جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين نوشتار به بررسي ماهيت کفويت بين زن و شوهر در مسأله ازدواج و معيارهاي کفويت بر اساس فقه شيعه و اهل سنت مي‌پردازد. و جوانب گوناگون آن و اختلاف نظر فقهاي مذاهب مختلف در اين زمينه را روشن مي‌سازد. نويسنده، شرط صحت عقد را در باره اسلام زوجين به ويژه شيعه بودن مرد تأکيد کرده و ديدگاه‌هاي برخي از عالمان شيعه اماميه را مبتني برشرط بودن اين مسأله برجسته مي‌سازد. پژوهش حاضر در چهار فصل ارائه شده است. نگارنده در فصل اول مفهوم لغوي و اصطلاحي کفويت (کفائت) و مفهوم آن را نزدِ فقهاي شيعه و مذاهب اربعه اهل سنت بررسي مي‌کند. آن گاه با اشاره به اقسام کفويتِ شرعي و عُرفي، معناي نکاح (ازدواج) را از نظر لغوي و اصطلاحي، اقسام ازدواج و مفهوم اسلام را از منظر فقيهان سنّي جويا مي‌شود. سپس معناي لغوي و اصطلاحي ايمان را نزدِ فقهاي اماميه بررسي کرده و صفات مؤثر در کفويت را از منظر فقه شيعه و اهل سنت مقايسه مي‌کند. نويسنده در همين زمينه با اشاره به اهميت علاقه و ارتباط بين زوجين و کفويت آن ها، اهميت ازدواج را در استمرار وجود نسل، اِشباع غريزه جنسي، آرامش روحي، تربيت فرزندان، حفظ جامعه اسلامي، تشکيل نهاد خانواده و تقويت آن بررسيده و سيرِ تاريخي مسأله کفويت را از ديدگاه اديان مختلف شرح مي‌دهد. وي در فصل دوم عناصر دخيل در مسأله کفويت همچون: کفويت در دين و مذهب، ايمان (اعتقاد به ولايت و امامت اهل بيت)، موقعيت اجتماعي زوجين، اخلاق و تدين، حسب و نَسَب و موقعيت خانوادگي را از منظر فقهاي شيعه و اهل سنت مطرح کرده و اختلاف نظر آنان در کفويت زن و شوهر و يکسان بودن مذهب (شيعه يا سني بودن) را همراه با ادله عقلي، قرآني، روايي و... ذکر مي‌کند. نويسنده در همين زمينه با اشاره به اوصافي که در کفويت از منظر فريقين لِحاظ مي‌شود آراي فقهاي متقدم و معاصر شيعه و اهل سنت را با رويکردي تطبيقي بررسي مي‌کند.

نوشتار حاضر که به مقوله آزادى انسان از منظر قرآن، برهان و سنت پرداخته، تفاوت و تعدد معنا و مفهوم وصف آزادى را تابع انسان‏شناختى اشخاص، جوامع و مکاتب گوناگون دانسته، تاثیر جهان‏بینى الهى و مادى، باورها و ناباوریها در نگرش به آزادى را مورد بررسى قرار داده و حد آن را براى هر موجودى تابع خود او و براى غیر ذات حق بویژه زندگى اجتماعى انسان، محدود برشمرده است . طبیعت انسان را مغایر با فطرت او، طغیانگر و خواهان آزادى مطلق و خداوند را تنها تعیین‏کننده محدوده آزادى انسان در شوؤن گوناگون مى‏داند . همچنین با استناد به قرآن، عقیده را امرى علمى و منوط به تحقق مبادى و مقدمات آن در نزد انسان و غیر قابل تحمیل و انسان را در پذیرش آن آزاد دانسته است . جنگ و جهاد ابتدایى را موافق آزادى عقیده براى رفع موانع آزادى و رهایى فطرت اسیر شده بشر نه تحمیل دین و عقیده، قلمداد کرد و حمایت قرآن از آزادى اندیشه و دعوت و تشویق به آن، در قالب امر به تفکر، تعقل، تدبر و مانند آن را در بیش از سیصد آیه قرآن یادآور شده با استناد به قرآن، هدف از نزول آن را همین امر برشمرد و رفتار اربابان کلیسا در قرن پانزدهم و شانزدهم میلادى را از ساحت قرآن کریم به دور و یک فاجعه بزرگ انسانى دانست . در بخش‏هاى پایانى، کعبه به عنوان سمبل آزادى جامعه انسانى و انبیا، اولین آزادى‏خواهان جهان، معرفى و آزادى براى انسان به عنوان یک امر ضرورى و مورد نیاز و مقدمه حیات شایسته مادى و معنوى او دانسته شده است و با اشاره به عوامل بردگى روح و عقل و علم انسان، عبودیت نسبت‏به ذات اقدس خداوند، تنها عامل اوج و عروج انسان اعلام گردید .