جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫برخي از تفاسير مبتني بر اين باور به انجام رسيده است که قرآن داراي باطن عميق و لطايف دقيق است و مفسر بايد با توجه به ظاهر آيه، در اعماق بيکران باطن غوطه ور شود و از اشارات آن فيض برد. اين نوع از تفسير را تفسير اشاري، صوفي، عرفاني و رمزي نامند. اين پژوهش در شش فصل، به بررسي اينگونه از تفسير، از منظر آيات و روايات پرداخته است. بعضي از مفسران اين روش تفسيري را جايز نميدانند و تفسير به رأي ميخوانند و عدهاي آن را صحيح مي دانند. عمده ترين اشکال مخالفان، قانونمند نبودن اين روش تفسيري است. علما براي روش تفسيري اشاري، ضوابط خاصي را ذکر کردهاند. با ذکر ادله مخالفان و پاسخ آنها، حجيت اين روش به اثبات رسيده و اين شيوه، يکي از روشهاي تفسيري پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و ائمه? به شمار ميآيد. تفسير اشاري مبتني بر کشف و شهود است؛ يعني عارف پس از آنکه خود را عاري از حب دنيا کرد و قلب خود را از عالم کثرت و ظلمت منصرف کرد و خود را به جميع اخلاق نيک آراست، حق تعالي در قلب او تجلي ميکند و با تجلي حق، پردههاي جهل کنار ميرود و از متون الهي، اشاراتي را مي فهمد که ديگران نميفهمند. اين مرحله از کشف و شهود، مورد نزاع و انکار علما نيست و ادلهاي از کتاب و سنت و اقوال علما بر آن قائم است. شکوفايي معارف و لطايف قرآني در پرتو اين روش، بسيار عميقتر ازمباحث اعتقادي و اخلاقي مطرح شده در ديگر روشهاست. ولي دزدان اين طريقت بسيارند که اصطلاحات عرفا و اهل تصوف را دزديده و به آن، آب و تاب داده و بازار خويش را گرم کردهاند. برخي از کتب تفسيري اشاري و اهل عرفان عبارتاند از: تفسير تستري، حقايق التفسير سلمي، لطائف الاشارات قشيري،کشف الاسرار، تفسير ابن عربي، غرائب القرآن نيشابوري و روح المعاني آلوسي بغدادي.