جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از سنتهای پژوهشی اصیل حدیث، مستدرک‌نویسی است. این مهم، در طول تطور به علت مشخص نبودن ضوابط آن و خالی بودن عرصه از پژوهشی که موضوع آن «مستدرک‌نویسی» باشد دچار آسیبهایی شده است. در این پژوهش، که از جهت جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و از جهت روش توصیفی است، با پیگیری پژوهشهایی که درباره مستدرک‌نویسی انجام گردیده است و مراجعه به تعداد زیادی از تألیفاتی که به نام مستدرک و اصطلاحات همسو با آن چاپ شده‌اند، تلاش بر ضابطه‌مندنمودن مستدرک‌نویسی و تمایز آن با اصطلاحات همسو شده است. در ادامه به ارایه ویژگیها، مزایا و آسیبهای مستدرک‌نویسی پرداخته است. بنا بر نتایج حاصل از این مقاله، مستدرک به «کتابی که به هدف جبران و تکمیل استقرا و جمع‌آوری کتابی دیگر مبتنی و مقیّد به مبانی و روش مؤلف آن و بر طبق ساختار آن، تألیف می‌شوند» اطلاق می‌گردد و با تکمله‌نویسی، تذییل‌نویسی، ملحق‌نویسی متفاوت است. عدم رعایت اصل اساسی در مستدرک‌نویسی، انحراف از استدراک، اشتباه مبنایی در استدراک، اشتباه مصداقی در استدراک و تسامح در کاربرد معنای مستدرک، استفاده از قالب مستدرک به جای ویراست جدید از آسیبهای مستدرک‌نویسی است.

تقریب مذاهب اسلامی اندیشه‌ای است که در پی نزدیک ‌کردن پیروان مذاهب اسلامی به همدیگر است. در طول تاریخ اسلام تلاشهای بسیاری با هدف ایجاد فضای گفتگو و مناظره علمی جهت کاهش تنش بین ادیان و مذاهب و رفع شبهات صورت گرفته است، ولیکن به دلیل تعصب، جهالت و توطئه دشمنان اسلام، جریان تقریب مذاهب همواره با کارشکنی­هایی روبرو شده و در مواردی از مسیر خود منحرف گشته است. با توجه به اهمیت دارالتقریب در ایجاد وفاق مسلمانان عصر حاضر، در این پژوهش کوشش شده با روش مروری ـ توصیفی، سیر تحولات فکری و ساختاری ایجاد دارالتقریب در مجامع اسلامی را گزارش نموده و برخی از مهمترین اقدامات صورت گرفته در این زمینه بیان شود. چگونگی تأسیس دارالتقریب در دانشگاه الازهر مصر، معرفی افراد شاخص در زمینه تقریب مذاهب اسلامی، زمینه های برگزاری مجمع جهانی تقریب و برپایی کنفرانس وحدت اسلامی، معرفی آثار نگاشته شده در این زمینه و صدور فتواهای حرمت اهانت به مقدسات دیگر مذاهب از جمله مباحث این پژوهش است.

"منطق صوری" کتابی است که توسط دکتر "محمد خوانساری" تالیف شده و نویسنده تمام تلاش خود را مبتنی بر این امر نموده است که به شکلی مختصر و مفید، اهم مطالبی را که لازم است خواننده در زمینه ی "منطق صوری" بداند، به او منتقل نماید. شیوه ی نگارشی در "منطق صوری" به روان ترین سبک ممکن بوده تا مخاطب مبتدی هم بتواند نهایت بهره را از مطالب این کتاب ببرد. با وجود این، به سبب غنای مطالب و اهمیت اطلاعاتی که "محمد خوانساری" در آن ارائه داده، این اثر به عنوان متن دانشگاهی مورد استفاده ی اساتید جهت تدریس قرار می گیرد. کتاب "منطق صوری" از دوجلد تشکیل شده که هر جلد مشتمل بر سه بخش بوده و حاوی مطالب ارزشمندی پیرامون موضوع کتاب می باشد. بخش نخست با عنوان مقدمات، ابتدا به معرفی علم و اقسام آن می پردازد و سپس با تعریف منطق، از جنبه های مختلف آن نظیر اهمیت و فایده، عقاید موافقان و مخالفان، نتیجه، ابواب و مرتبه ی منطق سخن می گوید. بخش دوم به مبحث الفاظ می پردازد که در این قسمت هم دلالت و اقسام سه گانه ی آن به طور دقیق بررسی می شود. بخش سوم به مبحث تصورات پرداخته و بیشترین حجم مطالب در جلد نخست را به خود اختصاص داده است. در بخش نخست از جلد دوم، قضایا و انواع مختلف آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند و بخش دوم نیز، با بررسی حجت یا استدلال، اقسام مختلف آن ها را مورد بحث قرار می دهد. نهایتا بخش سوم و پایانی کتاب "منطق صوری" نوشته ی دکتر "محمد خوانساری" به مبحث قیاس از نظر ماده پرداخته و جنبه های گوناگون آن را بررسی می کند.

مجموعه رسائل فلسفى صدر المتألهين مجموعه 18 رساله است كه چهارده رساله از اين مجموعه به‌طور قطع از آثار حكيم بزرگ صدرالمتألهين شيرازى (979- 1050ق) مى‌باشد كه در مورد موضوعات كلامى و فلسفى است، ولى دو تفسير -از سوره توحيد- منسوب به اوست اما ثابت نشده است و در مورد دو رساله آخرى نيز به يقين مى‌توان گفت كه از آثار ملاصدرا نيست. پس از مقدمه مصحح، به ترتيب رساله‌هاى چهارده‌گانه قطعى و بعد دو رساله منسوب به ملاصدرا و در آخر نيز دو رساله‌اى كه قطعاً از ملاصدرا نيست، آمده است.

این کتاب در شش فصل تألیف شده است؛ فصل اول از این کتاب با عنوان «داروینیسم: ظهور نظریه ای علمی» به رشته تحریر در آمده است و در آن انتخاب طبیعی: چارلز داروین و مکانیک وراثت: گرگور مندل بررسی قرار گرفته و نقش DNA در ژنتیک شرح داده شده است‌. «ژن خودخواه؛ بینشی داروینیستی به جهان» عنوان دومین فصل از این کتاب است و در آن نویسنده رویکرد داوکینز: ژن خودخواه و جایگاه بشر در جهان داروینی را تبیین کرده و به این پرسش که «آیا ژن ها حقیقتا خودخواه هستند؟» پاسخ داده است. نویسنده در فصل سوم از این کتاب با عنوان «ایمان کورکورانه؟ شاهد، اثبات و عقلانیت» در علم و دین به بیان پاسخ به پرسش هایی نظیر ایمان به مثابه اعتماد کورکورانه؟ آیا خداناباوری نوعی ایمان است؟ و آیا ایمان مسیحی غیرمنطقی است؟ پرداخته و محدودیت های علم را مورد بررسی قرار داده و راز، جنون و یاوه را به رشته تحریر درآورده است. «ساعت ساز نابینا: تکامل و حذف خدا؟» عنوان چهارمین فصل از کتاب مذکور است که در آن نمونه های جهان بینی داروینیستی مورد تأکید قرار گرفته و مفاهیم پویایی خلقت: آگوستین قدیس و واکنش مسیحیت به داروین شرح داده شده است. نویسنده در پنجمین فصل از این کتاب با عنوان «داروینیسم فرهنگی؟ ابداع میم» به معرفی میم پرداخته و تمثیل معیوب بین ژن و میم و افزونگی میم را مورد بررسی قرار داده است. «توهم خدا: عقیده داوکینز درباره خداناباوری، علم و دین» عنوان ششمین و آخرین فصل از کتاب حاضر است که در آن جایگاه فرهنگی توهم خدا و نبرد علم و دین مورد تأکید قرار گرفته و علم، ایمان و شواهد و حیرت، شگفتی و مذهب به رشته نگارش در آمده است.