جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در قرآن کريم واژه اصلاح در معاني مختلفي از قبيل نيکويي، آشتي دادن، رفع نقص، شايستگي، سامان‌بخشي و بهبود‌بخشي در تمام امور جاري جامعه به‌کار رفته است. روشن است که براي اصلاح نابرابري‌هاي اجتماعي و سياسي و برچيده شدن ظلم و ستم از جامعه، وجود مصلحان، امري ضروري خواهد بود. اگرچه اصلاحات در جامعه بشري شامل ابعاد گوناگون ديني، سياسي، فرهنگي و اقتصادي است، اما قرآن در ابتدا، اصلاح نفس را مورد توجه قرار داده، و سپس به اصلاح جامعه در ساير حوزه‌ها پرداخته است. اصلاح خداباوري و انگاره معاد، اصلاح نگرش عمومي به حکومت بر اساس آگاهي و شايستگي به‌جاي نگرش اقتصادي، اصلاح تحريف‌هاي ديني و نابرابري‌هاي اجتماعي، تحريم ربا، و اجراي حدود الهي، از موارد و مصاديق متعدد اصلاحاتي است که در آموزه‌هاي اسلامي مورد توجه قرار گرفته است. مصلحان اجتماعي نيز خود به دو دسته صالح و فاسد تقسيم مي‌شوند، که گروه دوم هرچند بر اساس صداقت و اوضاع اجتماعي حرکت مي‌کند، ولي چون فاقد آگاهي لازم است، دردي از جامعه را دوا نمي‌کند. روشن‌ترين مصداق مصلحان صالح، انبياي الهي هستند که براي اصلاح نفوس، جهالت مردم، نابرابري‌هاي اجتماعي، هرج و مرج، اختلافات اجتماعي، ظلم و فساد، اختلافات شخصي، و انذار و تبشير قيام کرده‌اند. بر اين اساس، پيامبر اسلام(ص) در بين تمام انبيا، بزرگ‌ترين مصلح بشر است که در ابعاد اعتقادي، سياسي، فرهنگي و اقتصادي به اصلاحات اساسي پرداخت. پس از ايشان، امامان معصوم(س) قرار دارند که در ابعاد گوناگون مردم را به‌سوي صلاح سوق مي‌دادند. و اما در زمان مهدي( که حاکميت جهاني دين اسلام، زمامداري صالحان و شايستگان، و حکومت بر آسمان‌ها تحقق مي‌يابد، اصلاحات گسترده‌اي در قالب اجراي احکام اسلامي، گسترش علم و فن‌آوري، تربيت صحيح انسان‌ها، اصلاح شيوه‌هاي آموزشي، پرده‌برداري از تحريف معنوي قرآن، رفع کينه‌ها، ايجاد عدالت اجتماعي و برخورد با مفسدين اقتصادي محقق خواهد شد.