجود خدا و این واقعیت که در عالم شروری وجود دارندء ناسازگاری منطقی وجود دارد. راه‌های مختلفی برای پرهیز از این ناسازگاری پیشنهاد داده شده است. ملحدان» اعتقاد به وجود شر را انتخاب کرده‌اند و اعتقاد به خدا را همچون اعتقادی باطل کنار گذاشته‌اند. خداباوران به راه‌هایی دیگر متوسل شده‌اند؛ گروهی از خداباوران تلاش کرده‌اند تا نشان دهندء اعتقاد به وجود خدا با اعتقاد به وجود شر قابل جمع است. این مقاله در پی آن است تا نشان دهد مسئله شر منحصرا منطقی یا حتی فلسفی نیست» بلکه مسئله‌ای روان - جامعه‌شناختی و ایمانی هم هست.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بازگشت به عقل : نقدی بر بینه‌جویی عصر روشنگری و دفاع از عقل و باور داشتن خدا

نویسنده:

کلی جیمز کلارک؛ مترجمان: مهدی فرجی پاک و نعیمه پور محمدی

نوع منبع :

کتاب , ترجمه اثر

وضعیت نشر :

تهران: علمی و فرهنگی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

شابک (isbn):

978-600-121-171-3

چکیده :

کتاب: "بازگشت به عقل : نقدی بر بینه‌جویی عصر روشنگری و دفاع از عقل و باور داشتن خدا" یا با عنوان دیگر: "بازگشت به عقل : نقد رهیافت دلیل گرایی عصر روشنگری و دفاع از عقل و باور به خدا" نوشته مهمی است.کلی کلارک پیشرفت های جدید معرف شناسی فلسفه دین را بررسی می کند که گاه به آن ((معرفت شناسی اصلاح شده)) ، ((رد بینه جویی عصر روشنگری بدون انکار عقل)) یا ((تایید جزم گرایی)) می گویند. تا کنون این پیشرفت‌ها، جز در مقاله‌های پراکنده و فصل‌هایی از کتاب‌ها، در جایی نیامده‌اند. این کتاب برداشتی جامع، دقیق، واضح و بصیرت‌آمیز از آن‌هاست. کلی جیمز کلارک استادیار رشته فلسفه در کالج کالوین، گرندر رپیدز در میشیگان است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5 6 7 8

تعداد رکورد ها : 71

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.