جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حق حیات از اساسی ترین و بدیهی ترین حقوق انسان به شمار می رود و سایر حقوق آدمی وابسته به آن است. این حق از چنان اهمیتی برخوردار است که تمامی ادیان و مکاتب بشری و از جمله دین مبین اسلام آن را به عنوان یک اصل اساسی پذیرفته اند. با این حال در نصوص قرآن و سنت و در اقوال فقها گاه اذن تعرض به حق حیات داده شده است که یکی از این موارد، قصاص است که به دلیل مجازات قتل عمد وضع شده است. علاوه بر این در احادیث نبوی و روایات منقول از بزرگان، اقوالی وجود دارد که قائل به جواز قتل کسانی است که از دین اسلام خارج می شوند. همچنین دیدگاه هایی وجود دارد که قائل به عدم جواز قصاص مسلمان در برابر غیر مسلمان است. بنابراین این گروه، اعتقاد را به عنوان مبنایی برای حرمت و یا حلیت خون انسان دانسته اند اما در مقابل، گروهی دیگر معتقدند تفاوت های موجود در آدمیان مثل رنگ پوست و نژاد و جنس و عقیده نمی تواند مبنای حلیت یا حرمت خون باشد. بلکه عملکرد آن هاست که گاه ممکن است موجب اباحه ی خون آن ها گردد. به نظر می رسد با توجه به تأکید فراوان قرآن و نصوص روایی بر حفظ نفس و پاسداشت از آن، به رسمیت شناختن کرامت همه ی آدمیان، وجود مساوات در میان انسان ها و وجوب برقراری عدالت در بین آن ها، قول به بی تأثیری اعتقاد در حلیّت یا حرمت جان آدمیان راجح، و به عدل و انصاف نزدیک تر و با شرایط کنونی جامعه سازگارتر باشد. پایان نامه حاضر با بررسی آیات و احادیثِ مرتبط با موضوع و بازخوانی اقوال فقها و اندیشمندانِ مذاهب مختلف سعی کرده به روش توصیفی_تحلیلی به بررسی و ارزیابی نقادانه دیدگاه ها پرداخته و با استدلال، رأی راجح را برگزیند. بنابراین به بررسی نقادانه دیدگاه ها پرداخته و با استدلال به این نتیجه رسیده است که اعتقاد فرد تأثیری بر حلیت و یا حرمت خون او ندارد.

آنچه که در این مقاله مورد بررسى قرار گرفته است دیدگاه اسلام در باب آزادیهاى اجتماعى و حدود آن مى‏باشد. آزادى اجتماعى مفهوم عامى است که انواع آزادیها مانند آزادى بیان، قلم، عقیده، شغل، انتخاب حاکمان و ... را شامل مى‏شود . اختلاف نظر اساسى میان اسلام و لیبرالیسم، در تعیین حدود آزادى اجتماعى است . نویسنده در این مقاله پس از نقد دیدگاه لیبرالیسم به بیان دیدگاه اسلام پرداخته و بر این باور است که از دیدگاه اسلام، آزادى محدود به حدودى است که عبارتند از: 1 - عدم تعارض با کرامت انسانى; 2 - عدم تعارض با اصول و ارزشهاى اجتماعى دیگر; 3 - عدم تعارض با حقوق الهى .

این پژوهش در پی روشن نمودن سیر تحول معماری حمام های عمومی ایرانی- اسلامی از اوایل اسلام تا دوره سلجوقی است که برای این منظور در این پژوهش کارکردها و آداب و احکام حمام و استحمام بررسی شده است. نظافت و تطهیر از کارکردهای اصلی حمام هستند که هر دو عملی آیینی هستند و در اینجا بیشتر تطهیر مورد توجه است. از آنجا که مقوله‌ی تطهیر در بسیاری از فرهنگ ها بازنمود آیینی خود را دارد و به عقیده ی پژوهشگران آیین تطهیر جزو آیین های گذاردسته بندی می شود، می کوشیم در بررسی تاریخی خود در ایران نیز سیر تحولات این پدیده را از لحاظ آیینی با رویکردی پدیدارشناختی توضیح دهیم. آیین های گذار دارای سه مرحله کلی هستند: 1- مرگ نمادین 2- حالت جنینی 3- باززایش که در آداب استحمام نمود یافته است و آداب استحمام نیز دارای سه مرحله برهنگی، شستشو و غسل است. از آنجا که کالبد بنا در ارتباط با آداب استفاده از بنا است ساختار حمام‌های ایرانی- اسلامی نیز دارای ساختار سه گانه ی رختکن و سربینه، گرمخانه و خزینه است که همانا الگوی اساسی حمام های اسلامی است. در این پژوهش تاریخی، الگوی سه بخشی و تحولات آن آز آغاز اسلام تا دوران سلجوقی بررسی شده است. در دوران پیش از اسلام در ایران برای تطهیر و نظافت از آب استفاده نمی‌شده است و این بیشتر به خاطر تقدس آب و آیین های آناهیتا بوده است. حال آنکه در قرن دوم میلادی برخلاف ایران در امپراطوری روم گرمابه های وسیع و مجللی ساخته می شدند. چنین وضعی در امپراطوری بیزانس نیز ادامه داشته است و شواهد باستان شناسی نشان می دهد که تا ظهور اسلام نیز این گرمابه‌ها در سوریه وجود داشته است. به احتمال زیاد چنین حمام هایی مرجعی برای معماران اسلامی در اوایل اسلام بودند که با پایتخت قرار دادن دمشق توسط امویان این تاثیرپذیری پررنگ تر شد. با وجود اینکه از حمام های دوره عباسی تا دوره سلجوقی شواهد باستان شناسی زیادی بر جای نمانده است، ولی با استفاده از همین آثار محدود و نیز مستندات متنی روشن می شود حمام هایی که در این دوران ساخته شده اند نیز از الگوی سه بخشی پیروی می کنند. این پژوهش، پژوهشی تاریخی است و برای گردآوری داده های مورد نیاز از روش کتابخانه ای- ترکیبی استفاده شده است و از آنجا که داده های استفاده شده، داده‌هایی کیفی هستند از روش تجزیه و تحلیل کیفی برای بررسی الگوی سه بخشی مورد نظر در دوران مختلف استفاده شده است.