جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از اعتقادات قطعی و ضروری مسلمانان این است که با پیامبر گرامی اسلام بابا نبوت و رسالت برای همیشه بسته شده و هیچ پیامبری از جانب خدا مبعوث نشد خواه دارای شریعت و کتاب جدید باشد یا مبین شریعت و کتاب پیامبر اسلام. پس از ایشان، تبیین و تبلیغ کتاب پیامبر توسط اوصیاء آن حضرت انجام خواهد شد. بر این اساس آنچه نیازمند دلیل است اثبات مقام خلافت و امامت برای فردی خاص است.

درباره فلسفه ختم نبوت دیدگاه های متفاوتی ارائه شده است. در دیدگاه های نخست پیامبران به دو دسته تشریعی و تبلیغی تقسیم شده و فلسفه ختم نبوت درباره هریک از آن دو تحلیل شده است. دیدگاه دوم به آن است که پیامبر اسلام میان دنیای قدیم و جدید واقع شده است تا آنجا که به منبع وحی او ارتباط دارد به دنیای قدیم تعلق دارد و آن قسمت که به روح و حی او ارتباط دارد به دنیای جدید مربوط است. این دیدگاه به جای آنکه فلسفه ختم نبوت باشد، فلسفه ختم دین و شریعت است و نقش پیامبر خاتم اعلان پایان دوره دین و آغاز دوره علم و عقل بوده است.

وجود امامان برای بقا و تحریف نشدن دین و شریعت ضروری است. و با خاتم نبی بودن حضرت محمد (ص) تناقض ندارد وامامت چیزی جز تداوم واستمرار وظایف وشءون نبوت ورسالت نیست و مقام امامت مقام تحقق وعینیت بخشیدن به اهداف رسالت است.این پایان نامه به بررسی ابعاد خاتمیت و امامت و رابطه این این دو و عدم تعارض آنها با استناد به دلایل عقلی و نقلی پرداخته است و بیان شد که امامت مکمل خاتمیت و اکمال دین است.

رهیافت‌های گوناگون برای بررسی مسأله‌ی خاتمیت و تفاسیر مختلف اندیشمندان از این مسأله وجود دارد. هر یک از این موارد براساس مبانی و ادله‌ای برای بیان ضرورت بحث نبوت و خاتمیت است. حال قرآن و روایات نیز به نحوی به تفسیر حقیقت خاتمیت پرداخته‌اند که شاید متفاوت با تفسیر برخی عالمان باشد.از سویی نیز پس از وفات خاتم انبیا صل الله علیه و آله، ارسال مردان آسمانی از سوی خداوند قطع نشد و مقامی به نام امامت ادامه یافت. چنین شد که برخی شئون و نقش‌ها نیز توسط ائمه علیهم السلام به عهده گرفته شد. این نقش‌ها و وظایف که هرکدام به نحوی بی‌بدیل برای امامان معصوم علیهم السلام در آیات و روایات فرض شده است، ‌می‌تواند نحوه‌ی سازگاری مفهوم خاتمیت را با مقام امامت روشن‌تر سازد.اما از جهتی دیگر، برخی شبهه‌افکنان که بر اساس ارائه‌ی تفاسیر ناصحیح از خاتمیت و بعضاً امامت و همچنین طرح مباحثی تأمل برانگیز در نسبت میان آن دو، کوشیده‌اند مسأله‌ی امامتِ مورد ادعای تشیع را مورد تردید قرار دهند. ایشان معتقدند که تفسیر امامت از نظر شیعه، همان شوون پیامبری از جمله عصمت، ارتباط با غیب، حجیت و ولایت تشریعی را شامل می‏شود. از نظر آنان تشیع امامت را همان ادامه‏ی پیامبری و نبوتِ همیشگی قلمداد می‏کند و این امر با اعتقاد به خاتمیت ناسازگار است. بنابر این خاتمیت در باورهای شیعیان تنها لفظی است که حقانیتی در برندارد.در برابر مخالفان سازگاری خاتمیت و امامت، اندیشمندان شیعه معتقدند که نه تنها این دو مفهوم با هم سازگار، بلکه لازم و ملزوم یکدیگر هستند. دین خاتم برای جاودانگی خود به کتاب آسمانی قرآن و شجره‏ی طیبه‏ی امامت محتاج است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)، با عنایت به همین مسأله به معرفی امامان بعد از خود پرداخت. تشریع احکامی که در 23 سال پیامبری حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) مجال و ظرفیت ابلاغ آن برای مردم یافت نمی‏شد، به دست پیشوایان معصوم (علیهم السلام) صورت گرفت و با انتظار حضرت موعود (عجل الله تعالی فرجه) تداوم خواهد یافت.پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به واسطه‏ی خاتم الانبیا بودنِ خود، قله‏های کمال را فتح کرد و کمالات کشف نشده را تمام کرد، از این رو جانشینان معصوم او مقامی چون او یافتند. پیامبر نبوت را به سرانجام رساند ولی مقام بلند امامت ادامه یافت.

خاتمیت پیامبر اسلام به معنای آن است که پس از وی پیامبر دیگری نخواهد آمد. این آموزه مورد اتفاق میان مسلمانان جهان است. هر چند مسئله خاتمیت بنابر نصّ صریح قرآن و روایاتی از پیامبر اکرم و معصومین- علیهم السلام - ، بدون هیچ گونه شک و شبهه ای ثابت شده است؛ اما همواره مورد بحث و نظر میان عده‌ای بوده است. در این راستا برخی دنیاطلبان به منظور فرقه‌سازی، دست به تأویل آیات و روایات زده وادله ای بر ردّ خاتمیت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله بیان کرده اند. از این جهت اهمیت بررسی و فحص این مسأله آشکار می شود که با بیان و بررسی ادله ی متقن قرآنی و رد محکم بر ادعاهای دروغین شبهه اندازان به وضوح مسأله ی خاتمیت افزوده شود. این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و استمداد از اسناد کتابخانه ای به صورت محیطی و محدود به گردآوری و تحلیل و پردازش داده ها پرداخته و با جستاری در آیات مرتبط، به ادله‌ دالّ بر خاتمیت، و تبیین کامل آن از دیدگاه قرآن پرداخته است؛ سپسبا بیان شبهات شبهه‌افکنان بهائی، آنها را پاسخ داده است.نتایج به دست آمده در این پژوهش آن است که آیات قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام دلالت صریح بر خاتمیت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله داردواشکالات بهائیت بر خاتمیت چه از حیث قرآنی و چه از جهت برون دینی چیزی جز سفسطه و تفسیر به رأی نیست.

در این نوشتار به بیان" رمز جاودانگی اسلام در قرآن از نظر علامه طباطبایی و شهید مطهری " پرداخته می‌شود و هدف این است که بدانیم چگونه اسلام خود را با مقتضیات زمان و موقعیت‌های جدید تطبیق می‌دهد و آیا همان دینی است که فطرت و نهاد انسان در جستجوی آن است، آیا همان دینی است که سلامت جسم و روان را تضمین می‌کند و بر روابط فردی و اجتماعی تأثیر به سزایی می‌گذارد. در این نوشتار در فصل اول به بیان "کلیات" و در فصل دوم به " جاودانگی اسلام در پرتو خاتمیت و جامعیت قرآن" اشاره شده و به بیان اقوال و نظریات در بحث قلمرو دین و جامعیت قرآن می‌پردازیم که؛1-

موضوع این پایان‌نامه "علل تجدید نبوتها و مسئله خاتمیت " می‌باشد که ابتدا جهت آشنایی با بحث و ارائه کلیات در فصل اول، چهار بحث مجزی ارائه شده است : -1 بحث مفهومی از واژه‌های "نبی" و "خاتم" -2 بیان اهداف انبیاء از زبان قرآن و از دیدگاه اندیشمندان مسلمان -3 تفاوت پیامبران تشریعی و تبلیغی و تعداد انبیاء و پیامبران اولوالعزم -4 بیان دیدگاه و نظرات در مورد نسخ در شرایع و امکان و وقوع نسخ در شرایع. در فصل دوم اصل موضوع که به دو بخش تقسیم شده است یعنی "علل تجدید نبوتها" و "مسئله خاتمیت " هر کدام به طور مجزی، از دیدگاه نقلی، یعنی از زبان قرآن و روایات بررسی شده است و علل تجدید نبوتها بیان شده و خاتمیت حضرت محمد (ص) اثبات شده است . فصل سوم ابتدا علل تجدید نبوتها از دیدگاه اندیشمندان مسلمان ارائه گردیده است و پس از آن مبحث "خاتمیت " با تحلیل به دو سوال: -1 علل عدم تجدید نبوتها؟ -2 علت شایستگی دین اسلام در باقی بودن در جایگاه خود و جاویدان ماندن آن، تفصیل بیشتری پیدا کرده است . که در این راستا استاد شهید مرتضی مطهری به تفصیل ارائه گردیده است و پس از آن دو نظر مشهور در این مورد بیان و تحلیل و نقد گردیده است تا به طور کلی توانسته باشیم یکی از مهمترین و سوال‌خیزترین مباحث دینی را در حد بضاعت مزجاه خود تبیین کرده باشیم.