جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين پژوهش نقش سياق در تفسير قرآن کريم مورد بحث و بررسي قرار گرفته و ديدگاه‌مفسران بزرگ در اين زمينه بيان شده است. در اين زمينه نخست اصطلاحات و مفردات کليدي اين تحقيق بررسي گرديده و سپس به تحليل کارکردهاي سياق در تفسير پرداخته شده است؛ از اين رو ابتدا تحليلي از معناي مفردات متناسب با سياق مانند استطان، جو عام، لحن، لهجه، تناسب و نظم، ترابط، سياق، انسجام و فحوي تساوق آمده و معناي لغوي و اصطلاحي آن ها و نيز مفهوم کلي از سياق از منظر مفسران قرآن ارائه شده است. در اين تحقيق، سياق همان مقتضاي حال آيات بسته به مکي و مدني بودن آن ها تلقي شده و ارتباط بين سياق با شأن نزول آيات و رابطه بين آن ها بيان گرديده و سياق نوعي از نظم عجيب در قرآن و جزئي از اعجاز بياني قرآن خوانده شده است. آن گاه تاريخچه‌اي از استفاده از سياق در تفسير قرآن کريم و نيز ملاک سياق و معيارها و شروط استفاده از آن در تفسير بيان گرديده و نمونه‌هايي از استفاده از سياق در تفسير قرآن مطرح شده است. در بخش ديگري از کتاب، برخي از مناقشات در ميزان اعتبار سياق و درجه علمي آن در تفسير ذکر شده و دلايل عقلي و نقلي معتبر بودن سياق و دلالت داشتن سياق بر مفهوم با توجه به انواع قرائن موجود در کلام بررسي گرديده و موقعيّت و جايگاه مهم سياق در علوم قرآن بيان شده است. موقعيت سياق در شأن نزول و ناسخ و منسوح، جايگاه سياق و ارتباط آن با قرائات، مکي و مدني بودن سوره‌ها و آيات قرآن، قصه‌هاي قرآني و ترجمه قرآن از ديگر مباحث اين نوشتار است. در بخش‌هاي ديگري از اين تحقيق انواع سياق (سياق داخلي، خارجي، لغوي، نحوي، قصصي، فرهنگي، فقهي، اصولي، شعري، تاريخي و اجتماعي) بيان شده و شرايط عام و خاص استفاده از سياق تبيين گرديده و ثمرات استفاده از سياق و شرايط عدم جريان سياق در تفسير قرآن به صورت مبسوط بيان گرديده است. همچنين از لحاظ لغوي و بياني روش‌هاي استفاده از سياق در تفسير قرآن کريم ذکر شده است.