جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اماميه مرد را موظف به تامين هزينه زندگي زن و فرزندان مي‌داند، که در صورت کوتاهي وي، زن حق وصول آن را از اموال شوهر دارد. اکثر فقهاي اماميه ملاک براي مقدار نفقه را حال زوجه دانسته‌اند؛ حنفيه ظاهريه و شافعيه، در خوراک و پوشاک حال زوج، و مالکيه، حنابله و حنفيه، حال زوجين را معتبر مي‌دانند. از نظر اماميه، دائمي بودن عقد و تمکين، شرط وجوب نفقه مي‌باشد؛ اما شافعي تمکين، توانايي زناشويي و در عده وطي نبودن را معتبر دانسته است. حنفيه نيز صحت عقد، توانايي زناشويي، تمکين، عدم ارتداد زوجه و عدم نزديکي با محارم زوج را ملاک وجوب نفقه مي‌دانند. همچنين عدم بيماري شديد، بالغ بودن زوج و دخول شرايط وجوب نفقه نزد مالکي‌ها مي‌باشد. نشوز و صغير بودن زوجه، بنابر ديدگاه همه مذاهب اسلامي، موجب سقوط نفقه مي‌شود. اماميه سفر غيرواجب بدون اذن شوهر، و اهل سنت مطلق سفر و همچنين ارتداد زوجه را موجب سقوط نفقه مي‌دانند. از نظر اماميه نفقه زوجه بر ديگر خويشاوندان مقدم بوده، و ديني بر گردن مرد است. اما شافعيه طفل يا بعضي خويشان را مقدم مي‌داند. در صورت ندادن نفقه زوجه، از نظر اماميه و حنابله، حاکم زوج را مجبور به پرداخت مي‌کند؛ در مواردي نيز امام مي‌تواند بين آن‌ها جدايي بياندازد. حنفيه معتقدند که زوجه مي‌تواند براي مخارج خود بر ذمه شوهر، قرض مي‌گيرد. از نظر مالکيه، در صورت عجز از نفقه، عدم آگاهي زوجه از عجز شوهر و ثابت نشدن تنگ‌دستي مرد، حاکم مي‌تواند طلاق رجعي جاري کند. شافعيه و حنبليه بر اين باورند که در صورت عجز از نفقه، عدم توانايي مرد از حداقل اطعام و ثابت نشدن تنگ‌دستي مرد، حاکم حکم به فسق او مي‌کند. اما حضانت تا دو سال حق مادر، و تا هفت سال نيز اولويت با اوست. پس از آن، پدر اولويت دارد. همچنين سلامت عقل و جسم، مسلمان بودن و ازدواج نکردن مادر از شرايط حضانت است.