جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در افغانستان اقوام متعددي مانند پشتون، هزاره، تاجيک، ازبک، قزلباش، نورستاني، ترکمني، بلوچ و سادات زندگي مي‌کنند. اقوام شيعه ساکن در اين کشور نيز شامل هزاره‌ها، قزلباش‌ها، سادات و جمعي از قوم تاجيک مي‌باشد. شيعيان افغانستان در طول تاريخ و به دلايل گوناگون، همواره دچار بحران و تنش‌هاي سياسي و اجتماعي بوده‌اند، و حتي در ميان خود نيز دچار اختلافات عميقي شده‌اند، که محصول و پيامد آن نيز فقر، بي‌سوادي، پراکندگي جغرافيايي، انزوا‌گزيني، عدم رشد استعدادها و احساس حقارت بوده است. در اين زمينه مي‌توان به قوم هزاره به‌عنوان بزرگ‌ترين گروه شيعيان در افغانستان اشاره کرد، که از لحاظ نژاد، زبان و مذهب در طول تاريخ اين کشور مورد تعصب، تبعيض و ستم حکومت‌هاي افغانستان و حتي ديگر گروه‌هاي قومي شيعه قرار گرفته‌اند. در قتل‌عام وحشيانه شيعيان هزاره به‌دست عبد‌الرحمان خان گروه‌هاي ديگر شيعه مانند سادات و قزلباش‌ها، خود را جداي از شيعيان هزاره دانسته و از ياري آن‌ها خودداري کردند. سادات با استفاده از ويژگي‌هاي اجتماعي جامعه سنتي، و به‌دليل انتساب ايشان به خاندان پيامبر اسلام(ص) ، از جايگاه ويژه و اقتدار مذهبي نسبتاً بالايي برخوردار بوده، و با نوعي سوء استفاده از اين موقعيت، رابطه‌اي برتري‌جويانه را اتخاذ نموده‌اند؛ ازدواج‌هاي درون‌گروهي و اقدامات نژاد‌پرستانه نسبت به ساير گروه‌هاي قومي شيعه، از ويژگي‌هاي روابط سادات است. قزلباش‌ها نيز بيشترين مناصب دولتي را در اختيار داشته، و در بدنه ارتش هم حضور دارند. در سير تاريخ و برخورد حکومت‌هاي افغانستان با هزاره‌ها، روابط قزلباش‌ها و سادات از موقعيت‌هاي ياد‌شده متأثر بوده و آسيب‌هايي را به‌وجود آورده است، به گونه‌اي‌که روابط عادلانه و متکي بر معيارهاي اسلامي کمتر ديده شده و بيشتر اين‌گونه مي‌نمايد که مذهب به مثابه شعار و پوششي براي منافع قومي و شخصي آن‌ها مطرح بوده است. در حال حاضر هم گروه‌هاي قومي شيعه با عضويت در احزاب سياسي مختلف، از اتحاد و همبستگي برخوردار نيستند.