جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از ضروریات زندگی اجتماعی بشر ،از ابتدای خلقت تا کنون برقراری ارتباط از راه های مختلف بوده است سیر و سیاحت مهمترین و موثرترین عامل ،جهت بر قراری ارتباط در زمینه های مختلف فرهنگی ،سیاسی ،اجتماعی و اقتصادی می باشد .هدفمندی سفر در راه تکامل و هدایت بخشی آن در مسئله ی خود سازی و خداشناسی انسان واز نزدیک دیدنمناظر و آشنایی با اسرار خلقت است .مسافرت در مکتب اسلام از جایگاه خاصی برخوردار بوده و بر اهمیت انجام آن در قرآن و روایات بسیار سفارش شده است .آراستگی به فضائل اخلاقی و حسن معاشرت با دیگران از آموزه های دین مبین اسلام است .در سیره عملی بزرگان دین نمونه های واقعی فضیلت های اخلاقی به خوبی نمایان است.خوش اخلاقی و حسن معاشرت ،گذشت و مدارا کردن و...که متون اسلامی پر از این آموزه هاست . سفر وگردشگری باعث دادو ستد های فرهنگی میان مسافران و جوامع میزبان می گردد که یک هدف ارزشمند در جهت تکامل فرهنگ بشری است.

بحث سبک زندگی‌ در روانشناسی‌ و اخلاق در عرصه زندگی‌فردی‌و اجتماعی‌ مطرح است و سبک زندگی‌ به معنای‌شیوه زیستن و رفتارهای‌ برخاسته از باورها؛ تمام جنبه‌های‌زندگی‌فردی‌و اجتماعی‌انسان را دربر می‌ گیرد که از آن جمله سبک زندگی‌در محیط خانه است. قرآن کریم و روایات و سیره معصومین (علیهم‌السلام) سبک و آدابی‌را در خانه برای‌سالم زیستی‌و انسان‌سازی‌ معرفی‌می‌کند که باید به‌صورت رفتار مستمر انسان شود و متناسب با ویژگی‌او یعنی‌«حی‌متأله» بودن اوست. این آداب در محیط خانه، گاه به چگونگی‌ساخت و ظاهر خود خانه و گاه به چگونگی‌ظاهر و روابط افراد داخل خانه مربوط می‌شود . وجود آشفتگی‌ها و التقاط‌ها در رفتارها و اعتقادات و باورها، لزوم توجه به سبک زندگی‌و تغییر تک‌تک جنبه‌های‌غیر الهی‌و بر اساس اوهام، خرافات و مقلدانه آن را آشکار می‌سازد؛ زیرا هر سبکی‌از زندگی، انسان را به‌سوی‌ مقصدی‌می‌برد.این تحقیق با هدف: واکاوی‌نظر دین اسلام در این موضوع و بررسی‌دقت‌های‌دین در این مسئله، ارائه الگوی‌مناسب در جهت بندگی‌انسان و نقشه راه و مقابله با هجمه‌ی‌فرهنگ ارائه‌شده توسط غرب و جلوگیری‌از آسیب‌های‌اجتماعی‌و خانوادگی‌و فردی‌انجام‌شده است و به روش تحلیل نقلی- تاریخی‌بر اساس آیات و سیره پیامبر (ص) و اهل‌بیت (ع) نوشته‌شده است.سبک زندگی‌در محیط خانه از منظر قرآن و روایات با مبانی‌و معیارهای‌قرآنی‌و روایی‌سازگار است و تک‌تک رفتارها و چگونگی‌ظواهر زندگی‌در چارچوب آن‌ها چیده می‌شود .کلیدواژه: سبک زندگی، روایات، حی متأله، مبانی‌سبک زندگی، معیارهای‌سبک زندگی.

چکیده با توجه به اهمیت کلام الهی در دین مبین اسلام و اختلاف نظرهایی که در این زمینه بین حکما الهی وجود دارد در این پایان‌نامه دیدگاه سه تن از حکما صدرایی(ملاصدرا، علامه طباطبایی و آیت‌الله جوادی) را در سه محور حقیقت، حدوث و صدق کلام الهی به روایات معصومین علیهم‌السلام عرضه و بررسی کرده‌ایم. حکما صدرایی حقیقت کلام را افهام ما فی الضمیر می‌دانند از این رو معتقدند که همه مخلوقات کلام الهی هستند و دلیل حقیقت بودن کلام در افهام مافی الضمیر، این است که کلمات برای روح معانی وضع شده‌اند و روح معنای کلام بعد از تجرید از قیود، افهام ما فی الضمیر است. ملاصدرا برخلاف علامه طباطبایی و آیت‌الله جوادی کلام را صفت ذات خداوند می‌داند. در بحث صدق و کذب نیز حکما صدرایی با استناد به قاعده حسن و قبح عقلی صفت صدق را برای کلام خداوند اثبات می‌کنند. از دیدگاه روایات حقیقت کلام خداوند منحصر در کلام لفظی است. البته در قرآن و روایات لفظ کلام و کلمه برای برخی از موجودات غیر از الفاظ استعمال شده است اما اثبات کننده ادعای حکما صدرایی نمی‌باشد؛ زیرا ادله حکما در این موارد اخص از مدعای ایشان است. همچنین با مراجعه به عرف و لغت و دیگر علائم حقیقت مانند تبادر و صحت سلب، می‌توان ادعا کرد که لفظ کلام، حقیقت در کلام لفظی است و استعمال آن در دیگر موجودات نیاز به قرینه دارد. روایات اسلامی کلام خداوند را فعل او و حادث می‌دانند و معنای ذاتی و قدیم بودن صفت کلام الهی را مردود می‌شمارد. لذا می‌توان گفت در موضوع حقیقت، حدوث و قدم کلام الهیروایات معصومین علیهم‌السلام دیدگاه حکما را تأیید نمی‌کنند. آیات و روایاتی که در موضوع صدق کلام الهی وجود دارد دیدگاه حکما صدرایی را تأیید می‌کند.کلمات کلیدی: کلام لفظی، کلام فعلی، حکمت صدرایی، روایات، فلاسفه

چالش برانگیزترین عنوان در میان مباحث عصمت، شبهاتی است که به ساحت معصومان (ع) وارد شده است. این پایان نامه با روش کتابخانه‌ای در گردآوری، و شیوه توصیفی- تحلیلی در تجزیه و تحلیل مطالب، مقوله عصمت و قلمرو آن و سپس شبهات مطرح شده در نصوص دینی در حوزه انتساب گناه به معصومان (ع) را پاسخ و انواع پاسخ‌ها را با رویکرد عقلی اعتبارسنجی و به تعیین جایگاه هر یک از پاسخ‌ها و برون رفت‌ها پرداخته و به این نتایج دست یافته است که عصمت عبارت است از ملکه نفسانی و لطف خدادادی که باعث تنفّر فرد معصوم از گناه می‌شود و گستره آن امور مربوط به وحی و مسایل عادی زندگی را دربر می‌گیرد. و هر یک از برون رفت‌های عقلی از شبهات عصمت- مانند حمل بر ترک اولی یا امر ارشادی و یا ناظر به مقام معصوم خاصّ، یا در مقام تقید و یا مطابق مصلحت و یا شرایط زمانی بودن فعل معصوم (ع) و دیگر قراین عقلی که موجب صرف از ظهور لفظی می‌گردد- جایگاه خاصی دارند که کاربرد آن در موارد دیگر نادرست می‌باشد.

زیارت حرمین شریفین از جمله دستورهای موکد اسلامی است که از نظر بازتاب فرهنگی، اجتماعی و سیاسی تأثیر بسزایی در زندگی امت اسلامی و سازندگی انسانها دارد و ائمه اطهار علیهم السلام برای تشویق مردم به آن، ثوابهای متفاوتی را برای زائران یاد کرده اند تا این امر الهی به سردی و تعطیلی کشانده نشود لذا روایات، ثواب زیارت حرمین شریفین را گوناکون گزارش کرده اند در حالی که روایات مذکور از نظر سندی صحیح و مورد اطمینان می باشند. علاوه بر آن نقش کلیدی ولایت در پذیرش سایر اعمال و فرآیندهای اسلامی مورد توجه واقع شده و با ثوابهای مضاعف نسبت به حج بیان گردیده است، با این وجود روایات خاصی وجود دارند که کامل بودن حج را مشروط بر ولایت و امامت کرده اند: «تَمَامُ‏ الْحَجِ‏ لِقَاءُ الْإِمَامِ». لذا این فریضه بزرگ الهی بیشتر از حج مورد توجه و تأکید پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) قرار گرفته است. پس در این پایان نامه تلاش می شود علل تفاوت ثواب زیارت حرمین شریفین تحلیل و صحت و سقم احادیث آنها از نظر سندی و متنی مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. بررسی ها نشان می دهند علل تفاوت ثواب زیارت خانه خدا علی رغم معتبر بودن احادیث و ثقه بودن راویان آنها در عین وحدت عمل زائران به نحوه شناخت و تأثیر پذیری از مناسک، کیفیت عمل زائران، شرایط مختلف و متفاوت زمانی، مکانی، سیاسی، فرهنگی و ... و مقیاس های ارزشیابی و اسرار و معارف زیارت بستگی داشته باشد شاید دلیل افزون بودن ثواب زیارت ائمه (ع) نسبت به حج، اهمیت بیش از حد مسأله امامت و شرایط و بازتاب های مختلفش بر طبق نصوص دینی باشد چرا که اصل ولایت از اصول موکده دین اسلام بوده و ائمه علیهم السلام مجری، مفسر و مبین دین و صراط حقّ می باشند و یا اینکه مقیاس سنجش متفاوت بوده است.

در احادیثی از معصومان علیهم‏السلام، عرضه روایات بر قرآن کریم یکی از راه‏های بازشناسی روایات صحیح از غیر آن شمرده شده است. این احادیث با عنوان «روایات عرض» شناخته می‏شوند. این مقاله با روش مطالعه تحلیلی و با هدف تبیین مفاد روایات عرض، به بررسی متن روایات یاد شده می‏پردازد و با تحلیل متن روایات و دیدگاه دانشمندان در این زمینه، به برخی سؤالات پاسخ می‏دهد. با توجه به متن روایات عرض، مراد از «کتاب» که معیار سنجش روایات قرار گرفته، قرآن است و شامل سنّت و برهان‏های عقلی نمی‏شود. روایتی در ترازوی قرآن وزن سنگین‏تری دارد که مخالف قرآن نباشد. بر اساس یافته‏های این مقاله، اقسام روایت مخالف با قرآن بر سه دسته‏اند: 1. مخالفت به صورت تباین؛ 2. مخالفت با اصول کلی مستخرج از آیات قرآن؛ 3. مخالفت به تباین جزئی که قسم اخیر، مخالف محسوب نمی‏شود. عرضه حدیث بر قرآن، اختصاص به صورت تعارض دو خبر با یکدیگر ندارد، بلکه هر حدیثی را باید به قرآن عرضه کرد. اخبار عرض به لحاظ مضمون نیز دو دسته‏اند: بیانگر انکار صدور روایت مخالف کتاب از معصومان علیهم‏السلام و بیانگر نفی حجّیت روایات مخالف کتاب.

یکی از مباحث مهم درباره علم غیب این است که: علم ائمه (ع) به جهان غیب مطلق و نامحدود است یا محدود؟ نکته مهم این است که در آیات و روایات، تعبیرات به ظاهر متفاوتی دیده می شود. در این بحث، علم غیب را طبق دلالت آیات و روایات و از منظر کلامی طباطبایی و شاگردان وی بیان می کنیم. غیب دارای مراتب و مراحلی است؛ مثل غیب از حواس مانند گذشته و آینده، علم کتاب، علم لدنی، علم به لوح محو و اثبات، لوح محفوظ، علوم خاص به خدا مثل زمان قیامت، و علم ذات به ذات. ادله علم غیب نیز بر دو قسم است: ادله عقلی و فلسفی که مبتنی بر قدرت و کمال نفس در اتصال به مبدأ عالی است؛ ادله نقلی که برخی علم به غیب را به طور کلی از غیرخدا نفی کرده اند و برخی علم را با شرایطی برای انبیا و اولیا ثابت می کنند. در جمع بین این دو دسته راهکارهایی عرضه شده است، از جمله: تقسیم علم به استقلالی و تبعی، لوح محفوظ و محو و اثبات، تفکیک بین معانی غیب و مانند آن.

اختلاف در استنادهای تفسیری کم و بیش در تفسیر همه­ی آیات و سور اثر گذاشته و روش­های تفسیری گوناگونی را شکل می­دهد. سید عبدالاعلی سبزواری در تفسیر مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن از منابع و مستندات گوناگونی بهره برده، اما یکی از مهم­ترین این مستندات قرآن کریم است؛ مفسر در وهله­ی اول با بهره­گیری از آیات قرآن کریم به تبیین معانی و مقاصد واژگان و عبارات قرآن پرداخته است و همگام با استفاده از آیات قرآن از روایات معصومان (ع) نیز گاه برای بیان مفاد آیات و گاه برای بیان تأویل آیات بهره­ی فراوانی برده و به تفسیر صحابه و تابعان نیز بی­توجه نبوده ؛ البته در همه­جا اقوال آن­ها را نپذیرفته بلکه گاهی به نقد و رد آن­ها می­پردازد. مفسر در کنار سایر مستندات تفسیری خود در تبیین معانی واژگان قرآن، از ادبیات عرب در نظم و نثر بهره برده و کم و بیش به اقوال لغت­شناسان استشهاد نموده است. و در نهایت همواره با بهره­گیری از عقل و اجتهاد، چه در تحلیل آیات و روایات و چه در کشف استلزامات و دلالت­های نهفته در آیات، به تفسیر آیات قرآن پرداخته است.با توجه به استنادهای سبزواری در این تفسیر می­توان روش تفسیری وی را جامع تفسیر عقلی و نقلی دانست.

موضوع این رساله علمی، شفابخشی قرآن از منظر قرآن و روایات است.امروز ابعاد گوناگون بیماری‌های بشری ناشی از اختلالات جسمی و روحی- روانی برکسی پوشیده نیست و چاره جویی پیرامون این گونه امراض نهان و آشکار با وجود پیشرفت علم وطب جدید هنوز نتوانسته پاسخگوی مناسبی برای درمان قطعی آلام بشریت بوده و آرامش و آسایش را نوید دهد بلکه تکنولوژی امروزی گریبانگیر زندگی انسانها شده و روز بر روز بر‌نگرانی‌ها و اضطرابها افزوده است و هر روز شاهد بروز انواع بیماری‌های نوظهور و لاعلاج می‌باشیم.شفابخشی قرآن از جمله حقائق مسلّم و واقعیات عینی بشمار می‌رود که عقل و نقل، برآن مُهر تأیید زده است.قرآن کریم به استناد آیات نورانی وحی و روایات اهل بیت(علیهم السلام)، از یک سو ماهیتی نورانیداشته «وَأَنْزَلْنَا إِلَیْکُمْ نُورًا مُبِینًا» و از سوی دیگر برای هدایت بشر به طریق اَقوَم و بهترین و پایدارترین راهها «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ» و بهترین زندگی دنیوی و اخروی نازل گردیده است و نشان می‌دهد که لطف خداوند رحیم و مهربان، شامل حال مومنین راستین بوده و اهل ایمان در تمامی مراحل زندگی از عنایات ویژه حضرتش برخوردارند.این پژوهش در شش فصل تنظیم شده است. در فصل اول به کلیات پرداخته شد و در فصل دوم از شرائط شفابخشی قرآن، گوی سخن رانده شد. فصل سوّم، عهده دار تبیین موانع شفابخشی قرآن گردیده و در فصل چهارم پیرامون راهکارهای شفابخشی قرآن درّ سخن سفته شد، در فصل پنجم آثار شفابخشی قرآن، بیان گردید. فصل آخر هم به خلاصه و نتیجه گیری اختصاص داده شد. هدف از این پژوهش، توجه امت اسلام به بهره وری هرچه بیشتر از این منبع بیکران فیض الهی در جهت شفابخشی آن نسبت به امراض جسمی و روحی است.نتیجه حاصله از این پژوهش این است که، تدبّر و عمل به قرآن، مایه شفاء و درمان بیماریهای جسمی و روحی، اعّم از فردی و اجتماعی بوده و رمز سعادت و خوشبختی، اعاد? مجد و عظمت امّت اسلام و بالاخره دستیابی به یک زندگی توأم با آسایش و آرامش،صرفاً در سایه سار تمسّک به قرآن شریف مقدر و محقّق خواهد بود.