جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

یکی از مسائلی که جنبه مالی وشرعی دارد وقف است و آن عبارت: از خارج کردن مال توسط مالک (واقف) از ملکیت خود وتملیک منافع آن به دیگران می‌باشد. از امتیازات شریعت اسلامی این است که مسلمانان را به وقف نمودن وصدقه دادن در راه‌های خیر تشویق می‌کند. همچنین وقف با رایج و معمول بودن در زمانهای قدیم در میان ملل مختلف، در دین مقدس اسلام به جهت تأکید قرآن وسنت اهمیّت بیشتری پیدا نموده است. از منظر فقهاء، وقف حبس مال (وقفی) ورها کردن منافع آن دانسته شده است. آنچه در این پایان نامه مورد بحث قرار گرفته، بررسی حکم تبدیل موقوفات وموارد جواز آن از دیدگاه فقه مذهب اهل بیت(ع) ومذاهب اربعه می‌باشد. با توجه به ادله فقهی ومبانی آن، همه فقهای مذاهب اسلامی فرموده‌اند: اصل اولی در موقوفات عدم تبدیل و تغییر آن است، لکن در مورد موقوفه خراب شده و یا درشرف خراب شدن یا موقوفه که مورد اختلاف بین موقوف علیهم قرار گرفته، نظرات فقهای اسلامی فرق می‌کند. در موقوفات عام تبدیل را جایز نمی‌دانند، در موقوفات خاص طبق شرایط جایز می‌دانند. در موردی که بر أثر حوادث طبیعی غیر قابل استفاده یا کم استفاده می‌شود، فرموده‌اند: اگر قابل اصلاح باشد، اصلاح یا تبدیل می‌شود، در غیر این صورت فروخته می‌شود. راجع به حکم موقوفاتی که در اثر اوامر حکومتی، یا با قهر وغلبه از بین می‌رود، گفته‌اند: که بحال خود باقی است؛ و از وقفیت خارج نمی‌شود.

‫افغانستان کشوري مسلمان و داراي اقوام متعدد است. از ميان اقوام گوناگون ساکن در اين سرزمين، اقوام هزاره، قزلباش، بلوچ، خليلي، تاجيک، هراتي، توري، پشه‌يي و سادات، داراي مذهب تشيع مي‌باشند؛ که آداب و رسوم متنوع و خاصي براي ازدواج دارند. البته برخي از اين آداب و رسوم با مباني شرعي تشيع سازگاري ندارد؛ از جمله انحرافات موجود در اين آداب و رسوم، پولي است که پدر عروس با عناوين مختلف از قبيل گله، قلين، قلينگ، پيشکش، درگه‌گيري، ته‌دعايي، پدر وکيلي، پاي ملک، خرکور مله، پدر نالتي، سرشکن و طمايي از داماد هنگام ازدواج يا پيش از آن دريافت مي‌کند، که از نظر فقهاي اماميه، دريافت آن غيرشرعي و حرام مي‌باشد. سنت‌هاي خرافي ديگري نيز در مناطق مختلف افغانستان رايج است که دزديدن عقل عروس، پاي لغتک، لقمه را زودتر برداشتن، فال بد زدن و بد شگون بودن، رفتار خشونت‌آميز و گربه را دم حجله کشتن، از آن جمله است. اين سنت‌ها نيز وهن مؤمن تلقي شده و حرام است. ازدواج‌هاي درون‌گروهي که بر مبناي تعصبات نژادي صورت مي‌گيرد، انحراف ديگري است که در آداب ازدواج وجود دارد؛ به‌عنوان نمونه اقوام سادات با نوعي تکبر و تعصب نسبت به غيرسادات، دختران خود را به ازدواج آن‌ها درنمي‌آورند؛ در حالي‌که اسلام، ملاک برتري و فضيلت را فقط تقوا مي‌داند. از مشکلات ديگر ازدواج در اقوام شيعه افغانستان، اجبار دختر در ازدواج مي‌باشد؛ در اين حالت، دختر و پسر به يکديگر معرفي نمي‌شوند، و والدين مطابق ميل خودشان عروس را انتخاب مي‌کنند، در حالي‌که اسلام درباره ازدواج، معارفه و ديدن بعضي از محاسن زن را مجاز دانسته است. روابط لذّت‌جويانه مرد با نامزدش قبل از انعقاد عقد، رسم نامشروع ديگري است که در ميان اين اقوام رايج است. همچنين فقدان مهريه يا ناچيز بودن آن، عمل غيرمشروع ديگري است که ناقض حقوق دختران و زنان مي‌باشد.