جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شرح الحلقة الثالثة، الأصول العملية، تقریرات درس سید کمال حیدری در شرح حلقه سوم از کتاب «دروس في علم الأصول»، معروف به «الحلقات»، تألیف سید محمدباقر صدر، قسمت اصول عملیه و مباحث تعارض بوده که به قلم علی عبادی، به رشته تحریر درآمده است. حلقه سوم از حلقات شهید صدر، شامل سلسله دروس استدلالى و تحلیلى در باب مسائل اصول فقه شیعه است. شهید صدر در ارائه مباحث و تحلیل مسائل، داراى متد جدیدى بود. توجه به مقتضیات زمان و طرح مسائل روز و تغییر دادن مسائل قدیمى و بررسى عمیق و کارشناسه‌گانه در مسائل تجربى، از ویژگى‎هاى سیستم فکرى اوست. وى در این اثر، ضمن طرح کلیاتى در تعریف علم اصول، تقسیم حکم، تفاوت امارات و اصول، به مبحث قطع و حجیت آن پرداخته و به دنبال آن از دلایل محرزه، مثل دلیل شرعى لفظى و غیر لفظى، معانى حروف، دلالات، مفاهیم، حکم ظاهرى و نظریه حق الطاعه، بحث کرده است اثر حاضر که شرح این کتاب می‌باشد، در شش جلد تنظیم شده است. جلد ششم تخصیص، قاعده اماره، تعارض و عرف از موضوعات مهم این مجلد است.

شرح الحلقة الثالثة، الدليل الشرعي، تقریرات درس سید کمال حیدری در شرح حلقه سوم از کتاب «دروس في علم الأصول»، معروف به «الحلقات»، تألیف محمدباقر صدر بوده که به قلم شیخ حیدر یعقوبی، به رشته تحریر درآمده است. حلقه سوم از حلقات شهید صدر، شامل سلسله دروس استدلالى و تحلیلى در باب مسائل اصول فقه شیعه است. شهید صدر در ارائه مباحث و تحلیل مسائل، داراى متد جدیدى بود. توجه به مقتضیات زمان و طرح مسائل روز و تغییر دادن مسائل قدیمى و بررسى عمیق و کارشناسانه در مسائل تجربى، از ویژگى‎هاى سیستم فکرى اوست. وى در این اثر، ضمن طرح کلیاتى در تعریف علم اصول، تقسیم حکم، تفاوت امارات و اصول، به مبحث قطع و حجیت آن پرداخته و به دنبال آن از دلایل محرزه، مثل دلیل شرعى لفظى و غیر لفظى، معانى حروف، دلالات، مفاهیم، حکم ظاهرى و نظریه حق الطاعه، بحث کرده است اثر حاضر که شرح این کتاب می‎باشد، در پنج جلد سامان یافته است جلد سوم، از هیئات جمل و مقدمات حکمت، بحث به میان آمده است. روش شرح بدین صورت است که ابتدا، متن اصل کتاب ذکر شده و در ادامه، به تشریح مواد، موضوعات و مطالب آن، پرداخته شده و در صورت وجود اقوال مختلف پیرامون آن موضوع، به بررسی آنها، پرداخته شده است.

شرح الحلقة الثالثة، الدليل الشرعي، تقریرات درس سید کمال حیدری در شرح حلقه سوم از کتاب «دروس في علم الأصول»، معروف به «الحلقات»، تألیف محمدباقر صدر بوده که به قلم شیخ حیدر یعقوبی، به رشته تحریر درآمده است. حلقه سوم از حلقات شهید صدر، شامل سلسله دروس استدلالى و تحلیلى در باب مسائل اصول فقه شیعه است. شهید صدر در ارائه مباحث و تحلیل مسائل، داراى متد جدیدى بود. توجه به مقتضیات زمان و طرح مسائل روز و تغییر دادن مسائل قدیمى و بررسى عمیق و کارشناسانه در مسائل تجربى، از ویژگى‎هاى سیستم فکرى اوست. وى در این اثر، ضمن طرح کلیاتى در تعریف علم اصول، تقسیم حکم، تفاوت امارات و اصول، به مبحث قطع و حجیت آن پرداخته و به دنبال آن از دلایل محرزه، مثل دلیل شرعى لفظى و غیر لفظى، معانى حروف، دلالات، مفاهیم، حکم ظاهرى و نظریه حق الطاعه، بحث کرده است اثر حاضر که شرح این کتاب می‎باشد، در پنج جلد سامان یافته است جلد چهارم نیز به مفهوم و وسائل اثبات تعبدی و حجیت ظواهر، اختصاص یافته است. روش شرح بدین صورت است که ابتدا، متن اصل کتاب ذکر شده و در ادامه، به تشریح مواد، موضوعات و مطالب آن، پرداخته شده و در صورت وجود اقوال مختلف پیرامون آن موضوع، به بررسی آنها، پرداخته شده است.

شرح الحلقة الثالثة، الدليل الشرعي، تقریرات درس سید کمال حیدری در شرح حلقه سوم از کتاب «دروس في علم الأصول»، معروف به «الحلقات»، تألیف محمدباقر صدر بوده که به قلم شیخ حیدر یعقوبی، به رشته تحریر درآمده است. حلقه سوم از حلقات شهید صدر، شامل سلسله دروس استدلالى و تحلیلى در باب مسائل اصول فقه شیعه است. شهید صدر در ارائه مباحث و تحلیل مسائل، داراى متد جدیدى بود. توجه به مقتضیات زمان و طرح مسائل روز و تغییر دادن مسائل قدیمى و بررسى عمیق و کارشناسانه در مسائل تجربى، از ویژگى‎هاى سیستم فکرى اوست. وى در این اثر، ضمن طرح کلیاتى در تعریف علم اصول، تقسیم حکم، تفاوت امارات و اصول، به مبحث قطع و حجیت آن پرداخته و به دنبال آن از دلایل محرزه، مثل دلیل شرعى لفظى و غیر لفظى، معانى حروف، دلالات، مفاهیم، حکم ظاهرى و نظریه حق الطاعه، بحث کرده است اثر حاضر که شرح این کتاب می‎باشد، در پنج جلد سامان یافته است جلد پنجم نیز به مفهوم و وسائل اثبات تعبدی و حجیت ظواهر، اختصاص یافته است. روش شرح بدین صورت است که ابتدا، متن اصل کتاب ذکر شده و در ادامه، به تشریح مواد، موضوعات و مطالب آن، پرداخته شده و در صورت وجود اقوال مختلف پیرامون آن موضوع، به بررسی آنها، پرداخته شده است.

از جمله امتيازات اين شرح، اين است كه عناوين مهمى براى مطالب كتاب «الدروس» شهيد صدر آورده و سعى شده به‌صورت سليس و روان و با بيانى ساده به توضيح مطالب پرداخته شود. هم‌چنين كوشش شده كه مباحث كتاب از هم مجزا گردد و سؤال و جواب‌ها به‌طور مجزايى ذكر شود كه بحث از دست مطالعه كننده خارج نگردد. در مباحث كليدى و مهم، سعى شده كه به مصادر اصلى آن رجوع داده شود. همچنين سعى شده به همه اقوال پرداخته نشود و مباحث، با مثال‌هايى فقهى، عجين شود تا مطالعه كننده بهتر مطلب را بفهمد و مطلب را به‌گونه كاربردى دنبال كند. بخشى از شرح، به ارجاع ضماير و اشاره به نكات وارد شده در متن كتاب، اختصاص داده شده است. برخى از مباحث كتاب عبارتند از: ۱. تعريف علم اصول و فايده آن ۲. احكام شرعى و تقسيمات آن ۳. دلايل شرعى (عقلى و لفظى) ۴. اثبات صدور ۵. اصول عمليه ۶. تعارض دلايل جلد 1 انواع قضایای عقلی و شرطی، استحاله تکلیف، شرطیه قدریه و مقدور از مباحث مهم اصولی مطرح شده در این مجلد از مجموعه حاضر است.

از جمله امتيازات اين شرح، اين است كه عناوين مهمى براى مطالب كتاب «الدروس» شهيد صدر آورده و سعى شده به‌صورت سليس و روان و با بيانى ساده به توضيح مطالب پرداخته شود. هم‌چنين كوشش شده كه مباحث كتاب از هم مجزا گردد و سؤال و جواب‌ها به‌طور مجزايى ذكر شود كه بحث از دست مطالعه كننده خارج نگردد. در مباحث كليدى و مهم، سعى شده كه به مصادر اصلى آن رجوع داده شود. همچنين سعى شده به همه اقوال پرداخته نشود و مباحث، با مثال‌هايى فقهى، عجين شود تا مطالعه كننده بهتر مطلب را بفهمد و مطلب را به‌گونه كاربردى دنبال كند. بخشى از شرح، به ارجاع ضماير و اشاره به نكات وارد شده در متن كتاب، اختصاص داده شده است. برخى از مباحث كتاب عبارتند از: ۱. تعريف علم اصول و فايده آن ۲. احكام شرعى و تقسيمات آن ۳. دلايل شرعى (عقلى و لفظى) ۴. اثبات صدور ۵. اصول عمليه ۶. تعارض دلايل جلد 2 بررسی منشأ تکثر و انحلال در حکم، چگونگی دلالت داشتن کلام بر عموم، اقسام عموم و ادوات آن، عموم داشتن یک لفظ به لحاظ اجزاء و افراد آن، واجب توصلی و تعبدی، تخییر در واجب و واجب غیری از مباحث مهم اصولی مطرح شده در این مجلد از مجموعه حاضر است.

از جمله امتيازات اين شرح، اين است كه عناوين مهمى براى مطالب كتاب «الدروس» شهيد صدر آورده و سعى شده به‌صورت سليس و روان و با بيانى ساده به توضيح مطالب پرداخته شود. هم‌چنين كوشش شده كه مباحث كتاب از هم مجزا گردد و سؤال و جواب‌ها به‌طور مجزايى ذكر شود كه بحث از دست مطالعه كننده خارج نگردد. در مباحث كليدى و مهم، سعى شده كه به مصادر اصلى آن رجوع داده شود. همچنين سعى شده به همه اقوال پرداخته نشود و مباحث، با مثال‌هايى فقهى، عجين شود تا مطالعه كننده بهتر مطلب را بفهمد و مطلب را به‌گونه كاربردى دنبال كند. بخشى از شرح، به ارجاع ضماير و اشاره به نكات وارد شده در متن كتاب، اختصاص داده شده است. برخى از مباحث كتاب عبارتند از: ۱. تعريف علم اصول و فايده آن ۲. احكام شرعى و تقسيمات آن ۳. دلايل شرعى (عقلى و لفظى) ۴. اثبات صدور ۵. اصول عمليه ۶. تعارض دلايل جلد 3 هیئات جملات و دلالت آنها در علم اصول فقه اعم از جملات خبری، انشایی، تامه، ناقصه، صیغه امر و ادوات طلب، دلالت امر بر وجوب، چه به لحاظ صیغه و چه ماده آن، دلالت داشتن یا نداشتن امر بر اطلاق یا تقیید، تحلیلی از اوامر ارشادی و مولوی، دلالت آن برخورد تراخی، مره و تکرار، صیغه‌های مربوط به اطلاق مانند اسم جنس، چگونگی استفاده کردن اطلاق از یک لفظ یا جمله، تقابل اطلاق و تقیید، قیود احترازیه و مقدمات حکمت در اطلاق‌گیری از یک لفظ، معنای قید متصل و منفصل، قدر متیقن در مقام تخاطب، مفهوم اطلاق شمولی یا بدلی و موارد استعمال آنها، بررسی منشأ تکثر و انحلال در حکم، چگونگی دلالت داشتن کلام بر عموم، اقسام عموم و ادوات آن، عموم داشتن یک لفظ به لحاظ اجزاء و افراد آن، دلالت جمع معرفه به الف و لام به عموم و افاده عموم داشتن نکره در سیاق نفی از مباحث مهم اصولی مطرح شده در این مجلد از مجموعه حاضر است.

این مقاله برگرفته از دو سخنرانی از فیلسوف و متفکر بزرگ اسلامی شهید محمد باقر صدر است که دو مسئله تفسیر موضوعی و تفسیر ترتیبی قرآن را مورد بررسی قرار می دهد و به تفاوت آن دو و مزایای تفسیر موضوعی می پردازد. در این مقاله از مسئله مهم پیوند قرآن با حیات اجتماعی بشر به واسطه تفسیر موضوعی سخن گفته می شود.

به دلیل ارتباط تنگاتنگ میان اصل علیت با جواز صدور قضایای کلی در علوم و به جهت وابستگی پذیرش قاعده علیت به حجیت استقراء بررسی اعتبار استقراء ضروری به نظر می‌رسد. مقاله حاضر سعی دارد رابطه میان استقراء و استنباط قضایای کلی از جزئیات با علیت عامه و خاصه را مورد بررسی قرار دهد.در آغاز با نگاهی گذرا به دیدگاه هیوم و شهید صدر، در مورد استقراء تام و ناقص و ایراد به تقسیم ارسطویی، به مشکله استقراء ناقص پرداخته و سپس پاسخ و راه‌حلها را از نظر هیوم و شهید صدر بیان خواهیم کرد و در آخر به این نتیجه می‌رسیم که بیشتر مسائل به مصادیق علیت و در نتیجه به استقراء مربوط می‌شود نه اصل علیت. گرچه در مسأله عادت، هیوم بحث ضرورت علی و معلولی را در رابطه با اصل علیت مطرح می‌کند.اما در استقراء هم بحث بر سر این است که آیا یک شیء تجربه شده در یک زمان و در یک مکان و در شرایط خاص، در شرایط دیگر همان آثار قبل را دارد یا نه؟